Ariane Labed & Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη: Πρόσωπο με Πρόσωπο στη Vogue Greece

Τελικά, όχι μόνο πήρε τον ρόλο, αλλά βραβεύτηκε κιόλας για την ερμηνεία της στο Φεστιβάλ της Βενετίας με το Volpi Cup Α’ Γυναικείου Ρόλου. Πολύ περισσότερο, βρήκε μια ιδανική συνεργάτη και μια πολύτιμη φίλη, γνωρίζοντας παράλληλα στα γυρίσματα τον Γιώργο Λάνθιμο, τον άνθρωπο που την έκανε να ενδώσει στον μέχρι τότε απευκταίο για εκείνη θεσμό του γάμου. «Η σχέση μου μαζί της είναι καρμική. Όχι μόνο γιατί αν δεν ήταν εκείνη δεν θα είχα γνωρίσει τον Γιώργο, αλλά και επειδή στο πλάι της έμαθα πόσο μαγικό μπορεί να είναι το σινεμά», μου λέει από τις Βρυξέλλες, σε ένα διάλειμμα από τα γυρίσματα μιας νέας σειράς που ετοιμάζει εκεί.

Για την Τσαγγάρη πάλι, η Labed είναι μια «method-actor». «Δεν είναι μόνο ηθοποιός, αλλά σκηνοθέτις και χορογράφος, μια ολοκληρωμένη δημιουργός. Κατέχει απόλυτα κάθε της κίνηση, ξέρει που βαδίζει, δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Κάνει πάντα τις πιο δύσκολες ερωτήσεις και αυτό με εξελίσσει ως σκηνοθέτη», παραδέχεται.

Μέσα στα δέκα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από το Attenberg, οι δυο τους διέσχισαν χωριστά αλλά με άνεση μια ανοδική πορεία -η σκηνοθέτις με το Chevalier και η ηθοποιός με το Lobster ή το Assassin’s Creed δίπλα στον Michael Fassbender- και να που η μοίρα τα έφερε να συναντηθούν ξανά στο Trigonometry, μια μίνι τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του BBC και του HBO, που έκανε διεθνή πρεμιέρα στην Berlinale τον περασμένο Φεβρουάριο, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.

«Ήθελα τόσο πολύ να δουλέψουμε ξανά μαζί. Όταν συμφώνησα να σκηνοθετήσω τα πέντε πρώτα επεισόδια, η Ariane ήρθε αμέσως στο μυαλό μου ως η ιδανική συμπρωταγωνίστρια. Φυσικά, πέρασε από casting, στο οποίο μάγεψε τους πάντες», μου εκμυστηρεύεται η Τσαγγάρη από τη Νέα Υόρκη, όπου βρίσκεται για τις οντισιόν δύο νέων ταινιών που ετοιμάζει. Και οι δύο θα είναι αγγλόφωνες. Η πρώτη, το White Knuckles, είναι μια κωμωδία noir, την οποία γράφει σε συνεργασία με τον σύντροφό της -τον σεναριογράφο Ian Hassett- και με τον στενό συνεργάτη και μοντέρ της Matt Johnson. Όσο για τη δεύτερη, πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του θρυλικού Two Serious Ladies της Jane Bowles, ενός πρωτο-φεμινιστικού μυθιστορήματος από το 1943. «Τη δεύτερη ταινία θα τη χαρακτήριζα «screwball tragedy».

Έτσι χαρακτηρίζει και το Trigonometry, καθώς την ενδιαφέρει πολύ το είδος σεναρίων που κινούνται στα σύνορα κωμωδίας και δράματος. Είναι η πρώτη φορά στην καριέρα της που σκηνοθετεί, όχι μόνο μια τηλεοπτική σειρά, αλλά και ένα κείμενο το οποίο δεν υπογράφει η ίδια. «Δεν μου φάνηκε περίεργο, γιατί με ενδιέφερε το σενάριο από την πρώτη στιγμή. Είναι τόσο ανθρώπινο, τόσο τρυφερό και οι σεναριογράφοι έκαναν τρελή έρευνα», μου λέει για τους έμπειρους Duncan Macmillan (The Crown) και Effie Woods (Brexit), οι οποίοι το συνυπογράφουν.

Η σειρά, με τον πλέον απενοχοποιημένο τρόπο μας βουτά στη βαθιά ταλαιπωρημένη από τα στερεότυπα έννοια της πολυσυντροφικότητας. Ένα ετεροφυλόφιλο ζευγάρι -Gary Carr και Thalissa Teixeira- δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει οικονομικά στο σύγχρονο Λονδίνο. Αναζητούν συγκάτοικο και τη βρίσκουν στο πρόσωπο μιας γυναίκας -της Ariane-, την οποία θα ερωτευτούν και οι δύο κεραυνοβόλα, αναπτύσσοντας μια πολυγαμική σχέση που δεν θεωρεί τη σεξουαλική και συντροφική αποκλειστικότητα απαραίτητη προϋπόθεση για την ευτυχία.

