Interview: Ο Dries Van Noten αποκλειστικά στη Vogue Greece

Καθώς εδώ και πολλά χρόνια παρουσιάζει τη δουλειά του στο Παρίσι, θα περίµενε κανείς ότι θα είχε εκεί τη βάση του και όχι στην Αµβέρσα. Όµως εκείνος θεωρεί τη γενέτειρά του κοµβικό σηµείο, γεµάτο πλεονεκτήµατα. «Η ζωή είναι πιο εύκολη εδώ», λέει. «Αν θέλω να πάω στο Παρίσι, απέχει µόλις δύο ώρες µε το τρένο. Εξάλλου, δεν πηγαίνω σε όλα τα πάρτι της µόδας, δεν έχω την ενέργεια που χρειάζεται ούτε την ανάλογη στάση ζωής. Είναι σκληρή πόλη το Παρίσι, ξέρετε».

Καθώς είναι η δεύτερη φορά που συναντιόµαστε στη συνήθως βροχερή Αµβέρσα –η πρώτη ήταν στα µέσα του προηγούµενου καλοκαιριού, όταν η εταιρεία του συγχωνεύτηκε µε την ισπανική Puig–, ρωτάω αν έχει αλλάξει κάτι σε αυτό το διάστηµα. «Οµολογώ ότι αρκετοί πελάτες µας είχαν ανησυχήσει, όµως σήµερα είναι εµφανές ότι δεν άλλαξαν και πολλά. Ήταν διάφοροι οι λόγοι που µε έκαναν να πάρω την απόφαση, ξεκινώντας από τον πιο ανθρώπινο, ότι µεγαλώνω και έχω µεγάλη ευθύνη απέναντι στους εργαζοµένους στην εταιρεία, στους προµηθευτές, στις χιλιάδες κεντήστρες στην Ινδία. Έχουµε κόσµο εδώ, στη Γαλλία, στην Ιαπωνία. Κάποιοι συνεργάτες είναι µαζί µου πάνω από είκοσι χρόνια. Με την ανεξαρτησία διαχείρισης που είχαµε, διαπίστωσα κάποια στιγµή ότι δεν θα ήταν καθόλου εύκολο να κλείσω την επιχείρηση, διότι τι θα γίνονταν τότε όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Οπότε, ήταν µεγάλη τύχη που βρέθηκε ένας επενδυτής όπως η Puig, που, ενώ µας στηρίζει, ταυτόχρονα µας παρέχει την ελευθερία που χρειαζόµαστε για να συνεχίζουµε δηµιουργικά όπως τα προηγούµενα τριάντα χρόνια. ∆εν µε ενδιέφερε µέσα από αυτή τη συνεργασία να κάνω την επανάσταση. Με αφορά η εξέλιξη», τονίζει.

Ενώ ο Dries van Noten θεωρείται «βασιλιάς» των χρωµάτων, παραδόξως απεχθάνεται οτιδήποτε χαριτωµένο. Όσο ταλαντούχος είναι, δε, στο να συνδυάζει χρώµατα και υφάσµατα στις συλλογές µόδας, άλλη τόση µαεστρία επιδεικνύει στη µαγειρική ή στη φροντίδα του κήπου του.

Η συλλογή του για τη σεζόν Φθινόπωρο/Χειµώνας 2019-2020 παρουσιάστηκε στο σκοτεινό υπόγειο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, στις όχθες του Σηκουάνα, µόλις λίγα µέτρα από το Pont d’Alma, και ήταν γεµάτη αντιφατικές προτάσεις. Στην αρχή έδειξε ρούχα µε επιρροές από την ανδρική γκαρνταρόµπα, σε λιτές γραµµές και σε αυστηρούς τόνους του γκρι –pinstriped κοστούµια, ψηλά δερµάτινα γάντια, υπερµεγέθη καπιτονέ παλτά, εντυπωσιακά αξεσουάρ, συνδυασµένα µε glam rock µπότες και γόβες από σατέν ντουσέζ–, ως άµεση αναφορά στην εργαζόµενη γυναίκα. ∆εν απουσίαζε εντούτοις η θηλυκότητα, αφού στη συνέχεια είδαµε κοµψές µακρόταλες δηµιουργίες, που προσφέρουν χάρη στην κίνηση. Σταδιακά η συλλογή απέκτησε και χρώµα: από τις µουντές αποχρώσεις του µοβ περάσαµε στα έντονα τιρκουάζ, φλούο πορτοκαλί, φούξια και στο κίτρινο της ώχρας, ενώ λουλούδια διακοσµούσαν τα σατέν, τις οργάντζες και τις µουσελίνες, µε το layering να εξελίσσεται σε όλο του το µεγαλείο. Για το τέλος άφησε τις πιο περίτεχνες δηµιουργίες, τα βραδινά µε κεντήµατα και παγέτες. Εδώ τα λουλούδια ήταν µονόχρωµα, σε χρυσούς και ασηµένιους τόνους, τοποθετηµένα αριστοτεχνικά πάνω σε µαύρο σιφόν βελούδο.

