tim-walker-πάντα-με-ενδιέφερε-η-σφοδρότητα-η-έ-115206
©Tim Walker Studio. Digital Artwork: Graeme Bulcraig at touch digital

Είμαι στο μετρό και κατευθύνομαι στο γραφείο. Σκέφτομαι να εκμεταλλευτώ τον χρόνο της διαδρομής για ένα τελευταίο τσεκάρισμα των ερωτήσεων προς τον Tim Walker. Στο δεξί μου χέρι κρατώ μια από τις πιο δυνατές εικόνες του· ένα πορτρέτο της Jennifer Lawrence δίπλα σε ένα λευκό παγώνι, που τράβηξε το 2012 για το W Magazine. Ένα αγοράκι, βία τριών ετών, κάθεται στη διπλανή θέση. Με μια απότομη κίνηση μου τραβάει τη φωτογραφία από το χέρι και τρέχει στο βάθος του βαγονιού. Η μητέρα του προσπαθεί να το πείσει ότι πρέπει να επιστρέψει το «κλοπιμαίο». Εκείνο αδιαφορεί επιδεικτικά και μέχρι το τέλος της διαδρομής κοιτάζει με περιέργεια την εικόνα, χωρίς να αρθρώσει λέξη. Αλλά το καταλαβαίνω καλά – οι φωτογραφίες του Tim Walker είναι ένας ύμνος στην ονειροπόλα αθωότητα και την ασυγκράτητη φαντασία της παιδικής ηλικίας.

«Μόλις επέστρεψα από την Ελλάδα», μου λέει λίγες ώρες μετά στο τηλέφωνο. «Ήμουν στην Πάτμο για ολιγοήμερες διακοπές, έπειτα στην Αθήνα και τώρα πίσω στη βροχερή Αγγλία. Την αγαπώ την Ελλάδα, θα ήθελα πολύ κάποτε να φωτογραφίσω με φόντο ένα ελληνικό τοπίο». Βρίσκεται στο στούντιό του, στο ανατολικό Λονδίνο, σε ένα διάλειμμα από τις προετοιμασίες της νέας του έκθεσης στο V&A, της μεγαλύτερης στην καριέρα του. Οι υπεύθυνοι του μουσείου τον προσέγγισαν το 2016, προτείνοντάς του μια έκθεση σε δύο επίπεδα: ένα μέρος με τα σημαντικότερα έργα που έχει δημιουργήσει για τη βιομηχανία της μόδας -τα περισσότερα για λογαριασμό της Vogue– και μια ολοκαίνουργια σειρά φωτογραφιών, που θα αντλούν έμπνευση από τα ίδια τα αντικείμενα του μουσείου.

Tim Walker: «Πάντα με ενδιέφερε η σφοδρότητα, η έννοια του άκρου»-1
©Tim Walker Studio

Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν ο Walker έγινε «λίγο πιο σοφός», όπως χαρακτηριστικά λέει. Μίλησε με όλους τους επιμελητές του μουσείου, βούτηξε στα σπάνια αρχεία, όργωσε τις αποθήκες των 2,3 εκατομμυρίων σπάνιων θησαυρών που καλύπτουν 5.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, διάλεξε 10 αντικείμενα που έκαναν την καρδιά του να χτυπήσει πιο δυνατά και με βάση αυτά δημιούργησε 10 ολοκαίνουργια φωτογραφικά project. Μεταξύ των αντικειμένων που ξεχώρισε συναντά κανείς τα ερωτικά σκίτσα του Aubrey Beardsley, ένα σπάνιο χειρόγραφο για τη βασίλισσα Άννα της Βρετάνης από το 1470 και μια βασιλική τιάρα τετρακοσίων ετών, φτιαγμένη από λέπια ψαριών.

«Είναι συγκλονιστικό ότι οι συντηρητές του V&A καταφέρνουν να κρατούν ζωντανά τέτοια αντικείμενα στο πέρασμα των αιώνων. Μόλις είδα την τιάρα, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ένα τόσο ευάλωτο και εύθραυστο αντικείμενο, φτιαγμένο από λέπια, εξακολουθεί να διατηρεί το αρχικό σχήμα του», λέει με ενθουσιασμό. Θυμάται τα χρόνια που ως παιδί επισκεπτόταν το μουσείο, τότε που δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια μέρα θα ήταν σε θέση να γνωρίσει ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια αυτού του ανεκτίμητου πολιτιστικού πλούτου. «Είδα τόση ομορφιά», λέει. «Από πίνακες ζωγραφικής και ιστορικά ενδύματα μέχρι αρχιτεκτονικές εγκαταστάσεις αιώνων. Μέσα στην ατέλειωτη εξερεύνησή μου, αυτό που πραγματικά με ενέπνευσε είναι η ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί ομορφιές τόσο ιδιαίτερες και ανίκητες στο χρόνο. Συνειδητοποίησα την αμείλικτη δύναμη του ανθρώπινου γένους, που επιζητά με κάθε τρόπο να εκφράσει την αρμονία που μας περιβάλλει».

