«H καλοσύνη είναι ένα νόμισμα και η γενναιοδωρία η καλύτερη επένδυση. Και προσωπικά είμαι αποφασισμένη να κάνω την καλοσύνη “σέξι”», μας έλεγε πρόσφατα η Diane von Fürstenberg, κλείνοντας το συνέδριο Change Makers III της Vogue Greece, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τα λόγια της αντηχούν ακόμα στα αυτιά μου. Ναι, η καλοσύνη δεν είναι άμεσα συνυφασμένη με το coolness, πολλές φορές περιέχει και μια υπόνοια loser. Ως παιδί που έλαβε εκπαίδευση μέσα από το σύστημα Montessori, η ιδέα της καλοσύνης ήταν πάντα άρρηκτα συνδεδεμένη με το μικρό μαθητικό σύνολο που “ζούσε” στη κάθε σχολική αίθουσα. Οι πράξεις καλοσύνης μεταξύ των συμμαθητών ήταν πολύ πιο σημαντικές από την οποιαδήποτε αίσθηση ανταγωνισμού. Και όμως, αργότερα, στον έξω κόσμο, η καλοσύνη άρχισε να παίρνει άλλες διαστάσεις και στο λεξικό διάβαζα ότι ανάμεσα στα συνώνυμά της υπήρχαν και λέξεις όπως η «αγαθότητα».
Το μεγάλο comeback
Και όμως. Η καλοσύνη κάνει αυτή την εποχή μεγάλο comeback. Στην Καλιφόρνια, παραδείγματος χάριν, η καλοσύνη μεταξύ γνωστών –και κυρίως αγνώστων– είναι ένας από τους κεντρικούς πυλώνες στους οποίους στηρίζεται η αναγέννηση μέσα από τις στάχτες της μεγάλης καταστροφής. Από τα πρώτα κιόλας δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, οι χρηματικές δωρεές αλλά και οι προσφορές φιλοξενίας σε πυρόπληκτους, μεταξύ άλλων, μετέφεραν τη δυναμική του community σε κρίσιμες στιγμές. Δεν χρειάζεται όμως να υπάρξει μια τεράστια καταστροφή για να δείξουμε κάποιου τύπου καλοσύνη. Διαβάζοντας κάποια κείμενα γύρω από το θέμα το τελευταίο διάστημα, ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με μικρά και μεγαλύτερα κύματα καλοσύνης. Παρατήρησα ότι όλο και περισσότερες επιστημονικές έρευνες εστιάζουν στον όρο και τον συνδέουν άμεσα με τον χώρο της ψυχικής υγείας και του πνευματικού fitness. Όλοι αναγνωρίζουν ότι κάνοντας μια καλή πράξη αισθάνεσαι καλύτερα. Είναι, όμως, η καλοσύνη κάτι που μπορεί να σου χαρίσει υγεία;
«H καλοσύνη ορίζεται ως μια πράξη γενναιοδωρίας προς τρίτους, από την οποία δεν περιμένουμε κάτι εμείς προσωπικά», σημειώνει η Αμερικανίδα Kelli Harding, MD, MPH, συγγραφέας, ψυχίατρος και μητέρα. Εξπέρ στην έρευνα γύρω από την καλοσύνη, η Harding είναι assistant clinical καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Columbia University Irving Medical Center στη Νέα Υόρκη και συγγραφέας του βιβλίου The Rabbit Effect: Live Longer, Happier and Healthier With the Groundbreaking Science of Kindness. Ανάμεσα στα θέματα που εξετάζει είναι η σημασία των μικρών αυθαίρετων πράξεων, η διαχείριση συγκρούσεων, αλλά και η καλοσύνη που δείχνουμε στον ίδιο μας τον εαυτό. Σύμφωνα με τη Harding, η καλοσύνη μπορεί να λειτουργήσει κατασταλτικά απέναντι στον μεγάλο μας εχθρό, το στρες. Έχει τη δυνατότητα να χαμηλώσει την κορτιζόλη, την πίεση, τον πόνο, το άγχος και την κατάθλιψη και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Όχι, δεν έχει μαγικές ικανότητες η καλοσύνη, δεν υπόσχεται να εξαφανίσει την πηγή του στρες μας, όμως μπορεί να μας ενδυναμώσει με σκοπό να το αντιμετωπίσουμε καλύτερα. Η Αμερικανίδα ειδική σημειώνει ότι πολύ θα ήθελε να γράφει ιατρικές συνταγές στις οποίες θα περιλαμβάνονται καθημερινές πράξεις καλοσύνης.
Συνεχίζοντας τη μικρή μου περιήγηση στον τομέα, έπεσα πάνω και σε κάτι ακόμα: την ιδέα της καλοσύνης στον κόσμο των επιχειρήσεων και του leadership. Αν μέχρι πρότινος η εικόνα ενός ηγέτη, ενός CEO, ήταν απόλυτα συνδεδεμένη με τη φράση «Δείξ’ τους ποιος –ή ποια– είναι ο/η αρχηγός», κάτι δείχνει να αλλάζει. Ειδικοί του μάνατζμεντ αναρωτιούνται όλο και περισσότερο αν, τελικά, η καλοσύνη υπονομεύει την έννοια της εξουσίας. Τα soft skills εισέρχονται στα βιογραφικά σημειώματα και εμπλουτίζουν τις ικανότητές μας. Η πρακτική της ενσυναίσθησης βρίσκεται στα καλύτερά της, ενώ δεν εξισώνεται με τον βαρύ συναισθηματισμό. Δεν αποδυναμώνεσαι ως leader αν δείχνεις κάποια καλοσύνη στα μέλη της ομάδας σου, αντιθέτως, αναπτύσσεις καλύτερες συνθήκες εργασιακής διαβίωσης για όλους – κάτι που σίγουρα θα εκτιμηθεί ιδιαίτερα από Millennials και μέλη της Gen Z. «Η καλοσύνη δεν είναι πλέον προαιρετική», διάβαζα πρόσφατα στο Forbes, σε ένα άρθρο που μιλούσε για την απόλυτη ανάγκη ανάπτυξης μιας «κουλτούρας καλοσύνης» στο εργασιακό περιβάλλον, ειδικά σε περιόδους οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας όπως αυτή που διανύουμε.
Στο μικρό οδοιπορικό μου στον θαυμαστό χώρο της καλοσύνης, έπεσα πάνω στην πιο πρόσφατη ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, Ιστορίες καλοσύνης, στην οποία ο σκηνοθέτης συναντά ξανά τον Ευθύμη Φιλίππου. Η καλοσύνη έχει πολλά πρόσωπα και ερμηνείες. Και αν, για να την αποκτήσεις, πρέπει να περάσεις μέσα από την απόλυτη σκληρότητα;
