Αποκλειστικό: Ο Γιώργος Λάνθιμος και η Emma Stone μιλούν για τη νέα τους ταινία Poor Things

Γιώργος Λάνθιμος: Είχα διαβάσει το βιβλίο πολλά χρόνια πριν και πήγα να συναντήσω τον συγγραφέα Alistair Gray στη Σκωτία, για να τον πείσω να μου δώσει τα δικαιώματα. Και το έκανε. Ήταν ένας αξιαγάπητος άντρας. Δυστυχώς, πέθανε λίγα χρόνια πριν γυρίσουμε αυτή την ταινία, ήταν όμως πολύ ιδιαίτερος και γεμάτος ενέργεια. Ήταν περίπου στα 80 όταν συναντηθήκαμε και μόλις έφτασα εκεί μου είπε πως είχε δει τον Κυνόδοντα και σχολίασε: “Έβαλα τον φίλο μου να συνδέσει το DVD γιατί δεν ξέρω πώς να χειρίζομαι αυτά τα πράγματα, πιστεύω όμως πως είσαι ένας πολύ ταλαντούχος νεαρός άντρας”. Ήμουν νέος τότε (γέλια). Άρχισε να με ξεναγεί στη Γλασκόβη, δείχνοντάς μου τα διαφορετικά μέρη που είχε ενσωματώσει στο βιβλίο και το πανεπιστήμιο που σπούδασε και μου πήρε λίγο χρόνο μέχρι να καταφέρω να τον ακολουθήσω, ήταν γεμάτος ενέργεια και ενθουσιασμένος. Δυστυχώς χρειάστηκε καιρός μέχρι να υλοποιήσω την ταινία, μέχρι τότε δεν είχα κάνει αγγλόφωνο φιλμ. Γύρισα τον Αστακό αργότερα και ήταν μια μεγάλη διαδρομή μέχρι να αποδείξω στον εαυτό μου πως μπορώ να κάνω αγγλόφωνες ταινίες και να τα καταφέρω. Μετά την επιτυχία του The Favourite, όπου έκανα μια λίγο πιο ακριβή ταινία που είχε επιτυχία, οι άνθρωποι ήταν πιο εύκολο να μου επιτρέπουν να κάνω ό,τι θέλω, οπότε επέστρεψα στο βιβλίο του Gray και είπα “αυτό θέλω να κάνω”. Ήταν μια μεγάλη διαδικασία, αλλά το βιβλίο υπήρχε πάντα στο μυαλό μου.

Πώς ήταν για εσάς το να συνεργαστείτε ξαναζ πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του The Favourite;

Emma Stone: Γνωριζόμαστε περίπου οκτώ χρόνια τώρα και ξεκινήσαμε να μιλάμε για αυτή την ταινία ενώ γυρίζαμε το The Favourite, το 2017. Στο ενδιάμεσο κάναμε το μίνι φιλμ Βληχή στην Ελλάδα στις αρχές του 2020 και δουλέψαμε ξανά μαζί στη Νέα Ορλεάνη το φθινόπωρο, οπότε μοιάζει σαν να είναι μια συνεχής διαδικασία.

Γιώργος Λάνθιμος: Είναι τόσο διαφορετικό όταν γνωρίζεις κάποιον αφού έχεις συνεργαστεί μαζί του και έχεις περάσει περιοδείες, φεστιβάλ και τα πάντα. Ξέραμε ότι θέλουμε να δουλέψουμε ξανά μαζί και από τη στιγμή που αρχίσαμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα μαζί, Ξέραμε πολύ καλά ο ένας τον άλλο. Εμπιστευόμασταν και σεβόμασταν ο ένας τον άλλο και πιστεύω πως εμπνέουμε ο ένας τον άλλο.

Emma Stone: Αυτή η ταινία σίγουρα ήταν διαφορετική, γιατί το συζητούσαμε καιρό. Ήταν πολύ ενδιαφέρον που είχα ανάμειξη στα κομμάτια της ταινίας, από το καστ, μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Στο τέλος ο Γιώργος έπαιρνε τις αποφάσεις, αλλά και εγώ είχα μεγάλη ανάμειξη στη διαδικασία που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Εμείς προσεγγίζαμε συνεργάτες και καστ και τα πάντα εκείνη την περίοδο, επειδή δεν μπορούσαμε να μετακινηθούμε.

