vogue-history-kαπέλα-104836
©Audrey Hepburn | giphy.com

Πριν η ενδυμασία γίνει μόδα, σε μια πολύ μακρά περίοδο δηλαδή, το καπέλο ήταν τόσο αναγκαίο για τον άνθρωπο όσο και τα ρούχα, λόγω, προφανώς, της προστασίας που πρόσφερε από τα καιρικά φαινόμενα. Σύμβολο εξουσίας επίσης -κοσμικής και θρησκευτικής- σε διάφορες εποχές, ενέπνεε τον σεβασμό προς εκείνον που το φορούσε, ιδιότητα που διατηρεί μέχρι σήμερα στον στρατό, τα σώματα ασφαλείας, τον κλήρο, αλλά και σε επαγγελματικές κατηγορίες όπως οι κυβερνήτες πλοίων και αεροπλάνων.

Vogue History: Kαπέλα-1
©Humphrey Bogart | giphy.com

Η Αναγέννηση έφερε μια δημιουργική έκρηξη στην ενδυμασία -των ευγενών ασφαλώς- με τα αξεσουάρ σε πρώτο πλάνο, και έθεσε τις βάσεις γι’ αυτό που στις αρχές του 20ου αιώνα θα ονομαζόταν «μόδα». Τότε τα καπέλα γνώρισαν μια στυλιστική αποθέωση χάρη στις πολυτελείς πρώτες ύλες απ’ όλο τον κόσμο που εξασφάλιζε το εκτεταμένο εμπόριο, οι οποίες συνδυάζονταν με έμπνευση σε εντυπωσιακές δημιουργίες που προσέδιδαν κύρος σε άνδρες και γυναίκες. Πρακτική που συνεχίστηκε στα χρόνια που ακολούθησαν, με διαφοροποιήσεις στον σχεδιασμό και τον στολισμό των καπέλων, προσαρμοσμένες στις εκάστοτε ανάγκες.

Vogue History: Kαπέλα-2
©Faye Dunaway | giphy.com

Η ανάδειξη του καπέλου σε σύμβολο του στυλ είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής αλλαγής κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, όταν οι γυναίκες αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος στον αγώνα για την ισότητα, που έχει ξεκινήσει ήδη από τον 19ο αιώνα. Δανειζόμενες στοιχεία από την ανδρική γκαρνταρόμπα, εκδηλώνουν τον δυναμισμό και την πρόθεσή τους να πορευτούν ισότιμα στον νέο κόσμο που ανατέλλει, κατακτώντας, μαζί με την παραγωγή, και τις εντυπώσεις. Οι a la garcon κουπ και το κοντό καρέ στα μαλλιά γεννούν τότε την ανάγκη δημιουργίας μικρών καπέλων, τα οποία φοριούνται «κολλημένα» σχεδόν στο κεφάλι, ενώ δημοφιλή γίνονται και εκείνα με κλος γείσο και τα ανατολίτικα τουρμπάν, για πιο σοφιστικέ εμφανίσεις. Η βιομηχανία της μόδας έχει ήδη αποκτήσει γερές βάσεις και οι πιλοπιοί, όπως εξάλλου όλοι όσοι ασχολούνται με τον τομέα της ένδυσης, συναγωνίζονται σε δημιουργικότητα και φαντασία.

Vogue History: Kαπέλα-3
©Jackie Kennedy | giphy.com

Με το που ξεσπά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος η μόδα δεν έχει λόγο ύπαρξης, καθώς οι απαραίτητες πρώτες ύλες, αλλά και οι συνθήκες για να «κινηθεί», εκλείπουν. Τα καπέλα φοριούνται, με τις όποιες παρεμβάσεις αποτέλεσμα προσωπικών προτιμήσεων και διαθέσιμων διακοσμητικών, ενώ έντονη είναι η παρουσία των στρατιωτικών. Αλλά και του περίφημου fedora, καπέλου που κάνει μόδα φορώντας το χαμηλά στο μέτωπο ο Humphrey Bogart στις νουάρ ταινίες του Χόλυγουντ.

Η ανανέωση έρχεται το 1947 με τον Christian Dior και το New Look, όπου το καπέλο έχει κυρίαρχη θέση, μικρότερο και εξαιρετικά κομψό, σε γεωμετρικό σχήμα. Τάση που επικρατεί μέχρι που τα κοινωνικά κινήματα των ‘60s μεταλλάσσουν σιγά-σιγά την καθημερινότητα γυναικών και ανδρών, χαλαρώνοντας τους ενδυματολογικούς κώδικες που πλέον χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ελευθερία. Τα καπέλα ως αξεσουάρ μόδας περιορίζονται στις ψάθινες, καλοκαιρινές εκδοχές τους στους κοσμοπολίτικους προορισμούς, με μόνο τις Βρετανίδες να συνεχίζουν να τα φορούν, λιγότερο έστω, αφού τα θεωρούν αναπόσπαστο στοιχείο της συνδεδεμένης με τη μοναρχία παράδοσής τους. Την οποία συντηρεί μέχρι σήμερα η αριστοκρατία της χώρας, μεταβάλλοντας κάθε χρόνο σε «πασαρέλα καπέλων» τις ιπποδρομίες του Άσκοτ. Μια γυναίκα από τις τάξεις της, εξάλλου, επανέφερε τη μόδα του καπέλου στους δρόμους του Λονδίνου, η πριγκίπισσα Diana, εμπνέοντας τις συμπατριώτισσές της και τους σχεδιαστές να ξαναασχοληθούν με αυτό το κομψό αξεσουάρ.

Vogue History: Kαπέλα-4
©Coco Before Chanel (2009) | tumblr

Κλείνοντας, ας θυμηθούμε κάποια από τα ωραιότερα καπέλα σε παλαιότερες και σύγχρονες εμφανίσεις. Το κλασικό fedora το έχουμε συνδέσει, όπως είπαμε, με τον Humphrey Bogart, αλλά και τον Frank Sinatra, ενώ στις μέρες μας το έχει φορέσει υπέροχα η Charlize Theron. Το εμβληματικό 20s cloche το φορά η Louise Brooks -γνωστή επίσης για το bob hairstyle- στην ταινία Pandoras Box, ενώ ο Charlie Chaplin έχει ταυτιστεί με το χαρακτηριστικό bowler και o Buster Keaton με το pork pie hat. Ο Fred Astaire στο παρελθόν και ο Johnny Depp στις μέρες μας έχουν μοναδικό στυλ με το κλασικό ημίψηλο, στο panama έχουν δείξει προτίμηση ο Mick Jagger, η Cameron Diaz, η Diane Kruger και η Jessica Alba, ενώ η Fay Dunaway έχει αφήσει εποχή με μπερέ στην ταινία Bonnie and Clyde – αυτό το σοφιστικέ καπελάκι που έχει κατακτήσει από τον Picasso και τον Che Guevara μέχρι σύγχρονες διασημότητες όπως η Kate Moss και μεγάλους οίκους που συχνά το επαναφέρουν στο προσκήνιο. Μια από τις πιο κομψές εικόνες με καπέλο, τέλος, είναι η Jackie Kennedy με το pillbox hat.

Need more #fashionhistory? Μείνετε στο Vogue.gr και ανακαλύψτε περισσότερα αφιερώματα για την ιστορία της μόδας.