Tim Walker: «Πάντα με ενδιέφερε η σφοδρότητα, η έννοια του άκρου»-2
©Tim Walker Studio

Το ίδιο αμείλικτη παραμένει η δική του δυναμική να παγιδεύει την ομορφιά στον φακό, 25 χρόνια μετά το δυναμικό του ξεκίνημα ως ο τελευταίος στην ιεραρχία βοηθός του κορυφαίου Richard Avedon. Είχε προηγηθεί μια σύντομη περίοδος στο φωτογραφικό αρχείο της βρετανικής Vogue, εκεί όπου ανακάλυψε τον Cecil Beaton και πήρε την απόφαση να γίνει φωτογράφος. Στα 25 του ήρθε η πρώτη πρόταση για φωτογράφιση στη Vogue και έκτοτε συντηρεί σταθερά το προφίλ ενός σούπερ σταρ φωτογράφου μόδας, που μπροστά από την κάμερά του έχουν παρελάσει οι μεγαλύτερες προσωπικότητες του πλανήτη. Από το θρυλικό πορτρέτο του Alexander ΜcQueen με τη νεκροκεφαλή που καπνίζει -ιστορικής αξίας λήψη, αν σκεφτεί κανείς ότι μετά από λίγο καιρό ο σχεδιαστής αυτοκτόνησε- μέχρι σήμερα ο 49χρονος, μικροκαμωμένος Tim με την μεγάλη καριέρα, φαίνεται κάπως παράξενο να ομολογεί:

«Η φήμη δεν με απασχόλησε ποτέ, ειλικρινά. Νιώθω ότι έχω καθήκον να μην με απασχολεί. Μ’ αρέσει να είμαι το παιδί που στέκεται και κρυφοκοιτάζει πίσω από την κουρτίνα, παρά αυτό που βγαίνει μπροστά για να το κοιτάξουν». Τον ρωτάω πόσο δύσκολο είναι να συνεργάζεται με τα δυσθεώρητα «εγώ» των διάσημων που απαθανατίζει. Οι εικόνες του είναι τόσο ονειρικές, που μοιάζουν να μην χωράνε κανένα άλλο όνειρο, πέρα απ’ το δικό του. «Πάντα λέω ότι οι φωτογραφίες μου είναι μια χειραψία, μια συμφωνία που κάνω με τους φωτογραφιζόμενους. Διαβάζω πάρα πολύ, μαθαίνω την παραμικρή λεπτομέρεια της ζωής τους και τους αφήνω να εκφράσουν αυτό που πραγματικά είναι. Όταν έχεις να φωτογραφίσεις ολόκληρη Margaret Atwood, δεν μπορείς να παραβλέψεις το δικό της αίσθημα. Ο στόχος μου είναι πάντα να γιορτάσω την προσωπικότητα αυτών των ανθρώπων, να τους τιμήσω».

Tim Walker: «Πάντα με ενδιέφερε η σφοδρότητα, η έννοια του άκρου»-3
©Tim Walker Studio

Αλήθεια, πώς νιώθει τώρα που βλέπει τη δουλειά του έξω από τις σελίδες των περιοδικών, κρεμασμένη στους τοίχους ενός μεγάλου μουσείου; Έκανε τον προσωπικό του απολογισμό; Διαπίστωσε λάθη; «Κατάλαβα ότι πάντα με ενδιέφερε η σφοδρότητα, η έννοια του άκρου», μου λέει. «Είμαι πάντα στην απέναντι όχθη απ’ αυτό που η κοινωνία θεωρεί φυσιολογικό, με την έννοια ότι ανέκαθεν ενδιαφερόμουν να ανακαλύψω ένα σημείο ομορφιάς που κανείς άλλος δεν είχε ανακαλύψει, να εκπροσωπήσω μια ιδέα που δεν είναι δεδομένη στον πλανήτη, να βρω το αθέατο, να φτιάξω όμορφα πλάσματα που δεν θα μπορείς να ξεχωρίσεις αν είναι άνδρες ή γυναίκες, να φωτίσω ξανά μια ξεχασμένη κουλτούρα και να αποθεώσω αυτό που μέχρι εκείνη τη στιγμή κανείς δεν πίστευε ότι αξίζει να το εγκωμιάσουμε».

Ακούγεται τόσο ειλικρινής, όσο γνήσια ήταν η θέληση εκείνου του μικρού αγοριού στο μετρό να ανακαλύψει τη μαγεία του. Μου λέει ότι είναι αφόρητα κουρασμένος που αδυνατεί να σκεφτεί κάτι άλλο για το κοντινό μέλλον, πέραν μιας ήσυχης βόλτας με το σκύλο του στο πάρκο. Προς το παρόν, μελετά εντατικά Carl Jung – «Με ιντριγκάρει η ιδέα της ύπαρξης ενός παγκόσμιου κοινού υποσυνείδητου, γιατί και η φωτογραφία είναι μια παγκόσμια γλώσσα», λέει- και εξομολογείται πως πλέον νιώθει πιο σίγουρος από ποτέ για τον εαυτό του. «Περνάω μια φάση αυτοπεποίθησης και είμαι έτοιμος να ανοιχτώ σε διαφορετικά μονοπάτια. Γι’ αυτό πιστεύω ότι οι φωτογραφίες που τράβηξα για το V&A είναι οι καλύτερες της καριέρας μου. Είμαι 100% εγώ».

Tim Walker: «Πάντα με ενδιέφερε η σφοδρότητα, η έννοια του άκρου»-4
©Tim Walker Studio

Info: Tim Walker: Wonderful Things, Μουσείο V&A, Λονδίνο, έως 8/3/20. Το νέο του λεύκωμα, Shoot for the Moon, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Thames & Hudson. 

Δημοσιεύτηκε στο τεύχος Οκτωβρίου της Vogue Greece.