Αυτή η πανδαισία χρωµάτων και ανάλαφρων υφών θα ήταν, ίσως, πιο ταιριαστή σε µια καλοκαιρινή κολεξιόν; αναρωτιέµαι.

«Όταν ξεκινήσαµε να δουλεύουµε τη συλλογή, είπα στους συνεργάτες µου ότι ήθελα να επικεντρωθώ σε µια πολύ απλή ιδέα», εξηγεί. «Τα άνθη είναι αγαπηµένο θέµα µου. Ένα όµορφο απόγευµα Σαββάτου, λοιπόν, συγκεντρωθήκαµε στον κήπο του σπιτιού µου και φωτογραφίσαµε σε µπλε φόντο τα λουλούδια που υπήρχαν εκεί. Κάποια ήταν ταλαιπωρηµένα, άλλα είχαν µαδήσει ή τα πέταλά τους ήταν φαγωµένα από τα έντοµα. Υπήρχε όµως ένα είδος οµορφιάς σε όλα. Μιας ατελούς οµορφιάς, θα έλεγα. Σε όλη τη δηµιουργική διαδικασία ήµουν πολύ νευρικός και αναρωτιόµουν κατά πόσο µπορούσαµε να αποτυπώσουµε κάτι τόσο αληθινό πάνω στο ύφασµα. Τελικά, κατέστη εφικτό µε τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αυτή η πρόταση µε τα φθαρµένα λουλούδια ίσως να είναι και µια αντανάκλαση του κόσµου στον οποίο ζούµε. Μέσα από τα ρούχα θέλω να διηγούµαι την ιστορία µου και αυτό ελπίζω ότι κάνω. Επιθυµώ να τα αγοράζουν, χωρίς απαραίτητα να στοχεύω σε µια όµορφη εικόνα, που είναι κάτι αφηρηµένο και υποκειµενικό. Με ενδιαφέρει να ξέρω τι αισθάνονται οι γυναίκες. Επίσης, ήταν σηµαντικό για µένα να δείξω ότι ο κόσµος µας δεν είναι ό,τι πιο ευχάριστο µε όλα όσα συµβαίνουν, και αυτό που πρότεινα ήθελα να αντανακλά την πραγµατικότητα».

Επισηµαίνω ότι το σόου ξεκίνησε µε ένα ανδρικό κοστούµι και ολοκληρώθηµε µε σµόκιν. Ήταν η πρώτη φορά που διέθετε τόσο ανδροπρεπή χαρακτήρα µια γυναικεία κολεξιόν Dries van Noten. «Όταν σχεδιάζω µια συλλογή, στόχος µου είναι να προσφέρω διαφορετικές επιλογές και το τελευταίο που επιθυµώ είναι να ορίσω πώς πρέπει να ντύνονται οι άνθρωποι. Μου αρέσει να δίνω εναλλακτικές – µέχρι εκεί. Έτσι, καταφέρνω να έχω µια ενδιαφέρουσα ισορροπία, αρκετές φορές µε εντελώς διαφορετικά στοιχεία, που µπορούν να συνδυαστούν και να προκύψουν σιλουέτες πιο θηλυκές ή το αντίθετο», λέει.

Γι’ αυτή τη σεζόν το µήνυµά του συνοψίζεται στο ότι «µπορεί µια γυναίκα να επιλέξει ένα παντελόνι, ένα αυστηρό κοστούµι ή ένα µαύρο σµόκιν, προσθέτοντας θηλυκά στοιχεία, όπως απαλά υφάσµατα και διαφάνειες».

