Έχουμε μιλήσει συχνά για την κορτιζόλη και το πως μπορούμε να κρατάμε τα επίπεδα της ισορροπημένα. Όμως, σύμφωνα με τη Dr. Isabel Viña Bas στο βιβλίο της “Βάλε τις ορμόνες σας να δουλέψουν” (Εκδ. Grijalbo), είναι μια πολύ, πολύ απαραίτητη ορμόνη. Τόσο απαραίτητη που χωρίς αυτήν, “ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει περισσότερο από 24 ώρες. Πεθαίνει”.
Επομένως, ενώ η συζήτηση γύρω από το πώς να αποτρέψουμε την υπερβολική της αύξησή βγάζει απόλυτο νόημα (τελικά είναι ένας τρόπος να προσπαθήσουμε να μειώσουμε το στρες), ας προχωρήσουμε και ας μιλήσουμε για τον κιρκάδιο ρυθμό της κορτιζόλης. Ένα θέμα που θίγει η γιατρός στο βιβλίο της και αναφέρεται όχι μόνο στην ύπαρξη επαρκών επιπέδων αυτής της ορμόνης, αλλά και στη διατήρηση των συγκεκριμένων κορυφών που πρέπει να έχει καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας:
Οι ρυθμοί της κορτιζόλης
«Η υψηλότερη τιμή εμφανίζεται γύρω στις 8 το πρωί, μια άλλη πιο ήπια γύρω στις 11 και μια τελευταία μικρή κορυφή γύρω στις 4 το απόγευμα. Μετά από αυτήν την τελευταία, τα επίπεδα μειώνονται προοδευτικά στο χαμηλότερο σημείο τους, γύρω στις 10 το βράδυ, γεγονός που διευκολύνει τον ύπνο και την έκκριση μελατονίνης», σημειώνει η ειδικός στο βιβλίο της, υποστηρίζοντας τη σημασία της διατήρησης αυτού του σταθερού κύκλου για τη σωστή ορμονική και ενεργειακή ρύθμιση.
Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις που επηρεάζουν αυτόν τον ρυθμό. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει χρόνιο στρες, αντί για αυτές τις κορυφές υπάρχει ένα σταθερό επίπεδο κορτιζόλης καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας που προκαλεί διάφορες συνέπειες που σχετίζονται τόσο με την περίσσεια (λίπος στην κοιλιά, για παράδειγμα), όσο και με την έλλειψή της (κόπωση και απάθεια).
Μια άλλη γιατρός, η Amy Shah, έχει επίσης μιλήσει για αυτές τις αιχμές κορτιζόλης, οι οποίες είναι απαραίτητες για να έχουμε επαρκή και σταθερή ενέργεια – το να είναι ψηλά στις 8 π.μ. είναι απαραίτητη για να λειτουργήσουμε. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της στο podcast Lipstick on the Rim, εξήγησε ότι κατά την περιεμμηνόπαυση, τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλότερα και υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθησία σε αυτήν την ορμόνη. Και ακριβώς για αυτόν τον λόγο, το ξύπνημα στη μέση της νύχτας σχεδόν πάντα (σε 9 από τις 10 περιπτώσεις) σχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης εκείνης της περιόδου και τη μεγαλύτερη ευαισθησία, ειδικά όταν συμβαίνει μεταξύ 1 π.μ. και 4 π.μ.
Εκτός από αυτές τις περιστάσεις, υπάρχουν αρκετές καθημερινές συνήθειες που αλλοιώνουν αυτόν τον ρυθμό και τις οποίες μπορούμε να λάβουμε υπόψη:
#1. Δεν λαμβάνετε αρκετή βιταμίνη Β
Η σχέση μεταξύ μαγνησίου και βιταμινών Β με το νευρικό σύστημα και επομένως, με την κορτιζόλη είναι περισσότερο γνωστή. Ωστόσο, όπως εξηγεί η Viña στο βιβλίο της, για την αποκατάσταση των επιπέδων κορτιζόλης, είναι σημαντικό να ενισχύσουμε αυτό το μικροθρεπτικό συστατικό επειδή είναι το κλειδί για τη διευκόλυνση του μεταβολισμού και την εξάλειψη της περίσσειας κορτιζόλης. Επομένως, η αυξημένη κατανάλωση μούρων, ακτινιδίων, παπάγιας, καρπουζιού, κόκκινων πιπεριών, ντομάτας, πορτοκαλιών και μπρόκολου είναι απαραίτητη.
#2. Πίνετε καφέ μετά το μεσημέρι
Είναι μια από τις συστάσεις των Dr. Shah και της ειδικού ευεξίας Andrea Klimowitz. «Η καφεΐνη μπορεί να είναι ενεργή στο σύστημά σας για οκτώ ώρες. Αυτό το αθώο φλιτζάνι καφέ στις 4 μ.μ. θα μπορούσε να είναι η αιτία της αϋπνίας σας», εξηγεί η Kimowitz.
#3. Δεν κάνετε μια σωματική άσκηση που είναι ευχάριστη
Δεν αρέσει σε όλους να γυμνάζονται και σε πολλές περιπτώσεις είναι σχεδόν υποχρεωτικό. Σε άλλες περιπτώσεις, είναι ακόμη και υπερβολικό. Καμία από τις δύο καταστάσεις δεν είναι καλή για τη διατήρηση του κιρκαδικού ρυθμού της κορτιζόλης. Η Dr. Viña επιμένει να κάνετε σωματική άσκηση που είναι ευχάριστη, να συνδέεστε με το σώμα και να εκτελείτε μυϊκές κινήσεις που βοηθούν στην απελευθέρωση ενδορφινών. «Είναι σημαντικό να αποφεύγετε την ακραία ή υπερβολική άσκηση, επειδή μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και να αυξήσει τα επίπεδα κορτιζόλης», προσθέτει.
#4. Δεν πίνετε αρκετό νερό
Σύμφωνα με τη Dr. Amy Shah, «Όταν καταναλώνετε επτά έως οκτώ ποτήρια νερό κάθε μέρα, το σώμα σας λειτουργεί καλά, βοηθώντας σας να χωνέψετε καλύτερα και να αποβάλλετε τις τοξίνες. Αλλά όταν είστε αφυδατωμένοι, αυτό ερμηνεύεται ως ένα αίτιο στρες και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης». Επομένως, εάν αισθάνεστε ότι τα επίπεδά σας αυξάνονται, η ειδικός συμβουλεύει να πιείτε ένα ποτήρι νερό για να ηρεμήσετε.
#5. Έχετε ομαλοποιήσει το άγχος (και δεν εντοπίζετε την αιτία)
Έχουμε κάνει το άγχος μέρος της ζωής μας και το έχουμε ομαλοποιήσει, αλλά είναι σημαντικό να εντοπίζουμε τις πηγές του στρες στην καθημερινότητά μας όσον αφορά τη βελτιστοποίηση των φυσιολογικών επιπέδων κορτιζόλης. Γι’ αυτό η Isabel Viña συμβουλεύει να παρατηρούμε τις αντιδράσεις μας, να τις αναλογιζόμαστε και να τις καταγράφουμε. «Το γράψιμο μας βοηθά να αποστασιοποιηθούμε και μας δίνει μια προοπτική για την κατάσταση. Αυτή η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε μοτίβα και σκέψεις που συμβάλλουν στο άγχος», καταλήγει.
Διαβάστε επίσης | Τσάντα με κρόσια: Είναι η νέα it bag της σεζόν
