Ήρεμη δύναμη, οξυδερκής και ετοιμόλογη. Η Τουρκάλα σχεδιάστρια κοσμημάτων Begüm Kiroglü κάθεται ευθυτενής απέναντι μου, έχοντας αποδεχθεί την πρόσκληση της Αναστασίας Τσουρεκά, Creative Director της Luisa World, για να παρουσίασει τα διεθνώς αγαπημένα κοσμήματά της και στην Αθήνα. Ξεκινάμε τη συζήτησή μας συμφωνώντας πως «πάντα υπάρχει ένας λόγος να επισκεφθείς την Ελλάδα». Έχει φίλους εδώ, συνεργάτες, αλλά οι γονείς της διατηρούν και ένα εξοχικό σπίτι απέναντι από το νησί της Σύμης, στο οποίο επιστρέφει ξανά και ξανά. Ανοίγοντας τον διασκελισμό της, βρέθηκε για σπουδές στο Μιλάνο και την Ασία, συγκεκριμένα στην Κίνα όπου μελέτησε τον κινέζικο πολιτισμό. «Προσγειώθηκα στην Ασία από την περιέργεια μου ως άνθρωπος, από μικρή “ψαχούλευα” τα πάντα, κυνηγούσα το διαφορετικό και το απρόσμενο», μου λέει.
Η Κωνσταντινούπολη παραμένει η δυνατότερή της έμπνευση. Μου μιλά για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, την παράδοση της Πόλης στο κόσμημα και την τέχνη, τους έμπειρους τεχνίτες και την αρχιτεκτονική, και τα μάτια της γυαλίζουν. Έχει μεγαλώσει στην πηγή της χειροποίητης τέχνης και αυτό δεν μπορούσε να μην εγγραφεί στο DNA του brand της, όπου πρωταγωνιστούν μάξιμαλ κοσμήματα, επιχρυσωμένα με χρυσό 24 καρατίων και διακοσμημένα με πολύχρωμες πέτρες. Στο ισόγειο του καταστήματος Luisa World, τα περίτεχνα κοσμήματά της βρίσκονται τοποθετημένα σε ένα τραπέζι γεμάτο πράσινα και μοβ μπρόκολα. Το χρυσό που κυριαρχεί στη δουλειά της, όπως και το ζωηρό χρώμα του χαρακτηριστικού Evil Eye σχεδίου, δημιουργούν ενδιαφέρουσες αντιθέσεις με τις αποχρώσεις των υγιέστατων λαχανικών στο background. Η αλήθεια είναι πως διακρίνεται ένας σουρεαλισμός, και επιβεβαιώνομαι. «Πράγματι υπάρχουν πολλά σουρεαλιστικά στοιχεία στη δουλειά μου. Μου αρέσει να ξεπερνώ τα όρια. Τα λουλούδια, τα ζώα, τα χρώματα και τα σχήματα, όλα όσα συνθέτουν τα κοσμήματά μου ανήκουν σε έναν άλλο, παραμυθένιο κόσμο. Αυτόν που σμιλεύω εγώ μέσα στο μυαλό μου και ως φανταστικό σύμπαν μετατρέπεται στο κουκούλι που με προστατεύει από την πραγματικότητα».
Τα πρώτα τρία της σχέδια περιλαμβάνουν το σκαθάρι, τη χελώνα και το Evil Eye. Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά τα πληθωρικά κοσμήματά της, θα δει αυτά τα τρία στοιχεία να κυριαρχούν από την πρώτη μέρα ως και σήμερα. «Αισθάνομαι πως μου φέρνουν καλή τύχη», αναφέρει. Θέλω να τη ρωτήσω για το σκαθάρι συγκεκριμένα, είναι κάπως ασυνήθιστη επιλογή, αν και στον αιγυπτιακό πολιτισμό αποτελεί πολύ ισχυρό σύμβολο αναγέννησης. «Αρχικά το επέλεξα γιατί δεν είναι “παραδοσιακά” όμορφο, είναι ένα ζώο δυνατό και ευέλικτο στις απειλές, αλλά σίγουρα δεν το διακρίνουμε για το κάλλος του. Κάποιες φορές μου θυμίζει τον εαυτό μου, όσο θαρραλέο είναι, άλλο τόσο μικρό και εύθραυστο αισθάνεται. Είναι μια αντίθεση που μιλάει στην καρδιά μου, γιατί είμαι και εγώ ένας δυνατός άνθρωπος με ακόμα πιο δυνατές ευαισθησίες».