Τα αξεσουάρ είχαν και αυτά µια ιδιαίτερη δυναµική, που δεν περιοριζόταν στα υλικά από τα οποία ήταν φτιαγµένα –σατέν ντουσέζ και δέρµα–, αλλά και µια φιλοσοφηµένη «head to toe» οµοιοµορφία, που επιβλήθηκε αβίαστα µέσα από τα καλσόν στις ίδιες αποχρώσεις µε τα παπούτσια.

«Παρατηρώντας τις πρόσφατες συλλογές µου, διακρίνω µια ουσιαστική εξέλιξη τόσο στις γυναικείες όσο και στις ανδρικές», εκτιµά. «Θα ήταν πολύ εύκολο να σχεδιάζω µε κριτήριο τις πωλήσεις και να επαναλαµβάνω κοµµάτια που πήγαν καλά εµπορικά. Όµως κάτι τέτοιο θα περιόριζε το ενδιαφέρον του κόσµου που µε εµπιστεύεται τόσα χρόνια. Με ενδιαφέρει να εκπλήσσω, όχι µόνο τον εαυτό µου, αλλά και τους συνεργάτες µου, γιατί µόνο έτσι µπορεί να επέλθει πρόοδος. Νιώθω την ευθύνη να τους καθοδηγήσω, να τους εκπαιδεύσω, κάνω ό,τι µπορώ για να τους διδάξω, όταν δεν έχουν µεγάλη εµπειρία. Θέλω να τους ωθήσω να ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους, πράγµατα που δεν είχαν την τόλµη να σκεφτούν. Ευτυχώς, έχω µια δηµιουργική οµάδα, που συνεχώς µε προκαλεί και µου αρέσει να την προκαλώ κι εγώ, να τη σοκάρω, αν θέλετε. Προσπαθώ να εργάζοµαι µε ανθρώπους που έχουν διαφορετικό γούστο από το δικό µου, πηγαίνουν σε εκθέσεις στις οποίες δεν θα πήγαινα ποτέ, βλέπουν ταινίες που δεν θα επέλεγα ή ακούν τη µουσική που απεχθάνοµαι. Αυτό δηµιουργικά λειτουργεί πολύ καλύτερα από την εξεύρεση συνεργατών µε τους οποίους έχουµε οµοιότητες. Φοβάµαι πως κάτι τέτοιο θα ήταν µοιραίο».

«Θέλω μέσα από τους άλλους να μάθω να εκτιμώ την ομορφιά με καινούργιο τρόπο και, όταν τελικά με προκαλούν να το κάνω, είναι υπέροχο. Το ίδιο ισχύει με το εμπορικό τμήμα, που έχει εντελώς άλλη λογική και βασίζεται στις πωλήσεις. Όπως γνωρίζετε, κάθε κολεξιόν έχει διαφορετική άποψη και τον δικό της βαθμό επικινδυνότητας. Μέσα στα χρόνια, κάποιες από αυτές τις συλλογές με βοήθησαν να κάνω μερικά πολύ γρήγορα βήματα προς τα εμπρός. Ίσως τώρα είναι η στιγμή ο κόσμος να τους δώσει μια δεύτερη ευκαιρία, να προσπαθήσει να τις καταλάβει και μαζί να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους λειτούργησα έτσι τη δεδομένη στιγμή. Άλλες ίσως να μην ήταν και τόσο δημιουργικές, μερικές είχαν πολύ κακή εμπορική τύχη, όμως μου δίδαξαν τόσο πολλά, ώστε εξακολουθώ να νιώθω την επιρροή τους. Θεωρώ ότι η επιτυχία βασίζεται στο σωστό timing, κυρίως όμως στους καίριους συνδυασμούς», τονίζει.

