O Thomas Ostermeier ελπίζει να μπορέσει να έρθει στην Ελλάδα

Θα μπορούσε, ναι! Ξέρετε, αυτή η δουλειά μου έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στη χώρα σας.

Αγαπάτε την Ελλάδα;

Πάρα πολύ. Εδώ και δέκα χρόνια περνάω τις τελευταίες εβδομάδες του Αυγούστου στη Μάνη. Στο Λιμένι βρίσκεται το αγαπημένο μου εστιατόριο με ψάρια. Ο μόνος λόγος για τον οποίο θα άφηνα τη Schaubühne θα ήταν για να μετακομίσω εκεί.

Έχετε σπίτι στη Μάνη;

Όχι, μένω σε ένα υπέροχο ξενοδοχείο που δεν θα αποκαλύψω, γιατί φοβάμαι ότι θα το μάθουν και άλλοι και θα χαλάσουν τη γαλήνη του. Το ανακάλυψα μέσω του Bruce Chatwin, του διάσημου ταξιδιωτικού δημοσιογράφου και συγγραφέα, ο οποίος κατέληξε ότι η Μάνη είναι το ωραιότερο μέρος του πλανήτη. Ήταν ένα από τα πρώτα θύματα του AIDS και πέρασε τα δύο τελευταία καλοκαίρια του σε αυτό το ξενοδοχείο. Μάλιστα, ο πατέρας του σημερινού ιδιοκτήτη πέταξε τη στάχτη του στον Ταΰγετο.

Απίστευτη ιστορία! Ελπίζω να πάτε και φέτος…

Το εύχομαι. Αυτές οι τρεις εβδομάδες είναι το φάρμακό μου. Μου δίνουν δύναμη για ολόκληρο τον χειμώνα.

Ο επόμενος χειμώνας προβλέπεται δύσκολος. Πώς θα στηριχτεί ξανά στα πόδια της η Schaubühne;

Αν μέχρι τον Σεπτέμβριο δεν έχουμε επανέλθει στα φυσιολογικά μας, θα μιλάμε για καταστροφή. Αυτή τη στιγμή εργάζονται 200 άνθρωποι στο θέατρο και, αν δεν υπάρξει εισόδημα, αν ακυρώνονται οι παγκόσμιες περιοδείες μας, δεν θα μπορούμε να τους συντηρήσουμε. Ευτυχώς, τώρα το 60% της καταβολής του μισθού τους το έχει αναλάβει το κράτος.

Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές;

Ακόμα και σε αυτή την ακραία κατάσταση, που αγωνιζόμαστε για την επιβίωσή μας, είναι σημαντικό να διατηρήσουμε όχι μόνο τη σωματική αλλά και την ψυχική μας υγεία. Και η τέχνη μπορεί να κρατήσει ζωντανή την ψυχή μας.

Η απομόνωση μας φέρνει όλους πιο κοντά στον εαυτό μας. Εσείς ανακαλύψατε κάτι που δεν ξέρατε για σας;

Ο ιός δεν είναι μια αφορμή να έρθεις πιο κοντά στον εαυτό σου, αλλά πιο κοντά στα βαθιά προβλήματα της κοινωνίας. Ας σκεφτούμε τους πρόσφυγες, την οικονομική κρίση, τον φασισμό, τι μπορούμε να κάνουμε για να τα αλλάξουμε όλα αυτά. Δεν μπορείς να εμποδίσεις την πανδημία, μπορείς όμως να σκεφτείς γιατί ο παγκοσμιοποιημένος πλανήτης εμφανίζεται τόσο αδύναμος, ανέτοιμος να αντιμετωπίσει μια τέτοια καθολική καταστροφή. Αν μου έλεγε κάποιος «Τώρα βρήκα χρόνο για τον εαυτό μου», το μόνο που θα του απαντούσα είναι: «Γιατί δεν πήγαινες σε κανένα μοναστήρι ή σε κάποιο έρημο νησί;». Νιώθω κομμάτι μιας κοινωνίας, μου αρέσει να αγκαλιάζω τους ανθρώπους, να τους συναντώ, μου αρέσουν οι ήχοι ενός γεμάτου μπαρ ή ενός κατάμεστου θεάτρου. Είναι μια καλή αφορμή να εξετάσουμε σε κοινωνικό επίπεδο γιατί η αλληλεγγύη δεν μπορεί να εφαρμοστεί για τη σωτηρία μας.

Όλοι αυτοί οι περιορισμοί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ήρθαν σαν μέτρα αντιμετώπισης του ιού πιστεύετε ότι είναι πληγή για τη δημοκρατία;

Οι απαγορεύσεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για τη δημοκρατία. Δείτε τι γίνεται στην Ουγγαρία. Η αστυνόμευση δεν είναι λύση. Λύση είναι να ενισχύσεις οικονομικά το σύστημα υγείας της χώρας σου. Μέχρι πρόσφατα η Ευρώπη κοιτούσε πώς να σώσει τις τράπεζες και τώρα δεν ξέρει πώς να σώσει τους πολίτες της.

Μιλώντας για την «Ιστορία της Βίας», εσείς πότε νιώσατε βία στη ζωή σας;

Υπέφερα αρκετά από την κοινωνική βία, αυτή που διαχωρίζει φτωχούς και πλούσιους, που σε τοποθετεί σε τάξεις. Ανήκα στους μη προνομιούχους οικονομικά και κοινωνικά. Αυτή τη βία την αντιμετώπισα στο σχολείο, στην αναζήτηση φίλων, ακόμα και στη μίσθωση ενός διαμερίσματος.

Είναι αλήθεια ότι σας κακοποιούσε σωματικά ο πατέρας σας;

Είναι αλήθεια, ναι, αλλά όλα αυτά είναι πλέον πίσω μου. Το πιο δύσκολο κομμάτι που είχα να διαχειριστώ δεν ήταν τόσο η σωματική βία που ασκούσε σ’ εμένα και στη μητέρα μου, όσο η ψυχολογική.

Πώς το ξεπεράσατε;

Κάνοντας θέατρο. Η δημιουργικότητα είναι σπουδαίο φάρμακο.

Μοιραία επιλέγετε πάντα τραγωδίες;

Έχω κάνει και αρκετές κωμωδίες, αλλά ο κόσμος το αγνοεί, γιατί τα φεστιβάλ θέλουν πάντα να έχουν στο πρόγραμμά τους «μεγάλους τραγικούς».

Ελληνικά κείμενα θα σκηνοθετήσετε;

Συζητάω γι’ αυτό με την Κατερίνα Ευαγγελάτου, αλλά δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Προς το παρόν, ελπίζω να καταφέρω να σας παρουσιάσω την «Ιστορία της Βίας» στην Αθήνα.

Info: Πειραιώς 260 (Δ), 30/5 – 1/6, στις 21.00. Λόγω των έκτακτων συνθηκών, οι ημερομηνίες ενδέχεται να αλλάξουν. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαΐου της Vogue Greece.