H Marine Serre λάμπει στον χώρο της μόδας όχι μόνο για τη δημιουργική ματιά και την επιχειρηματική τόλμη, αλλά και για την κοινωνική της ευαισθησία.
Συνέντευξη & Φωτογραφίες: Filep Motwary
Κοντεύουν δέκα χρόνια από τότε που το όνομα της Marine Serre έσκασε σαν μετεωρίτης στον πλανήτη Μόδα. Το 2015, ούσα ακόμα φοιτήτρια της θρυλικής σχολής La Cambre Mode στις Βρυξέλλες, παρουσίασε την πρώτη της συλλογή, την οποία ακολούθησε μια δεύτερη, τόσο δυνατή, ώστε ο οίκος Balenciaga να την προσλάβει αμέσως. Όμως, αυτός ο γάμος δεν έμελλε να διαρκέσει, γιατί η Serre είχε μεγαλύτερα σχέδια, στα οποία θα ήταν η μοναδική πρωταγωνίστρια. Η απόφασή της να συμμετάσχει ταυτόχρονα στους τρεις σοβαρότερους διαγωνισμούς ανάδειξης και στήριξης νέων σχεδιαστών –Festival D’Hyeres, ANDAM Prize και LVMH Prize– στέφθηκε με επιτυχία, ενώ το βραβείο LVMH που κέρδισε της άνοιξε τον δρόμο, αφού έστρεψε πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας για τους σωστούς λόγους. Για τη νεαρή σχεδιάστρια, αυτή η νίκη ήταν μια στιγμή αναπάντεχης επιτυχίας και μια ευκαιρία να δείξει το ταλέντο της στον κόσμο, που από τη μεριά του διέκρινε σε εκείνη την αλλαγή και την ελπίδα.
Η συλλογή που την ανέδειξε ονομαζόταν Radical Call for Love και περιλάμβανε εμπριμέ σιλουέτες διακοσμημένες με το μισοφέγγαρο –κλασικό ισλαμικό σύμβολο–, μια επίκαιρη νύξη για τη μετανάστευση, την εθνική ταυτότητα και για μια Ευρώπη που μεταμορφωνόταν γοργά. Είχε συνειδητοποιήσει ότι στο ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον της μόδας έπρεπε από την πρώτη κιόλας στιγμή να σταθεί αντάξια του δώρου που της προσφέρθηκε, παρουσιάζοντας μια συνεπή και συνεκτική εικόνα, αλλά και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την αδηφαγία για το «καινούργιο». Σε αυτό τη βοήθησε ένα χαρακτηριστικό που την έκανε να διαφέρει από άλλους συνομηλίκους της δημιουργούς, καθώς είχε αναπτύξει προβληματισμούς γύρω από θέματα πολιτικά και κοινωνικά, όπως τι πρέπει να αντιπροσωπεύει η μόδα στον σημερινό κόσμο, πώς μπορεί να επιδράσει θετικά στον πλανήτη που βάλλεται από παντού κ.ά. Όλα όσα, δηλαδή, συνεχίζουν να συνθέτουν τη δημιουργική της υπογραφή. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που με ιντριγκάρει στη Marine: θα το αποκαλούσα ένα ελκυστικό μυστήριο που καλλιεργεί, χωρίς να θέλω να υπονοήσω ότι γίνεται από πρόθεση. Γεμάτος απορίες, λοιπόν, θέλησα να τη συναντήσω για να μάθω πώς ένα κορίτσι κατάφερε μέσα από τη δημιουργία να οικοδομήσει μια επιχείρηση-φαινόμενο.
