Άνδρες με συναίσθημα

Σήµερα, λοιπόν, σε µια εποχή που διατείνεται ότι σκέφτεται περισσότερο και µιλάει για σεβασµό και διαφορετικότητα, τα νέα ανδρικά είδωλα προσπαθούν να αποφύγουν τους κλισέ ρόλους και αποτάσσουν την προβλεπόµενη αρρενωπότητα. Ο 23χρονος Timothée Chalamet, στην ταινία Call me by your name (2017), υποδύθηκε έναν έφηβο που ερωτεύεται µε τον πιο γλυκό και ειλικρινή τρόπο έναν φοιτητή, προσκεκληµένο του διανοούµενου πατέρα του. Ένας queer ρόλος µέσω του οποίου του αναγνωρίστηκε η στόφα του ευφυούς ηθοποιού, τον εκτόξευσε στην κορυφή του Χόλιγουντ και, βέβαια, του χάρισε ένα µεγάλο fan club γυναικών. Στα δύο χρόνια που ακολούθησαν έκανε τη µία επιτυχία µετά την άλλη, αλλά επιµένει να διαχειρίζεται την εικόνα του µε τον ακριβώς αντίθετο τρόπο από αυτόν που θα περίµενε κάποιος µέχρι πρότινος. Παραµερίζει τη σνοµπ ωραιοπάθεια του γυναικοκατακτητή και την εξουσία του µάτσο σταρ, προτάσσει το ευάλωτο του χαρακτήρα του, µιλάει για φεµινισµό και ελευθερία, αλλά και για το δικαίωµα ενός άντρα να είναι αδύναµος. Στις εµφανίσεις του στο κόκκινο χαλί, δε, δεν καταφεύγει στην ασφάλεια ενός µαύρου tuxedo, αλλά προτιµά ρούχα που προκαλούν συζητήσεις – όπως το κοστούµι µε το έντονο floral print µε την υπογραφή της Sarah Burton για τον οίκο Alexander McQueen ή το µεταξωτό γκρι σύνολο µε τη φαρδιά ζώνη του Haider Ackermann. ∆ίπλα του βρίσκεται πάντα η κοπέλα του, Lily-Rose Depp, όχι σαν απαραίτητο «αξεσουάρ» µιας επίσηµης εµφάνισης, αλλά ως πολύτιµος σύντροφος που του γεννά τον θαυµασµό. Είναι έκδηλη η επιθυµία του για ελευθερία έκφρασης και ύπαρξης, ανεξάρτητα από το φύλο και τη σεξουαλική προτίµηση. Έχει µιλήσει άλλωστε ανοιχτά για τον ενθουσιασµό του «που η γενιά µας κάνει τα πράγµατα διαφορετικά: οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ δίνουν στις γυναίκες τον χώρο και τον σεβασµό που τους αναλογεί». Σε πρόσφατο άρθρο της αγγλικής Vogue µε τίτλο «Πώς ο Timothée Chalamet εγκαινιάζει µια νέα εποχή ανδρισµού», ο δηµοσιογράφος Douglas Greenwood σχολιάζει ότι «η καινούργια γενιά των ηθοποιών, µετά το κίνηµα #MeToo, ανταποκρίνεται επάξια στις περιστάσεις».

Ανάλογη περίπτωση είναι αυτή του Lucas Hedges, τον οποίο είδαµε το 2016 στην ταινία Manchester by the Sea, στον ρόλο ενός συναισθηµατικού εφήβου που καλείται να διαχειριστεί τον θάνατο του πατέρα του, κερδίζοντας µια υποψηφιότητα για Όσκαρ µόλις στα 21 του χρόνια. Σε µια συνέντευξή του τότε είχε αποκαλύψει το εσωτερικό της µπλούζας του, όπου η κοπέλα του είχε υφάνει σε διάταξη ουράνιου τόξου µια σειρά από δικά τους αστεία και υπονοούµενα. Είχε πει επίσης ότι τη φοράει συχνά, αν και φοβάται µήπως τη φθείρει. «Είναι η περίπτωση του “καλού ανθρώπου”», έγραψε χαρακτηριστικά ο δηµοσιογράφος, σχολιάζοντας ότι ο Hedges παραµένει ένας έφηβος τον οποίο θέλει κανείς να προστατεύσει και να φροντίσει.

