thebe-magugu-ο-νικητής-του-βραβείου-lvmh-105121
©Trevor Stuurman

Μόλις χτες, ανακοινώθηκε ο νικητής του βραβείου LVMH, και αυτός δεν είναι άλλος από τον Αφρικανό Thebe Magugu. Ο Magugu ήταν ο ένας από τους δυο φιναλίστ από την Αφρική, μαζί με τον Kenneth Ize από τη Νιγηρία. Αυτή είναι η πρώτη φορά μετά το 2014, με τον Adebayo Oke- Lawal, που σχεδιαστές από την Αφρική βρίσκονται στη λίστα των φιναλίστ, κάτι που φαίνεται να ανοίγει το δρόμο και για άλλα ανερχόμενο ταλέντα της ηπείρου στο διεθνή χώρο της μόδας. «Είμαι από την Αφρική, είμαι Αφρικανός σχεδιαστής, αυτό είναι γεγονός», λέει ο Magugu. «Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ο κόσμος χαρακτηρίζει όλες τις διαφορετικές κουλτούρες και την αισθητική τους ως αφρικανική».

Το βραβείο LVMH προσφέρει στον σχεδιαστή καθοδήγηση από επαγγελματίες του χώρου, καθώς και ένα ποσό αξίας €300.000 για να ξεκινήσει την επιχείρησή του. Το Special Prize, το οποίο μετονομάστηκε σε Karl Lagerfeld Prize, δόθηκε στον Ισραηλινό Hed Mayner, ο οποίος θα λάβει επίσης καθοδήγηση και το ποσό των €150.000. Πριν τη χθεσινή ανακοίνωση, η Vogue μίλησε και με τους δυο σχεδιαστές, ανακαλύπτοντας το πως νιώθουν για τη νέα τους αρχή, την προσέγγισή τους στο design και τι σημαίνει για εκείνους αυτό το βραβείο.

Thebe Magugu

Στο studio του στο Γιοχάνεσμπουργκ, ο Magugu δημιουργεί εντυπωσιακά ρούχα αλλά και σκίτσα, που συνοδεύονται από δυναμικά κοινωνικά μηνύματα με στόχο να κινητοποιήσουν το σύγχρονο design της χώρας του και να δημιουργήσει τα θεμέλια για να γίνει το επόμενο βήμα.

Όταν ο Thebe Magugu ήταν σε παιδική ηλικία στο Kimberley, την πρωτεύουσα του Northern Cape Province, η μητέρα του ανακάλυψε μια συλλογή από σκίτσα μόδας, κρυμμένα κάτω από το κρεβάτι του. «Το ενδιαφέρον μου για τη μόδα προήλθε από εκείνη. Προέρχομαι από μια οικογένεια πολύ ανεξάρτητων γυναικών», λέει ο 25χρονος σχεδιαστής. «Όταν αγόραζαν ένα καινούριο φόρεμα, έλεγαν ‘Πώς θα περπατήσω με αυτό το ρούχο; Πώς θα χαιρετάω το κόσμο;’. Τους άρεσε ο τρόπος με τον οποίο η μόδα τις μεταμόρφωνε σε διαφορετικούς χαρακτήρες».

Παρατηρώντας πόσο θελκτικές γινόντουσαν οι συγγενείς του φορώντας ορισμένα ρούχα, και με τη στήριξη της οικογένειας του, αποφάσισε να ακολουθήσει το όνειρο του δίνοντας έτσι κίνητρο και σε άλλους σαν και εκείνον, μέσα από τα σχέδια του.

Το 2012, ο Magugu επέστρεψε στο Γιοχάνεσμπουργκ για να σπουδάσει σχέδιο μόδας, φωτογραφία και media στο LISOF Fashion Design School. «Ήταν αρκετά δύσκολο, γιατί ουσιαστικά ήταν τρία πτυχία σε ένα», εξηγεί.

