vogue-αναδρομή-η-ιστορία-του-t-shirt-140084
©Illustration by Sophie Glover

Το unisex, κλασικό μπλουζάκι ήταν αρχικά ένα καθαρά χρηστικό ρούχο που φορούσαν κυρίως οι άντρες στο Μεσαίωνα. Μια «ασπίδα» υφάσματος που χρησιμοποιούσαν για λόγους υγιεινής, προστατεύοντας το δέρμα από οποιοδήποτε ρούχο φορούσαν στο κορμό τους. Σύμβολο κοινωνικής τάξης της εποχής, διέθετε δυο μακριές λωρίδες υφάσματος στο τελείωμα που κρυβόντουσαν ανάμεσα στα πόδια, κάτι που άλλαξε για χρηστικούς λόγους τον 19ο αιώνα, χαρίζοντάς του καλύτερη εφαρμογή.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-1
©Carl Mydans/The LIFE Picture Collection/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-2
©Carl Mydans/The LIFE Picture Collection/Getty Images

Από το 1800, το t-shirt άλλαξε αρκετά, καθώς ανακαλύφθηκαν νέες τεχνολογίες ύφανσης που ήταν εύκολο να παραχθούν μαζικά, με αποτέλεσμα να διατίθεται σε συνθέσεις από μαλλί, jersey, καθώς και από ένα χοντρό βαμβακερό υλικό. Ειδικοί άρχισαν να το προτείνουν σαν μια μορφή προστασίας ενάντια στο κρύο και τις δερματικές παθήσεις, ενώ σύντομα αντικατέστησε τον κορσέ που φοριόταν μέσα από γυναικεία ενδύματα. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, οι ναύτες το φορούσαν μέσα από τα μάλλινα πουλόβερ τους, ενώ το Βρετανικό Ναυτικό επέτρεψε στους ναύτες να το φορούν κατά τη διάρκεια χειρωνακτικών εργασιών στο κατάστρωμα. Σύντομα, το t-shirt υιοθετήθηκε από ολόκληρη την εργατική τάξη, ενώ από το 1880 μέχρι το 1913 το αμερικανικό ναυτικό το ενέταξε στην επίσημη ενδυμασία του και αργότερα, η κλασική τότε φανέλα που μεταλλάχθηκε σε βαμβακερό μπλουζάκι, έγινε η επίσημη εκδοχή των εσωρούχων των ναυτών.

Η βιομηχανία των t-shirts εκτοξεύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1901 η P.H. Hanes Knitting Company ξεκίνησε να παράγει ανδρικά εσώρουχα, ενώ η Fruit of the Loom άρχισε να μεγάλη έμφαση στο marketing του συγκεκριμένου κομματιού τη δεκαετία του ’10. Το 1938 η αμερικάνικη αλυσίδα καταστημάτων Sears διοργάνωσε μιας μεγάλης κλίμακας καμπάνια με σλόγκαν «It’s an undershirt, it’s an outershirt», με σκοπό να προωθήσει τη πώλησή τους στο ανδρικό κοινό. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το αμερικανικό ναυτικό και ο στρατός διένεμε λευκά, κοντομάνικα t-shirts στους στρατιώτες και τους ναύτες, με αποτέλεσμα να συνδεθεί άμεσα με την εικόνα του εθνικού ήρωα. Τα Sears δεν άργησαν να εκμεταλλευτούν εμπορικά αυτή την ιδέα, δηλώνοντας το 1941, «δεν χρειάζεται να είσαι στρατιώτης για να αποκτήσεις το δικό σου t-shirt».

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-3
©Archive Photos/Getty Images

Όταν οι ανερχόμενοι αστέρες του Χόλυγουντ ξεκίνησαν να το φορούν σαν προέκταση του επαναστατικού χαρακτήρα των ρόλων τους- ο Montgomery Clift στο A Place in the Sun (1951), ο Marlo Brando στο The Wild One (1953) και ο James Dean στο Rebel Without A Cause (1955)– το t-shirt εντάχθηκε και επίσημα στην ανδρική γκαρνταρόμπα, σαν ένα ρούχο που μπορεί να φορεθεί πέρα από την εργατική τάξη. Ωστόσο, χρειάστηκαν σχεδόν 60 χρόνια για να γίνει αποδεκτό σαν ενδυμασία γραφείου.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-4
©John Engstead/John Kobal Foundation/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-5
©Michael Ochs Archives/Getty Images

Με τη στενή εφαρμογή του, το έμφυτο sex appeal του t-shirt αναδείχθηκε τη δεκαετία του ’60  από ηθοποιούς και τραγουδιστές, ενώ τα 70s το εδραίωσαν ως ένα καθαρά unisex κομμάτι. Ίσως η πιο εμβληματική στιγμή του στη μεγάλη οθόνη ήταν το 1977, όταν η Jacqueline Bisset εμφανίστηκε με ένα βρεγμένο, διάφανο μπλουζάκι στη ταινία The Deep.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-6
©Gilbert Giribaldi/Gamma-Rapho/Getty Images

Μετά τη μετάβαση του από εσώρουχο σε κάτι που μπορεί να φορεθεί σε καθημερινή βάση, μεταμορφώθηκε επίσης και σε έναν λευκό καμβά, έτοιμο να υποδεχθεί πολιτικά, διαφημιστικά αλλά και χιουμοριστικά μηνύματα. Καθώς η τεχνολογία προχωρούσε, η εκτύπωση πάνω σε ύφασμα έγινε γρήγορη, εύκολη και φθηνή, με αποτέλεσμα καταναλωτές, επιχειρήσεις και συγκροτήματα να τα χρησιμοποιούν σαν ένα καινοτόμο τρόπο προώθησης.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-7
©Archive Photos/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-8
©Hulton Archive/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-9
©The LIFE Picture Collection/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-10
©Arthur Elgort/Conde Nast/Getty Images

Η σύνδεσή του με την εργατική τάξη, αλλά και η μετάλλαξη του από εσώρουχο σε ρούχο, έκανε το t-shirt να αγαπηθεί γενιές μουσικών, ηθοποιών και διανοούμενων. Τη δεκαετία του ’90 φορέθηκε από rappers, pop stars και διάσημα μοντέλα. Σήμα κατατεθέν του προσιτού ντυσίματος, συμβολίζει ταυτόχρονα και μια γενιά καταναλωτών που τείνουν να ξοδέψουν ακόμα και αστρονομικά ποσά για ένα t-shirt με υπογραφή κάποιου γνωστού σχεδιαστή.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-11
©Jim Smeal/WireImage
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-12
©Victor Virgile/Gamma-Rapho/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-13
©Dominique Charriau/WireImage

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι εκδοχές των Yves Saint Laurent και του Dior στα 70s, και των Chanel, Lacoste, Calvin Klein και Polo Ralph Lauren στα 90s. Και φυσικά, μη ξεχνάμε τους Giorgio Armani, Helmut Lang και Nicolas Ghesquière που το φορούν σχεδόν σε κάθε κλείσιμο των shows τους.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-14
©Victor Virgile/Gamma-Rapho/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-15
©Peter White/Getty Images
Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-16
©Estrop/Getty Images

Παρά τις ταπεινές του ρίζες, πάνω από έναν αιώνα μετά την καθιέρωση του σαν στολή εργασίας, το t-shirt δεν είναι δυνατόν να λείπει από καμία γκαρνταρόμπα, ανδρική ή γυναικεία.

Vogue Αναδρομή: Η ιστορία του T-shirt-17
©Illustration by Sophie Glover
MHT