Βλέμμα δυναμικό, αύρα ευχάριστη και ζεστή, καρδιά ανοιχτή σαν μικρού παιδιού και ευγένεια που σπανίζει. Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου είναι μια γυναίκα γεμάτη φως· τι κι αν έχει περάσει από πολλά σκοτάδια. «Έχει χρειαστεί να κάνω πολλές φορές restart στη ζωή μου. Ξέρω πολύ καλά πώς είναι να ξεκινάς από την αρχή», μου λέει όλο νόημα, όταν καταφέρνουμε τελικά να συνδεθούμε στην προγραμματισμένη μας βιντεοκλήση γι’ αυτή τη συνέντευξη, μετά από διάφορα τεχνικά προβλήματα.
Το πρώτο restart τής χτύπησε την πόρτα σε ηλικία πέντε ετών, όταν υιοθετήθηκε και άρχισε να γνωρίζει τον κόσμο από την αρχή. «Γεννήθηκα στη Ρουμανία και λόγω φτώχειας οι γονείς μου με άφησαν σ’ ένα ίδρυμα. Μεγάλωσα εκεί μέχρι τα πέντε μου, οπότε με υιοθέτησαν οι Έλληνες θετοί γονείς μου. Όταν έφτασα στην Αθήνα, άνοιξε ένα νέο, χαρούμενο κεφάλαιο στη ζωή μου, αν και δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ. Σκέψου ότι ήμουν πέντε ετών και δεν ήξερα να μιλάω. Αυτό μου δημιούργησε τεράστιο πρόβλημα κοινωνικοποίησης. Μέχρι τότε δεν είχα δει καν το φως του ήλιου. Θυμάμαι, όταν πρωτοβγήκα από το ίδρυμα, κοιτούσα τον ουρανό και δεν το πίστευα. Μέχρι τότε είχα μάθει να ζω κλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο, πάνω σ’ ένα κρεβάτι, χωρίς καμία ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Άρχισα να μαθαίνω τη ζωή από το μηδέν. Φυσικά, όλο αυτό δεν ήταν απλό. Στο σχολείο βίωσα τρομερό μπούλινγκ, επειδή ήμουν ξένη. Θυμάμαι ξυλοδαρμούς, άσχημα περιστατικά. Είχα όμως ένα πολύ υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο με βοηθούσε να αντλώ δύναμη. Άρχισα να ασχολούμαι με τον αθλητισμό, περνώντας από διάφορα αθλήματα, βρίσκοντας μια ενασχόληση που μου έδινε χαρά και αισιοδοξία. Στη μητέρα μου έλεγαν ότι είμαι το παιδί-λάστιχο και το πρότυπό μου ήταν η Νάντια Κομανέτσι. Ήθελα να της μοιάσω!»
Στα δεκατέσσερα, το σύνδρομο Stiff Person την ανάγκασε να προσδιορίσει εκ νέου τα δεδομένα της ζωής της. «Άρχισα να έχω αδυναμία στα πόδια, δεν μπορούσα να πατήσω και να τρέξω, έτρεμα, έπεφτα. Ώσπου στα 21 μου, μετά από μια μεγάλη έξαρση, διαγνώστηκα επίσημα ότι πάσχω από Stiff Person, το Σύνδρομο του Δύσκαμπτου Ανθρώπου. Η ίδια σπάνια ασθένεια από την οποία υποφέρει και η Celine Dion και επηρεάζει έναν άνθρωπο στο ένα εκατομμύριο. Έπρεπε πάλι να ξεκινήσω από το μηδέν, μαθαίνοντας να κινούμαι πλέον με αμαξίδιο. Μου προτάθηκε να κάνω θεραπευτική πισίνα για μυϊκή ενδυνάμωση, γιατί η πάθηση είναι νευροεξελικτική. Άρχισα να βλέπω βελτίωση και να συνειδητοποιώ ότι είναι μια διαδικασία που με κάνει να νιώθω όμορφα με τον εαυτό μου. Δεν το είδα εξαρχής αγωνιστικά. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, στις επίκτητες αναπηρίες ο αθλητισμός είναι μονόδρομος. Όταν πλέον έχεις χάσει την κανονική σου δουλειά, το πρώτο που σκέφτεσαι είναι πώς θα αποκτήσεις μια κανονικότητα, πώς θα μπορέσεις να μην εγκλωβιστείς στο σπίτι σου. Δυστυχώς, η ελληνική πραγματικότητα δεν συμπεριλαμβάνει τα άτομα με αναπηρία. Σκέφτεσαι, πού θα απορροφηθώ εγώ τώρα; Οπότε ο αθλητισμός και η κολύμβηση ήταν μονόδρομος για μένα, χωρίς να λέω ότι δεν αγαπώ πολύ αυτό που κάνω. Τουναντίον, το υπεραγαπώ και γι’ αυτό έχω βάλει στόχο ζωής να μάχομαι για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μη αρτιμελείς αθλητές».