Ωστόσο, αυτή του η πειθαρχία είναι εμφανής στη δημιουργική διαδικασία του. Πριν μερικούς μήνες, συνεργάστηκε με τους Leo Meslani και Amy Zama, καθώς και τους art directors Abi και Claire Meekel, προκειμένου να λανσάρουν το Faculty Press, ένα έντυπο με σκίτσα και αποφθέγματα, που στο μυαλό του Magugu είναι αφιερωμένα «στην ανάδειξη της δουλειάς δημιουργικών φίλων και συνεργατών από διαφορετικούς τομείς, οι οποίοι εκπροσωπούν τη σύγχρονη Νότιο Αφρική». Το έντυπο που απαρτίζεται από 150 σελίδες, πραγματεύεται θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος, όπως τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας και τον φεμινισμό, με τη συμβολή μουσικών (Fela Gucci, Desire Marea, aka Faka, και της τραγουδίστριας και στιχουργού Zoë Modiga), ακτιβιστών (Lady Skollie) και φωτογράφων (Travys Owen και Maxime Michelet).

Thebe Magugu: Ο νικητής του βραβείου LVMH-1
©Faculty Press by Travys Owen

O Magugu δημιούργησε την πρώτη έκδοση του Faculty Press σχεδόν ταυτόχρονα με την συλλογή του για το χειμώνα του 2019 με τίτλο «African Studies», επαναπροσδιορίζοντας εικόνες από τη παιδική του ηλικία. Η συλλογή συμπεριλάμβανε φορέματα από καρό υφάσματα και φαρδιά παντελόνια με σκίσιμο στο πλάι που αποκάλυπταν μια στρώση από δαντέλα («ένα φόρο τιμής στα μεσοφόρια που δεν αποχωριζόταν ποτέ η γιαγιά μου»). Το συγκεκριμένο project έγινε σε συνεργασία με την εικονογράφο και γραφίστρια Phathu Nembilwi. Η συλλογή και το έντυπο παρουσιάστηκαν στο International Fashion Showcase (IFS) στο Λονδίνο, όπου και ο Magugu βραβεύθηκε.

Thebe Magugu: Ο νικητής του βραβείου LVMH-2
©Faculty Press by Aart Verrips

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την καλλιτεχνική δυναμική του Magugu, ενώ παράλληλα έχει την ικανότητα να τη συνδυάζει με το επιχειρηματικό κομμάτι. Κατά την αποφοίτησή του, η collection του βραβεύθηκε ως η καλύτερη εμπορική συλλογή από το LISOF, ενώ λίγο αργότερα του δόθηκε θέση εκπαιδευόμενου στο Woolworths στο Cape Town, μια από τις μεγαλύτερες αλυσίδες καταστημάτων στη Νότιο Αφρική. «Ήταν πολύ χρήσιμο να μάθω την επιχειρηματική πλευρά και τη διαδικασία παραγωγής, καθώς αυτό είναι κάτι που δεν μαθαίνεις στο πανεπιστήμιο», λέει. «Όμως δεν ήθελα να δουλεύω για κάποιον άλλον, είχα πολλές ιδέες που ήθελα να υλοποιήσω. Έτσι, επέστρεψα στο Γιοχάνεσμπουργκ πριν τρία χρόνια, όπου έστησα το δικό μου brand με το οποίο ασχολούμαι μέχρι σήμερα». Σύντομα, τα κοστούμια του έγιναν διάσημα και για άλλη μια φορά το Woolworth του χτύπησε τη πόρτα, αυτή τη φορά προσφέροντας του μια συνεργασία που μετράει φέτος τον τρίτο της χρόνο. Αν έβρισκε κάποια χρηματοδότηση- όπως αυτή του LVMH Prize- θα την αξιοποιούσε «προκειμένου να αναβαθμίσει την παραγωγή ώστε να ανταποκριθούμε στη ζήτηση της αγοράς».