Τελικά, η αγάπη θέλει (και) «τρίο» για να ζεσταθεί; «Το thrupple είναι πια ένα σύγχρονο και απενοχοποιημένο μοντέλο σχέσης. Γνωρίζω αρκετούς που το έχουν τολμήσει και μοιάζουν να είναι ουσιαστικά αφοσιωμένοι και εναρμονισμένοι μεταξύ τους», μου λέει η Αθηνά. Για την Ariane, πάλι, δεν είναι κάτι καινούργιο. «Η πολυσυντροφικότητα υπήρχε από πάντα», πιστεύει. «Απλώς σήμερα, που οι δυτικές κοινωνίες γίνονται όλο και πιο ανεκτικές, μπορεί να ενταχθεί σε ένα πιο επίσημο κάδρο. Να θεωρηθεί οικογένεια. Το βασικό ερώτημα της σειράς είναι αν επιλέγεις να ζεις για σένα ή για τον κοινωνικό σου περίγυρο. Αλλά και για το πώς έχει βαλτώσει η ζωή στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, που ο ένας αναγκάζεται να ζει πάνω στον άλλο για να επιβιώσει».

Για την Αθηνά σημασία έχει και η έννοια της φυλετικής ταυτότητας. «Η Ray είναι από τη Γαλλία, η Gemma από τη Βραζιλία, ο Kieran δεύτερης γενιάς afro-caribbean. Και οι τρεις φτιάχνουν τη ζωή τους στο Λονδίνο, χωρίς να έχει σημασία από που προέρχονται», λέει. «Μ’ αρέσει που δεν τονίζεται η καταγωγή τους, αλλά μένουμε στο ανθρώπινο στοιχείο. Στο ότι αυτοί οι άνθρωποι ανακαλύπτουν τον έρωτα και την συντροφικότητα μέσα σε ένα μικρό διαμέρισμα, κάνοντας τα πιο βασικά πράγματα: πλένουν τα δόντια τους μαζί, μαγειρεύουν μαζί, συμπάσχουν, αντιμετωπίζουν μαζί την επιβίωση στη μητρόπολη του 21^ου αιώνα -οποιαδήποτε και να είναι αυτή- και μέσα απ’ αυτό γεννιέται κάτι τόσο δυνατό, που δεν τους αφήνει περιθώρια να μην το ζήσουν».

Αν προτεινόταν μια τέτοια σειρά στην ελληνική τηλεόραση, θα την εξαφάνιζε ο συντηρητισμός των καναλιών και τα οπισθοδρομικά ένστικτα μερίδας των Ελλήνων τηλεθεατών, τους λέω. «Θα ακουστεί περίεργο, αλλά πιο εύκολα σκηνοθέτησα αυτή τη σειρά στο BBC και στο HBO, από το να την σκηνοθετούσα στην Ελλάδα», συμφωνεί η Αθηνά. Η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά που ανοίγω την ελληνική τηλεόραση, συνειδητοποιώ πόσο φοβική είναι στο να προβάλλει αυτό που συμβαίνει εδώ και τώρα στην ελληνική κοινωνία, πόσο προσκολλημένη βρίσκεται ακόμα σε θεματικές περασμένων δεκαετιών, αναπαράγοντας ξεπερασμένες ατομικές και συλλογικές ταυτότητες. Και είναι κρίμα, αν σκεφτεί κανείς ότι ο μέσος όρος των Ελλήνων ζει μια απόλυτα σύγχρονη, πολυπολυτισμική πραγματικότητα».

Αλήθεια, ο Γιώργος Λάνθιμος τι είπε για τη σειρά; «Η σχέση μου με τον Γιώργο προφανώς και επηρεάζει τις καλλιτεχνικές μου επιλογές, από την άλλη όμως είμαστε δύο πολύ διαφορετικοί άνθρωποι. Εκείνος είναι εσωστρεφής, εγώ εξωστρεφής. Δεν μου δίνει συμβουλές ούτε συζητάμε πολύ τα επαγγελματικά μας. Λειτουργούμε και οι δύο με το ένστικτο και αυτός ο τρόπος αντίληψης των πραγμάτων είναι πολύ προσωπικός για να χωρέσει μέσα άλλες γνώμες», παραδέχεται η Ariane.