Είναι, πράγματι, πολύ εύκολο να παρερμηνευθεί ένας σχεδιαστής. Η πρόσφατη ιστορία της μόδας έχει να επιδείξει αρκετά τέτοια παραδείγματα, όπως τον Raf Simons, τον Alber Elbaz, τον John Galliano…

«Νομίζω ότι όλοι μπορούν να έχουν άποψη για το έργο που παράγω, και υπάρχει η πιθανότητα αρκετοί να μην το κατανοούν», τονίζει. «Πελάτες με ρωτούν για τους λόγους που έκανα το ένα ή το άλλο και πάντοτε προσπαθώ, όσο μπορώ, να δίνω απαντήσεις. Όμως αυτό είναι και το παιχνίδι της μόδας, αφού στο κάτω κάτω πρόκειται για μια μεγάλη βιομηχανία με αρκετό χώρο για όλους, έναν μηχανισμό που πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί. Σε μια περίοδο υπερκαταναλωτισμού είμαι χαρούμενος που παράγω μόνο τέσσερις συλλογές τον χρόνο και όχι οκτώ. Κάτι τέτοιο θα ασκούσε φοβερή πίεση στη δημιουργικότητά μου. Δύο συλλογές για τις γυναίκες και δύο για τους άνδρες είναι αρκετές».

Ο Dries van Noten δέχεται την κριτική χωρίς να αντιδρά. Προσπαθεί να δει τη δουλειά του μέσα από τη ματιά του δημοσιογράφου, του πελάτη, του buyer, και να αποτρέψει τυχόν λάθη την επόμενη φορά. Μπορεί οι επιδείξεις μόδας να είναι κάτι εφήμερο, ωστόσο για έναν σχεδιαστή είναι η ευκαιρία να επικοινωνήσει με το κοινό του. Εκατοντάδες άνθρωποι συναντιούνται σε μια παρουσίαση διάρκειας μόλις μερικών λεπτών και, όταν τελειώσει, τρέχουν στην επόμενη. Η μόδα, άλλωστε, είναι γεμάτη παρομοιώσεις, φαντασιώσεις, μεταφορές. Πολύ λίγα ντεφιλέ παραμένουν στη μνήμη μας για πολλά χρόνια, επειδή μέσα από αυτά εκφράζονται συναισθήματα που ανέμεναν τη σωστή στιγμή να αποκαλυφθούν στο σωστό κοινό.

Ο Van Noten, με την ίδια αφοσίωση που σχεδιάζει, επιλέγει και τα μοντέλα του, σαν να είναι μέλη της οικογένειάς του. Σπάνια περπατούν κορίτσια μικρότερα των 18 ετών στην πασαρέλα του. Του αρέσουν αυτά που έχουν μοναδικότητα και χαρακτήρα, σώματα με εμπειρίες, οι κοπέλες που έχουν γίνει μητέρες ή οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.

Στα παρασκήνια του σόου για τη χειμερινή του συλλογή παρατήρησα και τον τρόπο που εργάζεται – σαν οποιοδήποτε άλλο μέλος της ομάδας του. «Δεν θα μπορούσα να κάθομαι σε μια καρέκλα μια τόσο ξεχωριστή μέρα και να παρακολουθώ τους βοηθούς μου να ετοιμάζουν τα μοντέλα. Συμμετέχω ενεργά», αποκαλύπτει. «Είμαι επίσης τελειομανής, μου αρέσει να ελέγχω τα πάντα, το μπροστινό και το πίσω μέρος κάθε σιλουέτας πριν βγει το μοντέλο στην πασαρέλα. Άλλωστε, δουλέψαμε όλοι γι’ αυτή τη συλλογή έξι ολόκληρους μήνες».

Τελευταία ερώτηση: Ποιο θεωρεί ιδανικό μέλλον για τη βιομηχανία της μόδας; «Νομίζω ότι για κάθε οίκο και σχεδιαστή η απάντηση είναι διαφορετική. Είμαι πολύ χαρούμενος που σε νεαρή ηλικία κατάφερα να δημιουργήσω ένα brand και να οριοθετήσω έναν δικό μου τρόπο και ύφος δημιουργίας, ένα εμπορικό σήμα που είναι ακόμα αποδεκτό και σεβαστό. Αυτό μου δίνει την ενέργεια που χρειάζομαι για να συνεχίσω».

Ακολουθούν οι αποκλειστικές backstage εικόνες από το show του Dries Van Noten, μέσα από το φακό του Filep Motwary για τη Vogue Greece:

Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη με τον Dries Van Noten στο VOGUETV.