the-x-file-eίναι-φιλόδοξη-μια-φράση-βρισιά-γ-274273
©George Angelis/Shot by Gio

Μετά τις εκλογές εκμυστηρεύτηκα σε ένα φίλο μου ποιους υποψήφιους σταύρωσα. Αναμεσά τους και μια δυναμική γυναίκα με καλό βιογραφικό, αλλά ταραγμένο προσωπικό βίο. «Απαπα, είναι φιλόδοξη», μου απάντησε χωρίς να το σκεφτεί, αντανακλαστικά, σαν να φτύνει μια βρισιά. «Ε και; Κακό είναι; Μήπως το λες επειδή είναι γυναίκα;». Το ξανασκέφτηκε. «Οχι, όχι. Το ίδιο θα έλεγα και για έναν άντρα πολιτικό». Αμφιβάλλω. Ακόμη κι αν λέει αλήθεια, είμαι σίγουρη ότι δεν θα χρησιμοποιούσε το ίδιο επίθετο για να περιγράψει μια αρνητική ιδιότητα. Ισως «αδίστακτος» ή «υπερφιλόδοξος». «Φιλόδοξος άντρας» όμως δεν είναι βρισιά, είναι εγκώμιο κατά μια έννοια. Το αντίθετο είναι βρισιά. «Δεν έχει καμία φιλοδοξία», λέμε για κάποιον με επιτιμητικό ύφος.

«Φιλόδοξη γυναίκα», στον αντίποδα, είναι μια φράση που υπονοεί τη σκληρά εργαζόμενη γυναίκα που έχει παρατήσει τη μητρότητα και την συντροφικότητα, για τις οποίες είναι προορισμένη κι ασχολείται με την καριέρα ή την πολιτική στην προκειμένη περίπτωση. Είναι μια φιγούρα τρομαχτική στο συλλογικό υποσυνείδητο γιατί δεν έχει υποταχθεί στην εικόνα της στοργικής μαμάς-Παναγίας. Δεν είναι μαλακιά και στρογγυλή, δεν μυρίζει γλυκά σαν ψωμάκι κι ούτε μπορεί κανείς άντρας ή παιδί να κουρνιάσει στον κόρφο της. Φοράει κοστούμι και τακούνια, είναι αιχμηρή και φωνάζει, άρα η εικόνα της δεν είναι ανακουφιστική. Δεν πάει στη λαϊκή για να ψωνίσει ζαρζαβατικά, αλλά για να προσελκύσει ψηφοφόρους.

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Pew, οι αρετές που η κοινή γνώμη εκτιμά περισσότερο στους άνδρες είναι η ειλικρίνεια, η επαγγελματική επιτυχία και η φιλοδοξία. Στην περίπτωση των γυναικών αντίστοιχα είναι η γοητεία, η ενσυναίσθηση και η ευφυϊα. Σε ένα πρόχειρο πείραμα που έκανε ο ο καθηγητής του Columbia Business School, Φρανκ Φλιν, μια ομάδα φοιτητών κλήθηκε να αποτιμήσει μια έκθεση δια χειρός «Χάιντι», ενώ μια άλλη ομάδα έλαβε την ίδια ακριβώς αναφορά με συντάκτη τον «Χάουαρντ». Ολοι τους χαρακτήρισαν τόσο τον «Χάουαρντ» όσο και τη «Χάιντι» εξαιρετικά αποτελεσματικούς. Ενώ όμως συμπάθησαν τον πρώτο, αντιπάθησαν τη δεύτερη. Μάλιστα όσο πιο βέβαιη για τον εαυτό της θεωρούσαν τη «Χάιντι» τόσο περισσότερο την αντιπαθούσαν.

Και στη νέα βουλή οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται, αφού αποτελούν λιγότερο από το 24% των βουλευτών. «Αρωμα γυναίκας» έγραψαν οι ιστοσελίδες κι αράδιασαν τα ονόματα και τις φωτογραφίες όσων κατέκτησαν μια έδρα. Από τις δεκάδες γυναίκες που αψήφησαν την έμφυλη γλώσσα, αγκάλιασαν άφοβα το στόχο τους κι έβαλαν υποψηφιότητα, εβδομήντα μια εξελέγησαν. Ανάμεσά τους κι εκείνη που σταύρωσα, η φιλόδοξη.