«Ούσα νεαρή outsider, η μόδα πρόβαλε ξαφνικά μπροστά μου ως ένα αινιγματικό βασίλειο γεμάτο ελευθερία και τη μαγική ιδιότητα να μετατρέπει τα υφάσματα σε τέχνη», μου λέει. «Για μένα ήταν ένας νέος, φανταστικός κόσμος δίχως όρια, με τους σχεδιαστές να θυμίζουν τους αλχημιστές του Μεσαίωνα. Δεν περίμενα ότι η φαντασία ήταν από μόνη της αρκετή για τη μεταμόρφωση του κόσμου μας. Όμως, παράλληλα με τον θαυμασμό είχα κι έναν σκεπτικισμό θα έλεγα, που με έκανε να νιώθω πως η μόδα δεν είχε νόημα, ενώ και ο τρόπος παρουσίασής της από τα Μέσα ενίσχυε την αρνητική μου στάση σε σχέση με ζητήματα όπως το fast fashion, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και η επιδίωξη ενός συχνά μη ρεαλιστικού ιδεώδους ομορφιάς. Αυτή η δυαδικότητα, η γοητεία που μου ασκούσε από τη μια και η κριτική ανάγνωσή της από την άλλη, διαμόρφωσε την άποψή μου για τη βιομηχανία της οποίας αργότερα θα γινόμουν μέλος. Ειδικά όταν πρωτοξεκίνησα, ένιωθα πως ίσως η επιλογή μου να ασχοληθώ με τη μόδα ήταν ένα μεγάλο λάθος. Επειδή όμως μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που νοιαζόταν για τη βιωσιμότητα, αυτό με ώθησε να επενδύσω στη διαχρονικότητα παρά στο εφήμερο, φτιάχνοντας κομμάτια με ουσία, υποστηρίζοντας τοπικούς τεχνίτες και βιοτεχνίες. Παράλληλα, η απόφασή μου να αξιοποιήσω στο έπακρο τους περιορισμένους πόρους μου με έκανε επινοητική και με έμαθε να διακρίνω δυνατότητες όπως τη μέθοδο DIY – κάτι που έμαθα από τον παππού μου, ο οποίος ήταν έμπορος μεταχειρισμένων ειδών και με τεράστια αφοσίωση, υπομονή και αγάπη κατάφερνε να τα κάνει να λάμψουν ξανά και να γίνουν και πάλι επιθυμητά μέσα από τον τρόπο που τα τοποθετούσε στο μαγαζί του μέχρι να βρουν νέους ιδιοκτήτες».
Όσο την ακούω, σκέφτομαι πως μια τόσο αναλυτική παρουσίαση της θέσης της για τον χώρο που υπηρετεί προϋποθέτει ξεκάθαρη αντίληψη της πραγματικότητας και αυτογνωσία. Μου εξηγεί πως πυρήνας του brand Marine Serre είναι η έννοια της κοινότητας και η προσωπική επαφή με τους πελάτες της. Ο τρόπος που δημιουργεί, άλλωστε, είναι μια διαδικασία που τη βοηθά να αναπτύξει ουσιαστικές σχέσεις με τους άλλους, ώστε όλοι μαζί να εργαστούν για ένα καλύτερο μέλλον. «Η ίδρυση μιας εταιρείας σε ηλικία 23 ετών και η εξέλιξή της από μια ομάδα τριών ατόμων σε ένα δυναμικό άνω των 75 είναι μια τρομερή ευθύνη, κάτι που απαιτεί να είσαι αποφασιστικός, τολμηρός και καινοτόμος. Μέχρι να φτάσουμε από το μηδέν στο σημερινό επίπεδο, χρειάστηκε να βελτιώσω το αρχικό μου όραμα, συνδυάζοντας τη δημιουργικότητα με το επιχειρηματικό πνεύμα, κάτι που με βοήθησε να αναπτύξω μια ολιστική προσέγγιση που δεν επηρέασε μόνο την επαγγελματική, αλλά και την προσωπική μου ζωή. Προσπαθώ να διασφαλίσω ότι κάθε απόφασή μου, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολη είναι, έχει νόημα. Αυτό το ταξίδι με ωρίμασε και με ανέπτυξε εσωτερικά», ομολογεί. Ένα κρίσιμο μάθημα από τη μέχρι τώρα εμπειρία της είναι η αναγκαιότητα των συνεργασιών, καθώς πιστεύει ότι η σχέση με άλλους δημιουργικούς ανθρώπους επιταχύνει την πρόοδο. «Η υλοποίηση των ιδεών μας μέσα σε μόλις επτά χρόνια ήταν αποτέλεσμα της οικοδόμησης μιας ισχυρής και συνεκτικής κοινότητας που υποστηρίζει το παγκόσμιο όραμά μας», πιστεύει. «Οι σχέσεις που έχω καλλιεργήσει –με καλλιτέχνες, εργοστάσια, τεχνίτες, αλλά και τοπικές κοινότητες σε όλο τον κόσμο– έχουν διευρύνει την προοπτική μου, καθιστώντας την πιο περιεκτική. Και αυτό αποτελεί τη σημαντικότερη πτυχή του ταξιδιού μου».