Η ματιά της ταινίας γύρω από την γυναικεία σεξουαλικότητα μοιάζει πολύ φρέσκια. Emma, τι ελπίζεις να κρατήσει το κοινό από την απεικόνιση της Bella;

Emma Stone: Είναι πάντα δύσκολο για εμένα να εκφράσω τι ελπίζω να κρατήσει το κοινό, οπότε είναι μάλλον πιο εύκολο να πω τι ένιωσα γι’ αυτό το ρόλο ή τι με ενέπνευσε σε αυτόν. Είναι ένα παραμύθι και μια μεταφορά -κυριολεκτικά αυτό δεν μπορεί να συμβεί- αλλά η ιδέα πως μπορείς να ξεκινήσεις από την αρχή ως γυναίκα, ενώ αυτό το σώμα είναι ήδη διαμορφωμένο, και να τα δεις όλα για πρώτη φορά προσπαθώντας να καταλάβεις την φύση της σεξουαλικότητας ή της δύναμης, των χρημάτων, της επιλογής, η ικανότητα να έχεις επιλογές και να ζεις με τους κανόνες σου και όχι με της κοινωνίας, ήταν ένας πολύ συναρπαστικός κόσμος στον οποίο εισέβαλα. Ο Γιώργος είναι Ευρωπαίος και έχει λίγη παραπάνω ελευθερία γύρω από αυτά τα θέματα, αλλά εγώ είμαι από την Αριζόνα και έχω την δική μου εκδοχή του τι σημαίνει να μεγαλώνεις ως κορίτσι στην Αμερική.

Το να βλέπω την Bella να χαράσσει το ταξίδι της ως ένας πλάσμα που αναζητά τις απολαύσεις, είτε αυτό έχει να κάνει με το να τρώει υπερβολικά πολλές τάρτες στη Λισαβόνα, είτε με το να θέλει να βιώσει την ευχαρίστηση με όλους αυτούς τους τρόπους που μαθαίνει ενώ βρίσκεται στην κατοχή αντρών, μέχρι το να θέλει να γίνει γιατρός και να βοηθά ανθρώπους με έναν άλλο τρόπο, αυτά τα μαθήματα που μας συμβαίνουν σε βάθος χρόνου στη ζωή μας, συμβαίνουν πολύ γρήγορα σε αυτή, και ήταν μια μοναδική ευκαιρία να ζήσει μια ολόκληρη ζωή που δεν στιγματίστηκε από τη ντροπή ή το τραύμα.

Παρόλο που η Bella ξεκάθαρα έχει βρεθεί αντιμέτωπη με το τραύμα στη ζωή της, δεν την καθορίζει τώρα. Ήταν ο πιο χαρούμενος χαρακτήρας στον κόσμο που υποδύθηκα, γιατί δεν ντρέπεται για τίποτα. Είναι κάτι νέο, το καταλαβαίνετε; Ποτέ μέχρι τώρα δεν χρειάστηκε να χτίσω έναν χαρακτήρα που δεν είχε αντιμετωπίσει καταστάσεις που είχαν συμβεί σε εκείνον ή του είχαν επιβληθεί από την κοινωνία. Ήταν μια απίστευτα απελευθερωτική εμπειρία το να είμαι αυτή.

Πώς ήταν να υποδύεσαι την Bella στο πιο άγριο, «πρώιμο» στάδιό της;

Stone: Ήξερα ότι θα το λατρέψω. Τα γυρίσματα τα κάναμε με χρονολογική σειρά, οπότε ξεκινήσαμε με αυτό και αμέσως μετά γυρίσαμε την τελική σκηνή, οπότε έπρεπε να δω τη Bella από την αρχή στο τέλος, χωρίς να έχω γυρίσει τίποτα από το ενδιάμεσο. Κάναμε πολλές πρόβες και συζητούσαμε γι’ αυτό για πολύ καιρό, αλλά ο χαρακτήρας της εξελισσόταν τόσο γρήγορα. Δεν υπήρχε περίπτωση να το εκάνα αυτό με οποιονδήποτε άλλον. Νομίζω ότι θα το νιώσετε όταν προβληθεί η ταινία, αλλά εμπιστεύομαι τον Γιώργο απόλυτα. Πέρασαμε τρεις εβδομάδες κάνοντας πρόβες όλοι μαζί, αλλά ήξερα πως η πραγματική εμπειρία των γυρισμάτων θα ήταν η στιγμή που θα άφηνα την ντροπή ή τον φόβο της αυτοκριτικής μου. Κατά κάποιον τρόπο έπρεπε να αλλάξω τις σκέψεις μου. Μιλώντας για το βρεφικό στάδιο της εξέλιξης της Bella, θα πω ότι έκλαιγα κάθε μέρα για μια εβδομάδα και αυτό γιατί ήμουν πολύ σκληρή με τον εαυτό μου. Καθώς περνούσε ο καιρός όμως κατάφερα να το αποβάλω αυτό, αν και ίσως όχι εντελώς.

Λάνθιμος: Η Emma κατάφερε να βρει ακριβώς την ισορροπία ώστε να υποδυθεί τη Bella ως παιδί ή βρέφος αλλά όχι με γλυκανάλατο τρόπο. Ήταν αρκετά δύσκολο, και ο τρόπος που το προσεγγίσαμε τελικά ήταν να δουλέψουμε πραγματικά με τη φυσικότητα του χαρακτήρα χωρίς να προσπαθήσουμε να τον αναλύσουμε ή να τον κατανοήσουμε.

Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος αρρενωπότητας που παρουσιάζεται στην ταινία, από τον χαρακτήρα του Mark Ruffalo μέχρι τον χαρακτήρα του Willem Dafoe και του Ramy Youssef. Πώς αποφασίσατε να συγκεντρώσετε αυτό το καστ ανδρών που όλοι μοιάζουν να αντιπροσωπεύουν τόσο διαφορετικές επιθυμίες της Bella;

Λάνθιμος: Υπάρχουν διακυμάνσεις, υποθέτω, αλλά σε αυτή την ταινία βλέπουμε μια τάση να ελεγχθεί η Bella – ακόμη και αν γίνεται με φροντιστικό ή διακριτικό τρόπο ή όπως θα έκανε ένας γονιός (ο χαρακτήρας του Dafoe), ή όπως το κάνει ο Baxter, ή με την ερωτοχτυπημένη ματιά του Ramy. Μπορεί στο βάθος τους να είναι πολύ καλοί άνθρωποι, αλλά παραμένουν άνδρες εκείνης της εποχής. Παντρεύεσαι κάποια γυναίκα και ξεκινάς να προβάλεις πάνω της όλες τις συμβάσεις και τους περιορισμούς για το πώς πρέπει να ζει κανείς τη ζωή. Οι άνθρωποι θέλουν να εκμεταλλευτούν και να ερωτευτούν τη Bella επειδή κανείς δεν έχει συναντήσει ποτέ καμία σαν αυτή, μια γυναίκα – σε εκείνη την εποχή – απελευθερωμένη από ενοχές, ντροπή και κριτική για την ίδια ή τους άλλους. Όλοι αυτοί οι διαφορετικοί άνδρες που προσπαθούν να μπουν στη ζωή της είναι και αυτοί που την κάνουν να εξελίσσεται τόσο γρήγορα.

Stone: Θυμάμαι όταν μιλήσαμε πρώτη φορά για το βιβλίο, αυτό που ανέφερες περιγράφοντας τον χαρακτήρα ήταν ότι όσο περισσότερη εξουσία αποκτά η Bella, τόσο περισσότερο μαθαίνει και εξελίσσεται, τόσο περισσότερο τρελαίνει αυτούς τους άντρες. Όσο περισσότερο αποκτά άποψη, τα δικά της θέλω και ανάγκες, τους αναστατώνει γιατί αυτοί αυτό που θέλουν είναι να παραμείνει κάτι αγνό και άβγαλτο.

Μιας και είμαστε στη Vogue, δεν μπορώ να μη ρωτήσω για τη στιλιστική μετάβαση της ηρωίδας από τις loose και puffy σιλουέτες της παιδικής ηλικίας στο φορέμα-κορσέ που φορά στην κλιμάκωση του έργου. Τι θέλει να δείξει αυτή η ενδυματολογική  «συζήτηση»;

Λάνθιμος: Η Holly Waddington που επιμελήθηκε τα κοστούμια και εγώ συνειδητοποιήσαμε από νωρίς ότι τα ρούχα και ο σχεδιασμός της παραγωγής θα ήταν ένα πολύ κρίσιμο μέρος όχι μόνο της αφήγησης της ιστορίας, αλλά και για τη δημιουργία ενός ολόκληρου κόσμου. Χαρακτήρας σαν της Bella δεν έχει ξαναγίνει, οπότε έπρεπε να ξεκινήσουμε από το μηδέν, δεν υπήρχε ένας συγκεκριμένος τρόπος να το κάνουμε – το βιβλίο διαδραματίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά ταυτόχρονα είναι ένα είδος ανοιχτής, άχρονης περιόδου επειδή υπάρχουν πολλά στοιχεία σε αυτό -από την τεχνολογία μέχρι τα κοστούμια- που δεν είναι πιστά στην εποχή και μοιάζουν σχεδόν φουτουριστικά. Ψάξαμε υλικά που χρησιμοποιούσαν τη δεκαετία του ’70 και σκεφτήκαμε το πώς θα λειτουργούσαν σε ένα κοστούμι, από το λάτεξ μέχρι το πλαστικό και οτιδήποτε άλλο.

Stone: Στην αρχή της ταινίας η Bella ντύνεται από μια υπηρέτρια και φοράει αυτή την λευκή μεταξωτή κάπα. Στη συνέχεια, ενώ ξεκινάει το ταξίδι της, ντύνεται μόνη της και έτσι φοράει σακάκια με παντελόνια και ένα μεγάλο καπέλο. Με ενθουσιάζει ο τρόπος που λειτουργεί το μυαλό της και συνδυάζει τα ρούχα. Στο τέλος, τη βλέπουμε με αυτά τα στρατιωτικού τύπου φορέματα που δεν θυμίζουν σε τίποτα το στιλ της. Αν και φαινομενικά πολύ εφαρμοστά και περιοριστικά, αυτό που συμβολίζουν είναι την ενηλικίωσή της και το γεγονός πως ανακάλυψε ποια θέλει να είναι. Αν και δεν χάνει την ταυτότητά της, η ζωή της φαίνεται να αποκτά μια δομή.

Το Poor Things αναμένεται στους κινηματογράφους στις 8 Σεπτεμβρίου.