Με ρομαντισμό και πείσμα, ο Γάλλος σχεδιαστής Antonin Tron επαναπροσδιορίζει τη σύγχρονη κομψότητα. Το Atlein, το προσωπικό του label, είναι η ήρεμη δύναμη που παντρεύει την τεχνική αρτιότητα με την ποίηση της φόρμας. Αποκλειστική συνέντευξη και φωτογραφίες: Filep Motwary.
«Ομολογώ πως ήταν η πρώτη φορά που παρακολούθησα επίδειξη του Atlein», του λέω αυθόρμητα μόλις συναντιόμαστε, χωρίς να προλάβω να φιλτράρω τη σκέψη μου. «Αναρωτιέμαι πώς μου είχε ξεφύγει μέχρι σήμερα. Ειλικρινά, εντυπωσιάστηκα από την ποιότητα της δουλειάς σου. Αν ακούγεται κάπως περίεργο, συγγνώμη, αλλά μέχρι πρότινος δεν ήξερα πολλά για σένα». Ο Antonin Tron χαμογελά με κατανόηση. «Δεν με ξαφνιάζει», απαντά ήρεμα. «Ένας από τους βασικούς μου στόχους για τη φετινή χρονιά ήταν ακριβώς αυτός: να ενισχύσω την ένταση της φωνής μας». «Τι εννοείς όταν λες “ένταση”;» «Στην ουσία, το brand… είναι δύσκολο να το περιγράψω με ακρίβεια. Οι αξίες του εδράζονται σε κάτι ευαίσθητο, λεπτεπίλεπτο. Υπάρχει μια σιωπηλή φινέτσα που το διαπερνά. Πιστεύω πως δεν χρειάζεται να φωνάζεις για να σε ακούσουν· υπάρχει δύναμη στην ησυχία, στην αυτοκυριαρχία», απαντά. Παρατηρώ ότι η παρουσία του στον χώρο του celebrity dressing έχει ενταθεί. «Είναι απόλυτα λογικό — είμαι σχεδιαστής που εστιάζει στο φόρεμα και το brand έχει χτιστεί γύρω από αυτό το ένδυμα. Η σχέση μας με τις διασημότητες έχει εδραιωθεί με φυσικότητα. Πέρυσι συνεργαστήκαμε με την Kylie Jenner και το brand της, KHY. Αυτό εννοώ όταν λέω πως προσπαθώ να προβάλλω το Atlein με τρόπο που να μην προδίδει τις αξίες του. Να βρω τη δική μου φωνή, χωρίς συμβιβασμούς». Είναι σαφές πως απέναντί μου στέκεται ένας δημιουργός με ξεκάθαρη καλλιτεχνική ταυτότητα. Τα ρούχα του —ευφυή και βαθιά αισθησιακά— είναι προϊόντα ουσιαστικού σχεδιασμού, στοχασμού και ειλικρινούς συναισθήματος. Το Atlein δεν είναι απλώς ένα brand. Είναι μια γλυπτική προσέγγιση του γυναικείου σώματος· μια σπουδή στη φόρμα και στην υλικότητα. Μέσα από σατέν, γκοφρέ σιφόν και ζέρσεϊ, η ρευστότητα μετατρέπεται σε δομή. Το ύφασμα αποκτά βάρος και παρουσία και το σώμα αναδεικνύεται με αισθησιασμό — ποτέ κραυγαλέο, πάντοτε ουσιαστικό.
