Τις τελευταίες μέρες διαβάζω σε πρωτοσέλιδα, ιστοσελίδες και εκπομπές του μεσημεριού για «τη γυναίκα-αράχνη». Δεν λένε όνομα, ιδιότητα, ηλικία, τίποτα. Μόνο με αυτήν τη φράση, συνεννοούνται όλοι. Καταλαβαίνουν για ποια μιλούν τα ταμπλόιντ και τα κουτσομπολίστικα πάνελ. Εντάξει κι εγώ μαζί τους, αλλά είναι…κάπως εξοργιστικό. Αναφέρονται σε μια γυναίκα που υποτίθεται ότι εξώθησε έναν 50χρονο γυμναστή (όχι κανένα ανήλικο παιδάκι, αλλά έναν μεσήλικα) στην αυτοκτονία. Τι σημαίνει «γυναίκα-αράχνη»; Αυτή που πιάνει στον ιστό της άντρες σαν μικρά εντομάκια και τους καταβροχθίζει χωρίς έλεος;
Σκέφτομαι πόσο παρωχημένη και μισογυνική είναι αυτή η διατύπωση. Πόσο βαθιά στον περασμένο (αν όχι στον προπερασμένο) αιώνα ανήκει. Αυτού του είδους οι (σχεδόν) ομηρικές μεταφορές και συγκρίσεις γυναικών με ζώα πρέπει να καταργηθούν στον 21ο αιώνα: η ««γυναίκα-αράχνη», όπως και η «γυναίκα- δηλητήριο» (η μοιραία), η «γυναίκα-κουνέλα» (αυτή που γεννάει ασταμάτητα), η «σκρόφα» (η μοχθηρή), η «κότα» (η χαζή), η «γατούλα» (η ναζιάρα). Υπάρχουν αντίστοιχες μεταφορές για άνδρες; Απ’ ό,τι ξέρω η μοναδική συσχέτιση άνδρα με αράχνη είναι η περίπτωση του Spiderman.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που θα διδάσκεται μελλοντικά ως μνημείο σεξισμού στο πολιτικό discours, συνήθιζε να συγκρίνει δημοσιογράφους, ηθοποιούς και πολιτικές αντίπάλους του με ζώα: άλογα, γουρούνια και σκυλιά. «Είναι οι γυναίκες ζώα;», αναρωτιόταν ρητορικά μία επιστολογράφος που υπέγραφε ως «Μια σοβαρή Αγγλίδα» σε γράμμα προς τους Times του Λονδίνου το 1872. Ουσιαστικά στόχος της ήταν να διαμαρτυρηθεί για το γεγονός ότι οι γυναίκες της εποχής όχι απλώς δεν είχαν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, αλλά δεν αντιμετωπίζονταν καν ως πλήρη ανθρώπινα όντα. Κι αφού όντως συνέβαινε αυτό δεν θα έπρεπε τουλάχιστον να αναγνωριστεί από την πατριαρχική κοινωνία ότι χρίζουν ίδιας νομικής προστασίας με τα ζώα; Αυτό ήταν το πνεύμα της ιστορικής εκείνης επιστολής του προπερασμένου αιώνα.
Η ταύτιση γυναικών με ζώα είναι (εκτός από δημοσιογραφική τεμπελιά) και μια άλλη εκδοχή της στέρησης του ανθρώπινου στοιχείου από τις γυναίκες, μια άλλη μορφή αποπροσωποίησης. Η «γυναίκα αράχνη» δεν είναι η τάδε, με ηλικία, πρόσωπο και συναισθήματα. Είναι ένα αηδιαστικό και πονηρό πλάσμα που ανήκει στα αρθρόποδα κι όχι στους ανθρώπους. Ο άνδρας αντίθετα, έχει ηλικία, πρόσωπο και επάγγελμα.
Εύχομαι σε λίγα χρόνια να διαβάζουν νέοι άνθρωποι αυτές τις μεταφορές και να γκουγκλάρουν: «Τι σημαίνει γυναίκα-αράχνη;»