Η ενασχόληση του Magugu δεν έχει να κάνει μόνο με τη δημιουργία όμορφων κομματιών. Είναι η αφορμή για μια βαθύτερη κοινωνική συζήτηση. Η εικονογράφηση της Nembilwi που έγινε τύπωμα στο φόρεμα “Girl Seeks Girl” το 2018, απεικονίζει δυο γυναίκες που αγκαλιάζονται, ένα σύμβολο ενότητας μετά τη δολοφονία της Karabo Mokoena από το σύντροφό της το 2017- μια υπόθεση που έφερε και πάλι στο προσκήνιο την συνεχώς αυξανόμενη βία κατά των γυναικών στη Νότιο Αφρική. Η παρουσίαση της συλλογής Dawing στο IFS έγινε υπό το πρωτοποριακό για τη χώρα του πέμπτο σύνταγμα το οποίο συντάχθηκε το 1984, ένα χρόνο μετά τη γέννηση του σχεδιαστή, όταν το arpatheid έφτασε στο τέλος του. «Η ήπειρός μας είναι κάτι πολύ παραπάνω από κάτι γενικευμένο που πολλοί θα χαρακτήριζαν αφρικανικό», λέει. «Σαν σχεδιαστής θέλω να συνδυάσω τη κουλτούρα μου με τη κληρονομιά μου, μια σύγχρονη ματιά της παγκοσμιοποίησης και του πως βλέπει κανείς το κόσμο, γιατί αυτό είναι το ιδιαίτερο στη Νότια Αφρική και στο ποιος είμαι εγώ».

Kenneth Ize

Έχοντας σαν βάση του το Λάγος, ο σχεδιαστής συλλογών menswear τρόπους ύφανσης πολλών αιώνων και έχει τη φιλοδοξία να εντάξει το brand ανάμεσα στα κορυφαία lifestyle brands μέσα στο 2019, δημιουργώντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας και εκπαίδευση για ανθρώπους στη Νιγηρία.

Η παράδοση της ύφανσης ρούχων στην κουλτούρα των Yoruba στη νοτιοδυτική Νιγηρία λέγεται πως ξεκινά από τον 15 αιώνα. Ανάμεσά τους και το aso-oke (το εξωτερικό ύφασμα), το οποίο χαρακτηρίζεται από την πολυπλοκότητά του, ενώ συχνά τα χρώματα και τα σχέδια του ήταν ιδιαίτερης σημασία . Οι ντόπιοι το θεωρούν ιδιαίτερου κύρους και άρα το κρατούν για ειδικές περιστάσεις.

Ο 29χρονος Kenneth Ize είδε για πρώτη φορά το μεταξωτό αυτό ύφασμα στη μητέρα του η οποία το φορούσε στο κεφάλι της- γνωστό και ως gele- σε εκδηλώσεις. «Τα ρούχα που φορούν οι γυναίκες αφηγούνται μια ιστορία, κάτι δυνατό και μαγικό από το οποίο μπορείς να εμπνευστείς», εξηγεί. Αυτό το ύφασμα είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο έχτισε το δικό του brand πριν από τρία χρόνια, μαζί με τον συμμαθητή του Axel Berner- Eyde.

Thebe Magugu: Ο νικητής του βραβείου LVMH-3
©Manny Jefferson

Τον Απρίλιο, ο Ize παρουσίασε τη πρώτη του γυναικεία συλλογή μαζί με την ανδρική στο Arise Fashion Week στο Λάγος. Τα περίτεχνα σακάκια του φτιαγμένα από aso-oke φορέθηκαν στη πασαρέλα από τις Naomi Campbell, Liya Kebebe και τον Alton Mason. Κεντήματα στόλιζαν πλεκτά φορέματα και πλισέ φούστες, μαζί με λεπτομέρειες από δαντέλα και βαμβακερό ύφασμα. Η συλλογή που ανέδειξε τη νιγηριανή κουλτούρα του αλλά και τα χρόνια που έζησε και μεγάλωσε στην Αυστρία- μια χώρα γνωστή για τη παραγωγή δαντέλα- του χάρισε το βραβείο Designer of the Year.

