Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν θεμελιώσει ένα νέο είδος κοινωνικού εξοστρακισμού που ωθεί, με συνοπτικές διαδικασίες, τους διασημότερους των διασήμων και τους ισχυρότερους των ισχυρών να χάνουν δουλειές, θαυμαστές, χρήματα και την υπόληψή τους. Η καριέρα δεν μπαίνει για όλους υποχρεωτικά στον πάγο, όμως χρυσά συμβόλαια ακυρώνονται, η mainstream showbiz δεν ρισκάρει να συνδεθεί κατά καμία έννοια μαζί τους και τα πλήθη των τιμωρών του πληκτρολογίου τούς υβρίζουν νυχθημερόν: Είτε για κάτι που είπαν ή έκαναν, κάποτε ή λίγες ώρες πριν, είτε για κάτι που πρεσβεύουν. Προϋπόθεση αυτό το «κάτι» να μην τους έχει ήδη καταδικάσει στο δικαστήριο, διότι τότε δεν μιλάμε για «ακυρωμένους» στο πλαίσιο της κοινωνίας, αλλά για εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, που απλώς τυχαίνει να είναι επώνυμοι, όπως ο Harvey Weinstein, o Bill Cosby και ο R. Kelly.
Η cancel culture βασίζεται σε μια μετάθεση εξουσίας στους ανώνυμους πολλούς, οι οποίοι συμφωνούν ότι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο προσβάλλει το περί δικαίου αίσθημα και γι’ αυτό του γυρνάνε την πλάτη, παύουν να ασχολούνται μαζί του, αδιαφορούν για ό,τι εκείνο προσπαθεί να πει και να κάνει, αναγκάζοντας έτσι και όσους βρίσκονται σε θέσεις ισχύος να φερθούν ανάλογα. Στην πράξη δεν γίνεται έτσι. Με νοοτροπία αρένας, οι φανατικοί χρήστες του διαδικτύου απαιτούν τον αφανισμό, τη συναισθηματική και υλική εξουθένωση του εκάστοτε στοχοποιημένου celebrity, ενώ οι ίδιοι κάνουν ό,τι μπορούν γι’ αυτό, εξαντλώντας όλη την γκάμα των ύβρεων, των προσβολών και των απειλών.
Το να αποστερείς κάποιον από το σύνολο των προνομίων που απολάμβανε λόγω της φήμης του είναι κάτι τελείως διαφορετικό από την εκμηδένισή του ως φυσικού προσώπου. Διότι, συν τοις άλλοις, έτσι αποκτά πάτημα να βολευτεί αυτός στη θέση του θύματος. Όποιος αισθάνεται πραγματικά ηθικά ανώτερος από τον άλλον, δεν στέκεται άκαμπτος απέναντι στην προοπτική της μεταμέλειας και της συγχώρεσης. Ούτε αποκηρύσσει έννοιες όπως η ευγένεια και η ευπρέπεια σε όλες τις δράσεις και τις αντιδράσεις.
Johnny Depp
Ξεκινάμε από τον μεγάλο αδικημένο. Αδικημένο στα δικά του μάτια και μόνο. Διότι, ευτυχώς, η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα ζήτημα που φαίνεται ότι δεν θα ξαναχάσει την επικαιρότητά του, τουλάχιστον έως την οριστική εξάλειψη του φαινομένου. Ψέματα είναι όλα όσα του καταμαρτυρά η πρώην σύζυγός του Amber Heard, επιμένει ο Depp και σκοπεύει να τραβήξει τη δικαστική αντιδικία μέχρι εκεί που δεν πάει. Στα μεγάλα στούντιο, πάντως, δεν πρόκειται να ξαναπατήσει.
«Αυτό το κίνημα είναι τόσο εκτός ελέγχου πλέον, που μπορώ να σας υποσχεθώ ότι κανείς δεν είναι ασφαλής. Ούτε ένας από σας. Ούτε ένας έξω από αυτήν την πόρτα. Κανείς δεν είναι ασφαλής», δήλωνε στα τέλη Σεπτεμβρίου, κατά την παραλαβή τιμητικού βραβείου για τα συνολικά επιτεύγματά του στη μεγάλη οθόνη, στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.
Αντιπαρερχόμαστε το γεγονός ότι κάποιο λαμπρό μυαλό σκέφτηκε ότι φέτος ήταν ο κατάλληλος χρόνος για να του αποδοθούν τιμές και στεκόμαστε στην ωραιότατη γενίκευση στην οποία ο τιμημένος κατέφυγε. Εκείνος που αφιέρωσε ολόκληρη την καριέρα του στην προσπάθεια να αποδείξει ότι δεν είναι ο πάσα ένας χολιγουντιανός αστήρ, αλλά κάτι θεόσταλτο στον κόσμο του θεάματος, τώρα καταφεύγει στο «όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε» προκειμένου να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.
Έτσι, χωρίς να καταναλώσουμε ιδιαίτερη φαιά ουσία, μπορούμε να πούμε στον κύριο Depp ότι υπάρχουν κάμποσοι που δεν κινδυνεύουν από την cancel culture. Ας πούμε, όσοι δεν γρονθοκοπούν μεθυσμένοι τις συντρόφους τους, δεν σμπαραλιάζουν στο τσακίρ κέφι δωμάτια ξενοδοχείων, δεν «αδειάζουν» τα απωθημένα που έχουν από την προβληματική παιδική τους ηλικία πάνω στους ανθρώπους που εργάζονται γι’ αυτούς, δεν αγοράζουν νησιά ενώ βρίσκονται στο χείλος της χρεωκοπίας, δεν σπαταλάνε το ταλέντο τους σε κενές εκκεντρικότητες. Όσο και να στηθοδέρνεται ο Johnny ότι είναι θύμα (του έρωτα, των ταμπλόιντ, του photoshop που προσθέτει μελανιές εκεί που δεν υπάρχουν, των άτιμων των περιστάσεων), για τις επόμενες δεκαετίες, για όλους τους υπόλοιπους, θα είναι «ο τύπος που έδερνε τη γυναίκα του». Και δίπλα σε οποιαδήποτε αναφορά στο όνομά του θα εννοείται μια παρένθεση που θα έχει μέσα τη λέξη «κρίμα».
View this post on Instagram