Η κολύμβηση την απελευθέρωσε, χαρίζοντάς της μέσα στα χρόνια θριαμβευτικές νίκες, χρυσά, ασημένια και χάλκινα μετάλλια σε σημαντικές παγκόσμιες και πανευρωπαϊκές οργανώσεις, με αποκορύφωμα τους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Της ζητώ να μου αναλύσει τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει ένας αθλητής με αναπηρία στην Ελλάδα. «Κατ’ αρχάς, ας ξεκινήσουμε από τα ΜΜΕ. Οι μη αρτιμελείς αθλητές, για τα μέσα ενημέρωσης είμαστε περιθωριοποιημένοι, ακόμα κι όταν πετυχαίνουμε σημαντικές νίκες. Έχεις δώσει την ψυχή σου, έχεις προετοιμαστεί σε αντίξοες συνθήκες, χρηματοδοτείς εσύ την προσπάθειά σου, κερδίζεις μια σημαντική διάκριση και αυτό δεν βγαίνει προς τα έξω με την ίδια δυναμική που θα βγει για έναν αρτιμελή αθλητή. Δεν είμαστε βαρύγδουπο νέο, μπαίνουμε στην άκρη. Αυτό οδηγεί τους σπόνσορες να μη χορηγούν μη αρτιμελείς αθλητές, γιατί δεν είναι «γνωστά ονόματα». Από την άλλη, μόνο στην Ελλάδα υπάρχει μια τραγική νομοθετική ρύθμιση που θέτει ως προϋπόθεση για να αναγνωριστεί ένα μετάλλιο που θα πάρεις σε παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό πρωτάθλημα να υπάρχουν οκτώ διαφορετικές χώρες που συναγωνίζονται. Αν δεν υπάρχουν, δεν μπορείς να λάβεις το χρηματικό έπαθλο που αναλογεί στη νίκη σου. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν θα πετύχεις ποτέ τόσες χώρες. Έχω πάρει χρυσό ή ασημένιο και λόγω αυτής της ρύθμισης βγαίνω αυτόματα από τον πίνακα επιτυχόντων και δεν λαμβάνω καμία χρηματική απολαβή. Συναγωνίζομαι τεράστιες χώρες, με άριστες υποδομές και αθλητική κουλτούρα, επαγγελματίες αθλητές, καταφέρνω να τους νικήσω και γυρίζω σπίτι με άδεια χέρια. Κλείνω τα μετάλλια σ’ ένα συρτάρι και τα ξεχνάω. Είναι στιγμές που λέω: “Για ποιον το κάνω όλο αυτό; Αξίζει; Πού είναι τα δεδουλευμένα μου;”. Βρίσκω δύναμη στο πρόσωπο των νέων αθλητών, αυτών που ξεκινούν γεμάτοι όνειρα για το μέλλον και καταλήγουν να τα παρατάνε από τις δυσκολίες. Γι’ αυτά τα παιδιά θέλω να αγωνιστώ, να τους αφήσω κάτι καλύτερο, μια ελπίδα. Θα κολυμπάω μέχρι να αλλάξει αυτός ο νόμος και όλες οι δυσκολίες που κάνουν τους μη αρτιμελείς αθλητές να θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας».