Ο Antonin Tron μεγάλωσε στο Παρίσι, με τη μόδα παρούσα στην καθημερινότητά του σαν κάτι απολύτως φυσικό. Η αισθητική του αναζήτηση ξεκίνησε νωρίς, μέσα από το επάγγελμα της μητέρας του, η οποία εργαζόταν ως συντηρήτρια τοιχογραφιών σε εκκλησίες. Αυτή η ιδιαίτερη επαφή με την πνευματική και εικαστική ιστορία του τόπου του του πρόσφερε ένα είδος πολιτισμικής παιδείας, σχεδόν υπαρξιακής. «Υποψιάζομαι πως η αγάπη μου για το ντραπάρισμα και η παλέτα χρωμάτων που προτιμώ έχουν τις ρίζες τους στις αγιογραφίες που έβλεπα μικρός», λέει. «Η μόδα δεν με ενδιέφερε ιδιαίτερα στην αρχή. Σπούδασα λογοτεχνία και έπειτα στράφηκα στις καλές τέχνες. Άρχισα να μαθαίνω μόνος μου να σχεδιάζω, να προετοιμάζομαι για τις εξετάσεις εισαγωγής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Όμως, μια σειρά από ατυχείς συγκυρίες —ή, ίσως, κάτι πιο βαθύ, ένα φροϋδικό λάθος— με οδήγησαν να μη συμμετάσχω τελικά. Δεν θα μάθουμε ποτέ γιατί!». Τότε ήταν που επισκέφθηκε τον καλύτερό του φίλο, φοιτητή στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας. «Όταν μπήκα στη σχολή, κάτι άλλαξε μέσα μου. Η ατμόσφαιρα, η τόλμη, η ενέργεια…
Ήταν κάτι εντελώς καινούργιο για μένα και την ίδια στιγμή απόλυτα φυσικό. Εκεί πυροδοτήθηκε το ενδιαφέρον μου για τη μόδα». Από εκεί και πέρα, όλα πήραν τον δρόμο τους. Άρχισε να εμβαθύνει στη βελγική σχολή σχεδιαστών —Margiela, Raf Simons, Demeulemeester—, δημιουργούς που αψήφησαν τις νόρμες και δημιούργησαν έναν δικό τους κόσμο. Με το portfolio που είχε ήδη ετοιμάσει για την Καλών Τεχνών, αποφάσισε να δώσει εξετάσεις στην Ακαδημία της Αμβέρσας. Και τον δέχτηκαν. Μετά τις σπουδές του, τιμήθηκε με το βραβείο Adam το 2016, ενώ δύο χρόνια αργότερα βρέθηκε ανάμεσα στους φιναλίστ του περίφημου LVMH Prize. «Δεν το κέρδισα», με διορθώνει ευγενικά, χαμογελώντας. «Ήμουν φιναλίστ, χωρίς το χρηματικό έπαθλο. Αλλά γίνεσαι μέρος μιας ευρύτερης αφήγησης, εντάσσεσαι σε μια σπουδαία δημιουργική κοινότητα. Και αυτό έχει τεράστια σημασία», πιστεύει. Λίγο μετά, ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία δίπλα σε κορυφαία ονόματα της μόδας: Raf Simons, Louis Vuitton, Balenciaga, Givenchy. «Ήμουν πολύ τυχερός», λέει με ειλικρίνεια. «Ξεκίνησα δουλεύοντας στην ανδρική ένδυση, που τότε με ενδιέφερε πολύ. Σύντομα όμως κατάλαβα πως δεν με εξέφραζε. Έλειπε αυτό που πάντα με συγκινούσε: η αρχιτεκτονική του ενδύματος, η εσωτερική του δομή».
Σήμερα, οι μεταβάσεις ανάμεσα σε ανδρικές και γυναικείες συλλογές είναι κοινός τόπος. Τότε όμως κάτι τέτοιο ήταν σπάνιο και σχεδόν ριψοκίνδυνο. Η γνωριμία του με τον Riccardo Tisci αποδείχθηκε καθοριστική. «Μου έδωσε την ευκαιρία να μπω στο στούντιο της γυναικείας σειράς του Givenchy και άνοιξε μπροστά μου έναν εντελώς καινούργιο κόσμο». Ήταν τότε που άρχισε να ανακαλύπτει τη δουλειά σχεδιαστών όπως ο Azzedine Alaïa και η Madame Grès, δημιουργών οι οποίοι αντιλαμβάνονταν το ρούχο ως γλυπτική πάνω στο σώμα, με απόλυτη αφοσίωση στη δομή και τη φόρμα.
Ανακαλεί με τρυφερότητα μια σημαντική φιγούρα των πρώτων του χρόνων στην Αμβέρσα: τη δασκάλα του πατρόν, η οποία διέκρινε το πάθος του και τον καθοδήγησε. «Με πήρε υπό την προστασία της. Τα απογεύματα πήγαινα στο σπίτι της και μου μάθαινε όσα το σχολείο δεν δίδασκε: πώς δουλεύεις με την κλίση του υφάσματος, με τις λοξές γραμμές, με το πώς “πέφτει” φυσικά πάνω στο σώμα. Είδε ότι πραγματικά με ενδιέφερε και αυτή η φλόγα δεν έσβησε ποτέ». Η συγκίνησή του είναι εμφανής όταν μιλά για την εμπειρία του στον Balenciaga: «Συνεργάστηκα με μια γυναίκα που είχε ξεκινήσει την καριέρα της δίπλα στον ίδιο τον Cristóbal Balenciaga όταν ήταν μόλις 16 ετών. Είχε δουλέψει επίσης με τη Madame Grès. Έγινε δασκάλα μου. Μπορείς να το φανταστείς;» με ρωτάει με δέος στο βλέμμα του. Συζητάμε για την ηλικία του, καθώς πλέον έχει φτάσει τα 40. «Νιώθω πως το ταξίδι μου μόλις τώρα ξεκινά», ομολογεί. «Πολλοί από τους ανθρώπους που θαυμάζω, όπως ο Christian Dior, άρχισαν να δουλεύουν ουσιαστικά σε αυτή την ηλικία. Πιστεύω πως, όταν ασχολείσαι με τη γραμμή, το κόψιμο και την κατασκευή του ρούχου, είναι απαραίτητο να έχεις φτάσει σε ένα σημείο ωριμότητας. Χρειάζεσαι εσωτερική γαλήνη για να δημιουργήσεις με βάθος. Πλέον νιώθω ήρεμος τόσο στη δουλειά όσο και στη ζωή μου».