Ο Ize γεννήθηκε στο Linz από νιγηριανούς γονείς και σπούδασε στο University of Applied Arts στη Βιέννη, όπου και του κέντρισαν το ενδιαφέρον τα υφάσματα από την Αφρική. «Ήταν μια άκρως τεχνική σχολή όπου έπρεπε να φτιάχνουμε τα πάντα μόνοι μας», λέει ενώ παραδέχεται πως χάρη στους καθηγητές του, Bernhard Willhelm (BA) και Hussein Chalayan (MA) έμαθε τι έλειπε από το χώρο της μόδας- τα αυθεντικά προϊόντα.

Thebe Magugu: Ο νικητής του βραβείου LVMH-4
©Manny Jefferson

Μετά από ένα σύντομο internship στο Edun στη Νέα Υόρκη, το brand που ίδρυσε ο Bono με την Ali Hewson το 2005 και έπαιρνε τις πρώτες ύλες του από την Αφρική, πέρασε το δεύτερο έτος των σπουδών του στη Νιγηρία όπου εξερευνούσε τις παραδοσιακές μεθόδους ύφανσης. «Δεν ήταν εύκολο, συνειδητοποίησα ότι δεν γνώριζα σχεδόν τίποτα για αυτό και δεν μπορούσα να μπω απλά σε ένα εργοστάσιο και να ρωτήσω πως γίνεται». Τελικά, βρήκε την Rakia Momoh, την οποία φωνάζει χαϊδευτικά ‘Queen Bee’.

Τον Ιούνιο, κατά την Εβδομάδα Μόδας Menswear, η Momoh ταξίδεψε για πρώτη φορά στο Παρίσι, προκειμένου να παρουσιάσει τις τεχνικές ύφανσης που έμαθε από προηγούμενες γενιές. Από το νέο έτος, ο Ize σκοπεύει να παρουσιάσει τις δημιουργίες του και στο Παρίσι , εκτός από το Arise, ενώ πριν το τέλος του 2019 θα λανσάρει μια συλλογή από έπιπλα και είδη σπιτιού.

Ο σχεδιαστής μπορεί να στοχεύει πολύ ψηλά, όμως έχει στρατηγική. Αναγνωρίζει πως η υποψηφιότητά του για το βραβείο LVMH είναι η διεθνής αναγνώριση που χρειάζεται. «Τώρα ανοίγουν πόρτες, γίνονται συζητήσεις», λέει. «Σαν επιχειρηματίας δεν θα άλλαζα την προσέγγιση μου για να επωφεληθώ οικονομικά. Τα χρήματα έρχονται και φεύγουν». Το brand βρίσκεται ήδη στα Browns, Ssense, Machine-A και Alara. Όμως η παραγωγή αυτού του τρόπου ύφανσης σε μεγαλύτερη κλίμακα αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Χρειάζονται περίπου 38 ώρες για το ύφασμα που θέλει ένα και μόνο σακάκι. Μακροπρόθεσμα, στόχος του Ize είναι να διδάσκεται στα σχολεία η παραδοσιακή ύφανση, και για αυτό συνεργάζεται ήδη με τη κυβέρνηση της Νιγηρίας.

Ο πιο άμεσος στόχος του είναι να μεταφέρει όλη τη παραγωγή των δειγμάτων από την Αυστρία στη Νιγηρία. «Θέλω να φέρω επαγγελματίες να εκπαιδεύσουν τους ντόπιους, προκειμένου να εξελίξουν τη τέχνη του. Αυτού το είδος εκπαίδευσης χρειάζεται στην Αφρική. Θέλουμε να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους εδώ».