Η συγγραφέας Anne T. Donahue επινόησε τη λέξη «artthrob» για να περιγράψει αυτή τη νέα κατηγορία αρσενικών σταρ, που αντλούν τη γοητεία τους από το πνεύµα και την ευαισθησία και όχι από την αγριάδα. Σε αυτή σίγουρα θα κατατάσσαµε και τον Adam Driver, ο οποίος µέσα από τον ρόλο του στο πρόσφατο Marriage Story έδειξε πόσο ευάλωτος είναι ένας άντρας µπροστά στο επικείµενο διαζύγιο και τον αποχωρισµό από το παιδί του, κάνοντας εκατοµµύρια γυναίκες να σκεφτούν τις κρυφές πτυχές του δικού τους διαζυγίου.

Η αλήθεια είναι ότι ο ανδρισµός δεν είναι κάτι που αγοράζεις από το σούπερ µάρκετ, αλλά ένα concept, µια ιδέα που αλλάζει από γενιά σε γενιά, από κοινωνία σε κοινωνία και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για κάθε γυναίκα αντιπροσωπεύει κάτι διαφορετικό. Για κάποιες, άντρας µπορεί να είναι εκείνος που παίζει πολλές ώρες µε το παιδί του, για άλλες ο ληστής τραπεζών και τακτικός τρόφιµος των φυλακών, για µια τρίτη κατηγορία εκείνος που ψαρεύει, κλαίει, έχει κοιλιακούς… Τα καλά νέα είναι ότι πλέον σε όλες τις ερµηνείες του ανδρισµού αρχίζει να γίνεται απαραίτητο «συστατικό» ο σεβασµός στη γυναίκα. ∆εν πρόκειται για κλισέ, αλλά για προϋπόθεση, που απουσίαζε παλιά. Και, όπως φαίνεται, η αρχή του «καλού» ξεκινάει από το σηµείο που ο ίδιος ο άντρας µπορεί να οµολογήσει τη δική του αδυναµία, χωρίς να θυσιάζει την αρρενωπότητά του. Όλες οι έρευνες καταλήγουν στο ότι οι άντρες είναι πιο επιρρεπείς στην αυτοκτονία, στη βία και στις καταχρήσεις, επειδή παραδοσιακά απαγορευόταν να εκφράσουν τα συναισθήµατά τους. Ήταν αποδεκτό να εκδηλώσουν θυµό ή χαρά, όχι όµως λύπη, φόβο και ανησυχία. Ο επικεφαλής του οργανισµού Promundo αναφέρει ότι: «Με το να οµολογήσει ένας άντρας τον πόνο του, σωµατικό ή συναισθηµατικό, ρισκάρει να κατηγορηθεί από τους φίλους ή την οικογένειά του για έλλειψη ανδρισµού».

Αυτό ακριβώς τείνουν να καταρρίψουν τα νέα πρότυπα. Πέρυσι, η αµερικανική έκδοση του GQ, στο αφιερωµατικό τεύχος µε τίτλο New Masculinity, επέλεξε για το εξώφυλλο τον εκκεντρικό Pharrell Williams, ο οποίος ξεκαθάρισε στη συνέντευξή του ότι: «∆εν µιλάµε για νέο ανδρισµό, αλλά για έναν νέο διάλογο γύρω από τον ανδρισµό. Προσωπικά θεωρώ αυτή τη συζήτηση ρατσιστική. Όπως και να το κάνουµε, η κυρίαρχη δύναµη του πλανήτη είναι οι λευκοί ετερόφυλοι άντρες. Μόνο µία µερίδα από αυτούς είναι ανοιχτοί σε θέµατα φεµινισµού και διαφορετικότητας φύλου». Με έναν πιο προβοκατόρικο και επιθετικό τρόπο, το πρόσφατο εξώφυλλο της πορτογαλικής έκδοσης του ίδιου τίτλου ανέγραφε: «Αν κακοποιείτε γυναίκες, µην αγοράσετε το GQ».

Όποιος και αν είναι ο τρόπος ή η αφορµή για την αφύπνιση –τα σκήπτρα κρατάει το σκάνδαλο Harvey Weinstein–, το ζητούµενο παραµένει ίδιο και είναι ο σεβασµός προς τον εαυτό µας και τους άλλους. Εξάλλου, όλοι συµφωνούν ότι το µεγαλύτερο µάθηµα που έδωσε το #MeToo είναι ότι οι γυναίκες έχουν φωνή και πρέπει να την ακούµε. Αντιστοίχως, ο σύγχρονος άντρας εισπράττει σεβασµό για τα συναισθήµατα και τις προτιµήσεις του και τον µοιράζει απλόχερα.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου της Vogue Greece.