Μιλώντας μαζί τους, συνειδητοποιώ ότι έχω να κάνω με δύο γυναίκες-δημιουργούς που έχουν σηκώσει για τα καλά το ανάστημά τους στον ανδροκρατούμενο χώρο του σινεμά, μια βιομηχανία που ψάχνει να βρει τον εαυτό της στον απόηχο της φρίκης του σκανδάλου του Harvey Weinstein. «Είμαι φεμινίστρια. Μου αρέσει αυτή η λέξη», λέει με σθένος η Αriane. «Έχω στο μυαλό μου τη δεύτερη ταινία που θέλω να γράψω και να σκηνοθετήσω μετά το Olla και ιδανικά θα ήθελα να πρωταγωνιστούν μόνο γυναίκες.  Η γυναικεία ενδυνάμωση με απασχολεί έντονα. Στη Γαλλία, υπάρχει ένα τεράστιο κίνημα υπέρ της γυναίκας καλλιτέχνιδας. Η βράβευση του Roman Polanski στα τελευταία Βραβεία César μου προκάλεσε εμετό. Γι’ αυτό θεώρησα παραδειγματική την αποχώρηση των γυναικών από την αίθουσα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Το είδα σαν κηδεία εκείνης της εποχής και σαν ξημέρωμα μιας καινούργιας μέρας, που βασίζεται στην ισότητα».

Για την Αθηνά, από την άλλη, το φύλο δεν στάθηκε ποτέ εμπόδιο στην πορεία της. «Δεν δέχτηκα ποτέ ότι εξαιτίας του φύλου μου θα «δυσκολευτώ» στην δουλειά και την τέχνη που επέλεξα. Και δεν θεωρώ πως επειδή είμαι γυναίκα, ο αποκλειστικός μου ρόλος είναι να κάνω «γυναικείες» ταινίες. Αν κάτι εξακολουθεί να με δυσκολεύει είναι η ίδια μου η χώρα και η φειδωλή υποστήριξή της στο προσωπικό σινεμά. Είναι τόσο σημαντικό να κάνεις ταινίες στη γλώσσα σου και σέβομαι απεριόριστα όσους Έλληνες κινηματογραφιστές που παλεύουν να δημιουργήσουν».

Anna DakiΑν υπάρχει μια λέξη που χαρακτηρίζει την ιδιοσυγκρασία και των δύο, τότε αυτή είναι «νομάς». H Ariane, παιδί Γάλλων γονέων που ταξίδευαν συνεχώς, μεγάλωσε μέχρι τα 6 της στην Αθήνα. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας και στα 12 επέστρεψε στην Μπουρζ της Γαλλίας. Η σημερινή της βάση είναι μια ήσυχη μονοκατοικία στο Λονδίνο, όπου συζεί με τον Γιώργο Λάνθιμο, αν και πραγματικό της «σπίτι» είναι ουσιαστικά ο τόπος που γυρίζει τις ταινίες της.

«Νιώθω ξένη», μου λέει, «αν και έχω αρκετά ελληνικά χαρακτηριστικά. Η Ελλάδα είναι συνυφασμένη με τις ωραιότερες αναμνήσεις μου. Έμαθα να μιλάω τη γλώσσα για να παίξω στο Attenberg της Αθηνάς, ο άνδρας μου είναι Έλληνας. Έχω πολλά που με συνδέουν με αυτή τη χώρα, την οποία αγαπώ για τους ήρεμους ρυθμούς και την ουσιαστική φιλοξενία των ανθρώπων της. Έχετε μια βαθιά, ουσιαστική αγάπη για τα βασικά: το καλό φαγητό, τον έρωτα, τη φιλία. Αυτά τα πράγματα είναι και για μένα πολύ σημαντικά».

Καθόλου τυχαία έγινε το πρόσωπο του αρώματος της Chloé με τίτλο Nomade, ενώ πρόσφατα περπάτησε στο catwalk του οίκου για την τελευταία του συλλογή. «Η συνεργασία μου με την Chloé ήθελε να αναδείξει το πρόσωπο μιας γυναίκας ανεξάρτητης, που είναι πολίτης του κόσμου και αντλεί δύναμη από τον εαυτό της. Αυτό που είμαι κι εγώ», μου λέει.

Νομάς είναι και η Αθηνά, όμως, που γεννήθηκε στην Καρδίτσα, μεγάλωσε στην Αθήνα, σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, έφυγε με υποτροφία στη Νέα Υόρκη, κατέληξε στο Τέξας για να σπουδάσει σκηνοθεσία και αργότερα στο πανεπιστήμιο του Harvard να την διδάσκει. «Η κάθε ταινία προσδιορίζει τη βάση μου, το σπίτι μου», εξηγεί. «Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι μεταξύ Νέας Υόρκης και Ατλάντας. Ασκεί μια δημιουργική εγρήγορση αυτή η διαρκής μετακόμιση». Κάτι σαν τη γοητεία που ξεχειλίζει κάθε φορά που ενώνουν τις δημιουργικές τους δυνάμεις. Δείτε το Trigonometry. Θα καταλάβετε.