Σε μια πρόσφατη γιορτή μια φίλη αποφάσισε να διαμοιράσει τα ιμάτια της στην υπόλοιπη παρέα-κυριολεκτικά. Είχε ξεκαθαρίσει τα πράγματα, ρούχα κυρίως, αλλά και παπούτσια και κοσμήματα κι είχε φτιάξει ένα ωραίο χρωματιστό πακετάκι για κάθε μία μας, με πολλή σκέψη και φροντίδα. «Αυτή είναι ψηλή, μην της δώσω το μίνι φόρεμα γιατί θα της είναι υπερβολικά κοντό. Ισως καλύτερα αυτό το πράσινο κόσμημα, που θα ταιριάζει με τα μάτια της». Κάπως έτσι μέσα από σύνθετες σκέψεις, συνειρμούς ονειρικούς, αληθινό νοιάξιμο και με περισσή τρυφερότητα, ήρθε ένα ωραίο απόγευμα ο Άγιος Βασίλης σε ένα ταϋλανδέζικο εστιτόριο των βορείων προαστίων, πολύ νωρίτερα από ό,τι θα έπρεπε. Η σκηνή ήταν υπέροχη. Δέκα γυναίκες άνοιγαν με ανυπομονησία μικρού παιδιού τα δώρα τους που ξεχύνονταν μέσα από χρωματιστές τσάντες και υφασμάτινα σακουλάκια.
Το κάναμε με μανία και χαρά. Τα δώρα είναι εξίσου συναρπαστικά για όλες τις ηλικίες, από 8 μηνών ως 88 ετών. Ισως γι’ αυτό δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως βραχνάς, καταναγκασμός και οικονομική αφαίμαξη, αλλά ως παιχνίδι. Θυμήθηκα το περιστατικό με αφορμή χθεσινό άρθρο του γερμανικού Der Spiegel, που λέει πως τα χριστουγεννιάτικα δώρα δεν χρειάζεται να είναι του κουτιού, κολλαρισμένα και αφόρετα για να σκορπίσουν την ευτυχία. Έχω ζήσει πολλές φορές το αντίθετο και δη στη Γερμανία. Τεράστια πακέτα με επιβλητικούς φιόγκους να σκορπούν απογοήτευση επειδή αποδείχθηκαν κατώτερα των προσδοκιών του αποδέκτη. Οικογενειακές διενέξεις επειδή το δώρο του ενός συγγενούς δεν ανταποκρινόταν οικονομικά σε αυτό που εκείνος είχε επιλέξει για τον αντίστοιχο οικείο. «Καλά είναι δυνατόν να μου πήρε ένα ζευγάρι κάλτσες, ενώ εγώ ξόδεψα 100 ευρώ για το αγαπημένο του άρωμα;», ήταν ένα αξιομνημόνευτο μουρμουρητό.
Μικρότητες, κακίες και διάχυτη πίκρα γύρω από το στολισμένο έλατο με μουσική υπόκρουση κάποια κακοπαιγμένα κάλαντα και μυρωδιά κέικ και τσαγιού κανέλας στο σαλόνι: αυτή είναι η πάγια ανάμνησή μου από την Παραμονή των Χριστουγέννων και την καταραμένη φάμπρικα ανταλλαγής δώρων. Όλα αυτά θα μπορούσαν όμως να έχουν αποφευχθεί αν η ανταλλαγή ήταν αληθινή ανταλλαγή: ρούχων, αντικειμένων, βιβλίων, δικών μας, που διαλέξαμε για τους αγαπημένους μας ανθρώπους. Λίγο φούξια κραγιόν πάνω σε ένα άσπρο σακάκι, ένα πρόχειρο στρίφωμα σε ένα πανάκριβο φόρεμα, μια vintage σημείωση με δασείες-οξείες γραμμένη με μολύβι, ένα ελάχιστα στραβό κούμπωμα, όλα αυτά δίνουν προστιθέμενη αξία σε δώρα που έχουν επιλεγεί με γενναιοδωρία περισσή την οποία μόνο σε αδερφικούς φίλους συναντάς.