Από μέδουσες, σε καραβίδες και βατράχους, το ζωϊκό βασίλειο και η μαγεία του παρουσιάζεται από τη Begüm στην πιο πολυτελή του εκδοχή. Μικρά κρύσταλλα τοποθετημένα ένα προς ένα στο χέρι, πολύχρωμες πέτρες, μαξιμαλιστικές αλυσίδες και γενναία μεγέθη συνθέτουν ένα σύγχρονο brand κοσμημάτων με σημείο αναφοράς στην ανθεκτικότητα της ίδιας της ζωής. Κάθε κόσμημα, choker για τον λαιμό, δαχτυλίδι ή XL σκουλαρίκι, μοιάζει να διηγείται τη φανταστική ιστορία του. «Είμαι storyteller. Μάλλον, είμαι storymaker», μου εξηγεί. «Από μικρή μου άρεσε να γράφω και να σκαρφίζομαι ιστορίες. Όταν έχω ελεύθερο χρόνο, γράφω τις περιγραφές των κοσμημάτων μας γιατί απολαμβάνω να δημιουργώ συνομιλίες με τα πλάσματα του κόσμου μου». Κάπως έτσι, όσο εντυπωσιακά και αν μοιάζουν τα κοσμήματά της, γειώνονται. Και το ίδιο επιθυμεί και εκείνη – να σχεδιάζει αντικείμενα τα οποία να μπορούν να αγοραστούν και να φορεθούν από τις γυναίκες στον δρόμο. «Τι νόημα έχει να διαθέτεις το ακριβότερο διαμάντι, αν δεν μπορεί να φορεθεί;», μου λέει. «Για εμάς, επιτυχία είναι να μπορούν οι γυναίκες να απολαύσουν το κόσμημα εδώ και τώρα, στην καθημερινότητά τους, χωρίς ανησυχίες και χωρίς να περιμένουν εκείνη τη “σπέσιαλ περίσταση”, έτσι χάνεται όλη η χαρά».
Όπως θα όφειλε κάθε σύγχρονο brand, η βιωσιμότητα είναι ένα ζήτημα που βρίσκεται στο ραντάρ της. Έχοντας επιλέξει να κατασκευάζονται τα κοσμήματά της εξ’ολοκλήρου στην Κωνσταντινούπολη, χειροποίητα από τοπικές κοινότητες τεχνιτών, διασφαλίζει την ηθική στην παραγωγή αλλά και την επιλογή των υλικών. Τίποτα δεν παράγεται μαζικά σε εργοστάσια, όλα «χτίζονται» με αγάπη στο χέρι. Παρόλα αυτά, ξέρει πως ο αγώνας προς τη βιωσιμότητα δεν είναι κάτι απλοϊκό. «Μπορεί να κατασκευάζουμε τα πάντα στην Τουρκία, αλλά μπορεί ένα υλικό να έρθει από το εξωτερικό, γεγονός που δημιουργεί αποτύπωμα άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Είναι μια μάχη που θέλει διαρκή προσοχή και μελέτη εκ των προτέρων», παραδέχεται.
Η κουβέντα μας φτάνει στο τέλος της αντίστροφα και μου εξηγεί πώς ξεκίνησε. «Δεν ήταν κάτι που το είχα ονειρευτεί από μικρή, ήρθε οργανικά. Έψαχνα ένα ζευγάρι μανικετόκουμπα για να κάνω δώρο στον αδελφό μου για τον γάμο του. Ήξερα πως ήθελα να είναι μοντέρνα αλλά και διαχρονικά, να μπορεί να τα φορέσει και μετά από 30 χρόνια. Έψαχνα κάτι fun, sexy και ποιοτικό – αργότερα, αυτά τα στοιχεία έγιναν η βάση του δικού μου brand – και επειδή δεν έβρισκα έφτιαξα τα δικά μου. Η οικογένειά μου ενθουσιάστηκε, και κάπως έτσι ξεκίνησα να παίρνω τις πρώτες μου παραγγελίες για μανικετόκουμπα. Το ένα έφερε το άλλο, και έτσι έφτασα στο γυναικείο κόσμημα». Τη ρωτάω αν την ενδιαφέρει η διαχρονικότητα και σε τι βαθμό. «Η διαχρονικότητα είναι σύνθετο ζήτημα. Δεν είναι μόνο το σχέδιο που πρέπει να αντέχει στον χρόνο, αλλά και ο τρόπος κατασκευής, τα υλικά, η τοποθέτησή τους. Για εμένα, η διάρκεια είναι το Α και το Ω. Για τα σχέδιά μας, συνεργαζόμαστε με τεχνίτες διαμαντιών για κομμάτια που δεν περιλαμβάνουν διαμάντια, και αυτό γιατί θέλουμε τη δεξιοτεχνία και τη γνώση τους. Δεν μας αρέσει να θυσιάζουμε την καλαισθησία για την διαχρονικότητα, ούτε το αντίθετο, με την έννοια πως μπορείς να βρεις μια απίστευτη αντίκα η οποία όμως να μη μπορεί να σταθεί στο σήμερα».
«Και οι τάσεις;», την ρωτάω. «Δεν είμαστε ένα trendy brand», μου απαντά. «Kαι δεν μας αρέσουν οι εκπτώσεις, προτιμάμε να αγοράσει κανείς ένα κόσμημα και να το χαίρεται για χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν ακολουθούμε τάσεις, είμαστε ανεξάρτητοι, πιστοί στην αισθητική μας και, όπως μου αρέσει να λέω, δημιουργούμε τις μελλοντικές αντίκες».
