Τις προάλλες, έβαλα στο βαφτιστήρι μου να δει ένα videoclip των Arctic Monkeys. Το παρακολούθησε μέχρι τη μέση, μετά βαρέθηκε. Δεν επέμεινα. Κάποτε θα καταλάβει το λάθος του. Το ίδιο βράδυ στο σπίτι, σε μια προσπάθεια να ηρεμήσω και να κοιμηθώ γλυκά, ο νους μου πήγε στις πρώτες μου μεγάλες συγκινήσεις. Tις πρώτες μεγάλες επιρροές. Ήταν οι ποδοσφαιρικοί αγώνες που έβλεπα με τον αδερφό μου και τον πατέρα μου στην τηλεόραση, οι ταινίες του Stallone και τα videoclips του Mtv.
Παιδική ηλικία στις αρχές των ’90s. Aν δεν το ζήσατε, κάντε το εικόνα. Είμαστε η τελευταία γενιά που μεγάλωσε χωρίς Internet, δηλαδή χωρίς on demand προβολές, έρμαια των τηλεοπτικών προγραμμάτων, άντε και καμιάς βιντεοκασέτας. Σε ποιο βαθμό επηρέασαν το ποιος είμαι αυτά που έβλεπα; Σε ποιο βαθμό με διαμόρφωσαν; Θέτω το ερώτημα. Και απαντώ: Όπως το βλέπω τώρα, οι ποδοσφαιριστές και ο Stallone μού ζητούσαν να είμαι δυνατός. Να ξεπερνάω τον εαυτό μου, να μην το βάζω κάτω, να κερδίζω. Υπήρχε πάντα ένας συγκεκριμένος στόχος: η νίκη. Παρότι διατηρώ ακόμα αγάπη για τις ταινίες του Rocky και τον Ολυμπιακό, ο δρόμος που έδειχνε προς το μέλλον, το δικό μου και του κόσμου, εκ των υστέρων σκέφτομαι ότι ήταν ο δρόμος των videoclips. Εκεί οι άνδρες δεν φορούσαν ομοιόμορφες φανέλες ούτε είχαν γυμνασμένα μπράτσα. Σου έλεγαν: «Είσαι ό,τι θέλεις να είσαι, δεν έχεις κανέναν να κερδίσεις – και αν ο μπαμπάς σου δεν καταλαβαίνει, πρόβλημά του». Ναι, ο πατέρας μου μπορούσε να βλέπει μαζί μας τους αγώνες του Ολυμπιακού, μπορούσε να βλέπει τις ταινίες του Rocky, αλλά τα videoclips των Nirvana δεν του έλεγαν τίποτα. Εκπροσωπούσαν έναν αφελή κόσμο στα μάτια του, μια τρέλα της ηλικίας. Όμως εμένα αυτός ήταν ο δρόμος μου. Θυμάμαι πόση εντύπωση μου είχε κάνει το βίντεο του Heart–shaped box, όπου τo πρόσωπο του Kurt Cobain κινείται εντός και εκτός focus. Για ένα παιδί, αυτά τα πράγματα είναι πολύ σημαντικά. Θυμάμαι, επίσης, στη μικρή τηλεορασίτσα που είχε στο υπνοδωμάτιο η θεία η Μαρία, το Basket case των Green Day. Χρόνια μετά, θα συνειδητοποιούσα ότι o κεντρικός ήρωας του τραγουδιού μιλάει για την κατάθλιψη, τις νευρώσεις, τα ψυχολογικά του αδιέξοδα. Τότε δεν καταλάβαινα τους στίχους. Αλλά οι στίχοι ήταν εκεί – και οι πολύχρωμες εικόνες, σε συνδυασμό με τη μουσική, αργά ή γρήγορα θα με οδηγούσαν σε αυτούς. Ο Cobain τραγουδούσε «έλα όπως είσαι», οι Offspring φώναζαν «είμαι ένας βλάκας, χωρίς αυτοεκτίμηση». Θυμάμαι επίσης την ανδρόγυνη φιγούρα του Steven Tyler, ενός στρέιτ άνδρα που του άρεσε να βάφεται.
