Μια νέα αλυσίδα fast food ανοίγει τις πόρτες της κάπου στην πόλη. Απέξω της, χιλιάδες άνθρωποι στοιβάζονται σε ουρές χιλιομέτρων με την ελπίδα να προλάβουν ένα φτηνό και πεντανόστιμο γεύμα. Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται μες στα χρόνια. Ακόμη και στην εποχή του delivery, το γρήγορο φαγητό παραμένει στις πρώτες επιλογές των καταναλωτών, έστω κι αν δεν είναι πια τόσο γρήγορο – συνυπολογίζοντας πως ο μέσος χρόνος παράδοσης αγγίζει τη μία ώρα. To fast food οφείλει να εξυπηρετεί, όπως δηλώνει και το όνομά του, μια πολύ απλή ανάγκη: την ταχύτητα. Όταν, όμως, αυτή χάνεται, γιατί η επιθυμία παραμένει;
Σε περιόδους παραλαβών και εκπτώσεων, τα καταστήματα fast fashion μοιάζουν με εμπόλεμη ζώνη. Επιθετικοί shopaholics επιδίδονται με μανία στην αναζήτηση ενός ιδανικού ρούχου. Εδώ, δεν λειτουργεί ούτε η ιδέα της ταχύτητας μα ούτε και η ιδέα της οικονομικής επιλογής. Η γρήγορη κατανάλωση είναι εθιστική, έστω κι αν βρεθείς στον ίδιο χώρο με άλλα τρία άτομα πανομοιότυπα ντυμένα με εσένα. Το dating σήμερα, ακολουθεί μια αντίστοιχη λογική.
Περίπου 10 χρόνια πριν, λανσαρίστηκε ένα project που έφερε τον τίτλο “Speed Dating”. Επρόκειτο, ουσιαστικά, για ένα είδος οργανωμένου matchmaking που καλούσε τους φερέλπιδες singles να συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένους χώρους και μετά από έναν γύρο μουσικών καρεκλών με πιθανούς εραστές να καταλήξουν σε εκείνον που τους φαινόταν ιδανικός. Τα προβλήματα ήταν πολλά, όπως έντονη ήταν και η εξάντληση. Σήμερα, το concept επανέρχεται δυναμικά, με τα στατιστικά ευρήματα να δείχνουν πως οι γυναίκες είναι εκείνες που συμμετέχουν περισσότερο έστω κι αν δηλώνουν τρομερά εξουθενωμένες από τη διαδικασία.
Στο TikTok, καθώς το 2025 φτάνει στο τέλος του, οι χρήστες κάνουν έναν άτυπο απολογισμό της χρονιάς που πέρασε. Μια κοπέλα μοιράζεται μια λίστα με τα ραντεβού που βγήκε. Συνολικά μέτρησε περίπου 20 πιθανούς παρτενέρ, ενώ μόνο με δύο βγήκε περισσότερες από τρεις φορές. Η Έρικα, από την πλευρά της, δημοσιεύει το χρονολόγιο των ραντεβού της – πιθανών και μη – απαριθμώντας όλους εκείνους τους ανθρώπους με τους οποίους μίλησε αλλά δεν γνωρίστηκε ποτέ. Η ματαίωση είναι ίδιον των εφαρμογών dating. Κάθε swipe δεν εγγυάται αυτόματα την επιτυχία κι αυτή είναι μια κοινή παραδοχή. Όμως, η πληθώρα επιλογών εντός των εφαρμογών δίνει την ψευδαίσθηση πως κάπου εκεί μέσα βρίσκεται και ο ιδανικός σύντροφος – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα.
Η επέκταση αυτής της νέας συνθήκης είναι το γρήγορο dating (fast dating). Οι εραστές εναλλάσσονται, το ίδιο και τα μέρη, έστω κι αν οι συνομιλίες παραμένουν πάνω κάτω οι ίδιες. Η ταχύτητα της σύγχρονης ζωής αντανακλάται σχεδόν αυτόματα και στο πεδίο των σχέσεών μας. Ο χρόνος μας είναι περιορισμένος και η ανάγκη μας για σύνδεση και επαφή αυξημένη. Οπότε τα τακτικά ραντεβού με διαφορετικούς ανθρώπους φαντάζουν πολλές φορές η μόνη επιλογή. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center το 2023, το 53% των χρηστών των dating apps δήλωσε εξουθενωμένο, ενώ όλο και περισσότεροι νέοι εξέφρασαν πως η στιγμιαία ικανοποίηση που λάμβαναν από το γρήγορο dating αντικαταστάθηκε από χαμηλή αυτοεκτίμηση και πεσιμισμό. Παράλληλα, οι Pietromonaco & Beck σημείωσαν πως αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη προβληματικών δεσμών προσκόλλησης και στην αύξηση των ανασφαλειών.
Η κοινωνιολόγος Eva Illouz, εξερευνά μέσω των έργων της, τη μετατόπιση των σχέσεων στην εποχή της απόλυτης καταναλωτικής μανίας. Η ίδια υποστηρίζει πως σήμερα αντιμετωπίζουμε τους άλλους και τους εαυτούς μας ως προϊόντα, δομώντας έτσι αρνητικές σχέσεις. Η αγάπη δεν βασίζεται πια στην πίστη, αλλά προκύπτει από μια ενδελεχή εξέταση των διαθέσιμων παραγόντων και κυρίως από μια τρομερή αυτογνωσία. Αυτό μετατρέπει το πεδίο του dating, σύμφωνα με τη συγγραφέα, σε ένα υπολογιστικό σύστημα όπου ο χρόνος μεταφράζεται σε χρήμα και οι ψυχολογικές επιπτώσεις σε κόστος.
Είτε πρόκειται για τον digital, είτε για τον πραγματικό κόσμο, η ταχύτητα και η ποσότητα του dating δεν εγγυώνται την επιτυχία. Κάθε αποτυχημένο ραντεβού δεν φέρνει την καταστροφή, ούτε και μειώνει την αξία μας. Αντιθέτως, επιβεβαιώνει ή και ενισχύει όσα αναζητούμε από μια σχέση. Μελέτες δείχνουν πως όσο πιο ειλικρινείς και ξεκάθαροι είμαστε απέναντι στους εαυτούς μας, τόσο λιγότερο επηρεαζόμαστε από την κουλτούρα του σύγχρονου dating και τον αντίκτυπό της. Η single ζωή και η συνειδητή αποχή από το σεξ και το dating (celibacy), γιορτάζονται σήμερα όχι μόνο στο όνομα της ανεξαρτησίας, αλλά κυρίως γιατί η παύση είναι κάποιες φορές αναγκαστική. Αν κρατήσουμε τον παραλληλισμό του σύγχρονου dating με το fast food, αξίζει να θυμόμαστε πως και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται μέτρο και μερικά χρονικά διαλείμματα ώστε να μην βλάψουμε τους εαυτούς μας.
