Στην εποχή της ελευθερίας στον αυτοπροσδιορισμό, οφείλω να είμαι πολιτικά ορθός. «Να σε φωνάζω Daglara ή Νίκο;», ρωτάω. «Ακούω και στα δύο», μου απαντά χαμογελαστά. Ο Νίκος Τσιρώνης είναι ο άνθρωπος πίσω από την πιο ιδιαίτερη queen στην drag σκηνή της Αθήνας: την Daglara, που θα πει «γυναίκα-βουνό». To σόου του δεν είναι απλώς ένα εύπεπτο νυχτερινό θέαμα που θα απολαύσει κανείς στιγμιαία και θα ξεχάσει το επόμενο πρωί.
Αντίθετα, φλερτάρει με την εικαστική τέχνη, βρίθει καλλιτεχνικών αναφορών και συνδυάζει ετερόκλητα στοιχεία: από τα ιερατικά άμφια, τα κοστούμια του Paco Rabanne ή του Jean Paul Gaultier για τη Mylene Farmer, τον εφιαλτικό κόσμο του H. R. Giger, τα έργα της Eiko Ishioka, τη Μήδεια του Pasolini και τη Ρίτα Σακελλαρίου μέχρι τη μορφολογία των προϊστορικών ζώων και την ιδέα της θηριανθρωπίας (τη μυθολογική ικανότητα των ανθρώπινων όντων να αλλάζουν μορφή θυμίζοντας ζώα).
Η drag αφήγηση που χτίζει είναι παραπληρωματική της καριέρας του ως σχεδιαστή μόδας στο ομώνυμο fashion project που διατηρεί από το 2014 μαζί με τον εικαστικό George Jacotey. Η beyond gender αισθητική του brand ταίριαξε γάντι στον queer Ορφέα των ΦΥΤΑ που ανεβαίνει στη Λυρική, φέρνοντάς τον μπροστά στην πρόκληση να σχεδιάσει πρώτη φορά στην καριέρα του ρούχα για παράσταση όπερας.
«Στο έργο μεταφερόμαστε σε μια σκοτεινή sci-fi Ελλάδα, σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου οι συγκρουσιακές σχέσεις μιας queer κυβέρνησης αντιπαραβάλλονται με τον κάτω κόσμο, που συμβολίζει τη -βαθιά ετεροκανονική- πολιτιστική παρακαταθήκη της χώρας. Τα κοστούμια εκφράζουν τις αντιθετικές σχέσεις που γεννιούνται μέσα σε έναν διπολικό κόσμο σαν αυτόν· η διάθεση για ανανέωση και ο νεωτερισμός έρχονται σε αντιπαράθεση με την παράδοση και την ιστορία. Μέσα από body conscious σιλουέτες θέλησα να εκφράσω το ευάλωτο queer σώμα, την ανάγκη του για προστασία. Από την άλλη, στους χαρακτήρες που εκφράζουν «εθνικές» ιδέες προσπάθησα να δώσω μία άχρονη αίσθηση, με αναφορές στην προϊστορική Ελλάδα και τον μυκηναϊκό κόσμο», μου λέει.
Ρωτώ αν η drag περσόνα του είναι πέρα από μια καλλιτεχνική έκφραση και ένα βίωμα φύλου. «Το όραμά μου ως σχεδιαστής είναι η απεικόνιση του φύλου μου», εξηγεί. «Μέσω της Daglara αίρονται οι περιορισμοί που αφορούν την έκφρασή μου γενικά, όχι μόνο την καλλιτεχνική ή αυτή των βιωμάτων μου ως queer άτομο. Το χτίσιμο μιας persona απελευθερώνει από συμβάσεις και ταυτόχρονα ικανοποιεί την τελετουργική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Με την εμπειρία συνειδητοποιώ και τον αντιστασιακό χαρακτήρα που προωθούν η εικόνα της τερατόμορφης θηλυκότητας ή του θηλυπρεπούς τέρατος και, γενικότερα, οι αναπαραστάσεις αντισυμβατικών, σχεδόν επιθετικών προς το κατεστημένο θεάσεων της ομορφιάς, σε έναν κόσμο που εξαίρει την ομοιογένεια και την ετεροκανονικότητα».
Στο πλαίσιο ενός τέτοιου κόσμου, που συνδέει το drag με το περιθώριο και πηγαίνει στα σόου μόνο και μόνο για να χλευάσει, η παρουσία του είναι ο αντίλογος στον συντηρητισμό. Όταν δεν είναι η Daglara, είναι ο Νίκος. Ένας 30αρης ονειροπόλος, με σπουδές μόδας στην περίφημη Βασιλική Ακαδημία της Αμβέρσας, ο οποίος το πρωί δουλεύει τα σχέδιά του για τη Λυρική και το βράδυ διασκεδάζει στα μπαρ της πόλης. Η κουβέντα έρχεται στην αθηναϊκή drag σκηνή. Ανθίζει μεν, αλλά δεν λείπει ένας χαρακτήρας;
«Η σύγχρονη drag κουλτούρα στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε πρωτόλειο στάδιο», πιστεύει. «Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως η Julia Glitter, βλέπω σπασμωδικές επιδείξεις που αναπαράγονται πάνω σε εισηγμένες φόρμες – κυρίως δυτικές και ασύμβατες με το ιστορικό της ντόπιας queer σκηνής. Παρότι υπάρχει μια κάποια παρακαταθήκη, κυριαρχεί μια ασυνέχεια. Για να ωριμάσει η σκηνή και να γίνει κουλτούρα, πρέπει πρώτα να αγκαλιάσει το τραύμα που τη γέννησε».
Ποιο είναι αυτό; «Η ιδιότυπη κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας η οποία ταλαντεύεται μεταξύ μαρτυρικής mentalité, συνδρόμου κατωτερότητας και στρεβλής εθνικής υπερδιέγερσης. Μέσα από την κυρίαρχη κουλτούρα και τις πολιτικές δομές, αυτή η συνθήκη αναπαράγει τη συστημική βία που περιθωριοποιεί οτιδήποτε δεν είναι normal. Όλο αυτό θα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα queer empowerment που θα αφαιρέσει την ενοχή και θα αποδομήσει τη λαϊκότητα, επαναπροσδιορίζοντάς τη και αναμειγνύοντάς τη με femme-queer και προσωπικές αναφορές», καταλήγει.
Info: Ορφέας 2020, από το εννοιολογικό ντουέτο ΦΥΤΑ, Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, 14, 15, 21, 22, 28 & 29 Μαρτίου. Δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαρτίου της Vogue Greece.