Πού θέλω να καταλήξω: Στα βίντεο των early ’90s και στα τραγούδια που συνόδευαν, δέχτηκα τα πρώτα ερεθίσματα του «άνδρα που αλλάζει». Αυτού που δεν αισθάνεται αναγκασμένος να επιβεβαιώνει συνεχώς τη δύναμή του. Που παίζει με την εικόνα του, είναι χαλαρός, εξομολογητικός, πρόθυμος να αναγνωρίσει τα τραύματά του και να επικοινωνήσει πιο ουσιαστικά με τους άλλους. Ο άνδρας αυτός, που μόνο μέσα από την τέχνη μου φανερώθηκε όσο ήμουν παιδί, σήμερα βρίσκεται δίπλα μου ή τον ενσαρκώνω εγώ. Έτσι θέλω να πιστεύω. Αλλά ας μη μιλήσω για μένα. Βλέπω φίλους να είναι πιο προσεκτικοί στο πώς φέρονται στις γυναίκες τους. Να μεγαλώνουν το μωρό μαζί τους, όχι σαν καθήκον, αλλά επειδή το θέλουν. Να βρίσκονται πιο κοντά στον κόσμο των αισθημάτων τους. Να ξεφεύγουν από τις μάτσο παραδόσεις και τα στερεότυπα που έσφιγγαν υπερβολικά πολύ τα κορδόνια των πατεράδων τους. Παράλληλα με εμάς, απ’ ό,τι φαίνεται άλλαζαν και οι γυναίκες. Σε ανύποπτο χρόνο, αρκετές κοπέλες μού έχουν εκμυστηρευτεί ότι το μεγάλο crush της εφηβείας τους δεν ήταν ο Brad Pitt ή ο Johnny Depp, αλλά ο Brian Molko των Placebo. Ένας άνδρας που φορούσε έντονο makeup, ντυνόταν γυναικεία και έπαιζε με το μυαλό τους. Σκεφτείτε το λίγο: Τόσοι αντικειμενικά ωραίοι τύποι – και τα κορίτσια μας ήθελαν να τα φτιάξουν με τον Brian! Ίσως η συνειδητοποίησή τους σε μικρή ηλικία ότι δεν υπάρχει ένας τύπος άνδρα, αλλά δεκάδες, έδωσε και σ’ εμάς το πρόσφορο έδαφος να ξεδιπλώσουμε τον αληθινό, ευάλωτο εαυτό μας. Έτσι θέλω να πιστεύω. Σήμερα, όλοι καταλαβαίνουν ότι μπορεί να σου αρέσουν οι γυναίκες και ταυτόχρονα να έχεις μια απαλή, εύθραυστη, ευαίσθητη πλευρά.
Λέμε λοιπόν ότι ο άνδρας αλλάζει. Δεν το λέμε απλώς, το ενθαρρύνουμε. Είναι προς το καλύτερο αυτή η αλλαγή; Σε γενικές γραμμές, ναι. Την ίδια στιγμή, όλοι συμφωνούμε ότι οι σχέσεις, οι συντροφικές σχέσεις, γίνονται όλο και πιο δύσκολες. Η απόσταση ανάμεσα στα δύο φύλα μειώνεται με το πέρασμα των δεκαετιών, όμως το ίδιο ισχύει και για την επικοινωνία των ανθρώπων. Ανταλλάσσουμε απόψεις και φιλιά σε wine bars, μπερδευόμαστε, πληρώνουμε αυτιά για να μας ακούσουν, κυνηγάμε καρδούλες στο Instagram, φοβόμαστε τη μοναξιά. Στα οικογενειακά τραπέζια, η γενιά των γονιών μας επιμένει στην παλιά συνταγή, με απόψεις ξεπερασμένες, ενίοτε προσβλητικές. Είμαστε πράγματι καλύτεροι από τους παλιούς; Είμαστε εξελιγμένα μοντέλα; Ή μήπως η νεότητα κρύβει αυτά που το γήρας αποκαλύπτει;
Θα μπορούσα να πω κι άλλα βαρύγδουπα, ξεφεύγοντας από το θέμα, την ώρα που η μόνη μου αληθινή επιθυμία είναι να μοιραστώ τι σημαίνουν για μένα εκείνα τα videoclips που έβλεπα το 1994. Πριν από λίγες μέρες έβαλα ξανά να δω το What’s the frequency, Kenneth? των R.E.M. Τα πρώτα 40 δευτερόλεπτα είναι εντελώς αμήχανα. Το πρόσωπο του τραγουδιστή δεν φαίνεται, ο σκηνοθέτης παίρνει αμοντάριστα πλάνα, όλα είναι πρόχειρα και λάθος. Σταδιακά όμως, το βίντεο βρίσκει τα πατήματά του. Αποκτά ρυθμό και ροή. Σκέφτομαι ότι την ίδια πορεία ακολούθησε και η ενηλικίωσή μου. Στην αρχή δεν φαινόταν καλά το πρόσωπό μου, στεκόμουν αμήχανος απέναντι στις προσδοκίες των άλλων και στον αυστηρό ορισμό τού τι σημαίνει άνδρας, προσπαθούσα να συντονιστώ. Όσο περνούσαν τα χρόνια, όμως, αφηνόμουν στη μουσική. Χόρευα στον ρυθμό της και την εμπιστευόμουν. Το videoclip των R.E.M. σήμερα είναι η ζωή μου.