Η μόδα σήμερα καθορίζεται από ανθρώπους οι οποίοι ούτε την αγαπούν ούτε την κατανοούν. Δεν πρόκειται πια για μια βιομηχανία που διαπνέεται από καλλιτεχνικό πάθος ή βαθιά σύνδεση με την ιστορία της. Τα brands δεν είναι δημιουργικά εργαστήρια, αλλά χρηματοοικονομικά ιδρύματα, τα οποία επιδίδονται σε έναν ατέρμονο αγώνα βελτιστοποίησης μέσα σε έναν φαύλο κύκλο συνεχούς επανεφεύρεσης. Η περιστρεφόμενη πόρτα των δημιουργικών διευθυντών γυρίζει με την ίδια συχνότητα που αλλάζουν οι εποχές, καθώς οι επιχειρηματίες επικεντρώνονται σε βραχυπρόθεσμα κέρδη, αντί να χτίσουν μια μακροχρόνια κληρονομιά. Κάθε απόλυση δεν είναι απλώς η διαγραφή ενός ονόματος, αλλά μια βίαιη αποκοπή από την ίδια την ταυτότητα του brand. Κάθε ξαφνική αλλαγή αφήνει πίσω της ένα κενό, ένα κουφάρι, μια επωνυμία που χάνει τη βαθιά ουσία της με κάθε νέα στρατηγική. Εκτιμώ ιδιαίτερα τους δημιουργούς όπως ο Antonin Tron, που παραμένουν πιστοί στις αξίες τους, εκείνους που δεν ανήκουν πουθενά και επιμένουν στην πιο ρομαντική εκδοχή αυτής της βιομηχανίας.
Η καλοκαιρινή συλλογή Atlein αντλεί έμπνευση από τα ριζοσπαστικά λεσβιακά κινήματα της δεκαετίας του 1980 και του 1990 στο Λονδίνο, με ιδιαίτερη αναφορά στο ντοκιμαντέρ του 2021 Rebel Dykes, των Siân A. Williams και Harri Shanahan. Η ταινία αποτυπώνει τη δημιουργικότητα, την πολιτική στάση και τη σεξουαλικότητα των punk λεσβιών στην εποχή της Θάτσερ, καταγράφοντας την ουσία αυτών των κινημάτων. Εξίσου επιδραστικό υπήρξε το Love Bites, το καινοτόμο φωτογραφικό έργο της Del LaGrace Volcano για τη λεσβιακή κοινότητα, που έγινε γνωστό για την τολμηρή και ειλικρινή απεικόνιση της αυτοεπιβεβαίωσης, του αυτοκαθορισμού και της queer αισθητικής. Η ατμόσφαιρα που βίωσα στα παρασκήνια εκείνο το βροχερό απόγευμα της επίδειξης στην υπόγεια αίθουσα του Palais de Tokyo ήταν γεμάτη ένταση, ενώ ο χώρος πλημμύριζε από αισθησιακές σιλουέτες που απέπνεαν καθαρή θηλυκότητα. «Υπάρχει μια αίσθηση ελευθερίας σε αυτά τα φορέματα, η ίδια ελευθερία που νιώθω όταν κάνω σερφ. Επίσης, έχουν μια μοντέρνα διάσταση, θέλω να πιστεύω. Διότι, στο τέλος της ημέρας, πρόκειται για ένα προϊόν για γυναίκες που μπορούν να το αγοράσουν. Κράτησα σχεδόν όλα τα στοιχεία της υψηλής ραπτικής, μετατρέποντάς τα σε κάτι που είναι τόσο εύκολο όσο ένα T-shirt με κάποιον τρόπο. Αυτό είναι το μυστικό!» εξηγεί ο σχεδιαστής.