Η συλλογή της γι’ αυτή τη σεζόν αποτελείται από δημιουργίες-καμβάδες που συνιστούν ένα ενδιαφέρον αφήγημα, συνδυάζοντας ιστορία, συναίσθημα και καινοτομία, την ίδια στιγμή που το σύνολο της δουλειάς της αποτελεί μια αλληλεπίδραση παράδοσης και νεωτερικότητας. Μοιάζει με μια προσπάθεια να γιορτάσει την ομορφιά του παρελθόντος, διευρύνοντας τα όρια του παρόντος. Κατά την παρουσίασή της λίγες ημέρες νωρίτερα, βαριές μαύρες κουρτίνες χώριζαν την αίθουσα όπου βρίσκονταν οι καλεσμένοι από εκείνη όπου ετοιμάζονταν τα μοντέλα, ενώ η ίδια ήταν κλεισμένη σε ένα γραφείο με κατεβασμένα τα ρολά, δίνοντας συνεντεύξεις. Το cast περιλάμβανε τη Marie Sophie Wilson, την Gwenevere Van Seenus και την… Kate Moss –όχι την ίδια, αστειεύομαι, τη σωσία της, Denise Ohnona–, ενώ πανταχού παρόν ήταν το χαρακτηριστικό μισοφέγγαρο. «Το moon logo δεν είναι αποκλειστικά ισλαμικό σύμβολο, είναι οικουμενικό και ένα από τα παλαιότερα στον κόσμο», τονίζει. «Το χρησιμοποίησα στην πρώτη μου συλλογή ως δηλωτικό της μεταμόρφωσης και της αναγέννησης, ως αντίδραση στη βία των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Γαλλία το 2015 και στο Βέλγιο το 2016. Λειτούργησε σαν ένα καθοδηγητικό φως που με ενδυνάμωσε, καθώς κατά τη διάρκεια εκείνης της ταραχώδους περιόδου το να φτιάχνεις ρούχα έμοιαζε μάταιο. Υπήρξε για μένα κάτι περισσότερο από ένα σύμβολο, έγινε αυτοσκοπός, εμποτίζοντας κάθε σχέδιό μου με ένα μήνυμα αντοχής και ελπίδας. Το μισοφέγγαρο συμβολίζει την ανανέωση, ταυτίζεται επίσης με τη θηλυκότητα μέσα από τη συσχέτιση της Σελήνης με τον γυναικείο κύκλο, αλλά και με τον μυστικισμό σε διάφορους πολιτισμούς». Επανερχόμενη στη συλλογή, μου εξηγεί ότι στόχος της ήταν να εστιάσει στην απλότητα, θέλοντας να εντάξει ξανά τη μόδα στην καθημερινότητα. Κι ενώ περιέλαβε σε αυτήν έξι looks υψηλής ραπτικής, η έμφαση δόθηκε στο prêt-à-porter. «Θεωρώ ότι η μόδα έχει πλέον αποστασιοποιηθεί από την καθημερινή εμπειρία. Ενώ βασιλεύει στο διαδίκτυο, συχνά μοιάζει απρόσιτη, σαν να έχει εξαφανιστεί η χαρά τού να ντύνεσαι για την καθημερινή σου ρουτίνα». Ίσως γι’ αυτό, το σκηνικό της επίδειξης περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, ένα ανθοπωλείο, ένα μπαρ, ένα καφέ, μια πιτσαρία… «Αυτή η συλλογή είναι αφιερωμένη σε γυναίκες που κάνουν ποδήλατο, τρέχουν και παίρνουν το λεωφορείο με χάρη και άνεση», επιβεβαιώνει.
Πριν την αποχαιρετήσω, της ζητώ να μου αποκαλύψει τις σκέψεις της για την εποχή που διανύουμε. «Θα έλεγα ότι υπάρχει μια αλληλεπίδραση μεταξύ βιωσιμότητας, συμπερίληψης, τεχνολογικής προόδου και κοινωνικής συνείδησης», απαντά. «Αισθητικά, θεωρώ ότι τα όρια μεταξύ ραπτικής και prêt-à-porter είναι θολά, γεγονός που επιτρέπει τον συνδυασμό υψηλής μόδας και καθημερινής πρακτικότητας. Πιστεύω πως διανύουμε μια υβριδική περίοδο κατά την οποία τα ανακυκλωμένα και καινοτόμα υλικά συνυπάρχουν με τα ευφάνταστα υφάσματα, η παραδοσιακή χειροτεχνία συγχωνεύεται με το φουτουριστικό ντιζάιν και η νοσταλγία επαναπροσδιορίζεται μέσα από μια οπτική που υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για περιβαλλοντική ευθύνη. Αν το δούμε θεωρητικά, η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μια κριτική επαναξιολόγηση του ρόλου της μόδας στην κοινωνία. Υπερβαίνοντας την απλή αισθητική, η μόδα γίνεται ένα ισχυρό μέσο σχολιασμού των κοινωνικών ζητημάτων, μια πλατφόρμα για την αμφισβήτηση του ρατσισμού, την υπεράσπιση του φεμινισμού και την προώθηση της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης. Αφηγείται ιστορίες που αντανακλούν πλήθος ταυτοτήτων και εμπειριών, καλλιεργώντας την αίσθηση της κοινότητας και του ανήκειν. Είναι μια καλή στιγμή για τη μόδα να εξελιχθεί χωρίς αποκλεισμούς και με βιώσιμη προοπτική».
