ψάχνονταςτη-γυναικεία-φύση-90532
©Illustration by Stasele Jakunskaite

Η Ρόζαμουντ Πίλτσερ πέθανε το Φεβρουάριο που μόλις πέρασε. Είχα καιρό να ακούσω το όνομά της. Και όμως η είδηση του θανάτου της με λύπησε, σαν να πληροφορήθηκα ότι πέθανε μια αγαπημένη θεία ή μια κυρία που συνδεόμουν στενά, με έναν μακρινό παράδοξο τρόπο. Τα βιβλία σου δίνουν αυτή την αίσθηση, να νιώθεις ότι γνωρίζεις καλά τον κόσμο του συγγραφέα. Τα βιβλία λένε κάτι για αυτούς, λένε κυρίως κάτι για εσένα. Διάβαζα σε μικρή τρυφερή ηλικία τη Ρόζαμουντ Πίλτσερ. Σε εκείνη την ηλικία όπου όλα σχεδόν είναι φαντασιώσεις και όνειρα. Η ενήλικη ζωή ακόμα απέχει, έχεις πολύ χρόνο να σκέφτεσαι πώς θα είναι η ζωή σου. Η εφηβεία μου έκανε στενή παρέα με την ασημένια σειρά της Ωκεανίδας, σχεδόν στην πληρότητά της. Ατίθαση και αντιδραστική ούσα, δεν διαφήμιζα πολύ προς τα έξω τα γυναικεία μου αναγνώσματα, έκρυβα την αγάπη μου για τις γυναίκες μυθιστοριογράφους που έγραφαν τη λεγόμενη «γυναικεία» λογοτεχνία. Εγώ ονειρευόμουν ότι θα γράψω μια μέρα «αντρική» λογοτεχνία, αυτό που οι άνδρες εννοούσαν καλή λογοτεχνία και υποχρέωναν και εμάς τις γυναίκες να κρίνουμε με τον ίδιο ασυνείδητο τρόπο τη γυναικεία γραφή. Ήμουν όμως κορίτσι. Ατίθασο ναι, αντιδραστικό ίσως, θλιμμένο στα σίγουρα, αγοροκόριτσο οπωσδήποτε, αλλά κυρίως κορίτσι. Και όταν στην αρχή της εφηβείας μου ανακάλυψα –χάρη σε ένα αγόρι που με αγαπούσε τότε- τη Μάρω Βαμβουνάκη, την Αλκυόνη Παπαδάκη, τη Λιλή Ζωγράφου, ανακάλυψα ταυτόχρονα και την Ιζαμπέλ Αλιέντε και φυσικά τη Ρόζαμουντ Πίλτσερ. Στη φωνή αυτών των γυναικών έκανα πρόβα τη δική μου φωνή. Διάβαζα τις αγωνίες, τις ανασφάλειες, τον τρόπο που ζούσαν οι γυναίκες, το πώς ερωτεύονταν, τον τρόπο που βίωναν τη μοναξιά, τη μητρότητα, τον αποχωρισμό, τη θλίψη. Τον τρόπο που τολμούσαν να είναι αυτές, υποκείμενα με οντότητα, με εσωτερική άποψη, με τόλμη να γράφουν, άλλες καλύτερα άλλες πιο απλοϊκά, για τη δική τους γυναικεία φύση. Από την εποχή της Τζέιν Ώστιν, της Κολέτ, και της Βιρτζίνια Γουλφ, οι γυναίκες δίνουν μάχη για κάτι που είναι αυτονόητο για τους άνδρες, δίνουν μάχη για να πειραματιστούν, να τολμήσουν, να αντιδράσουν, δίνουν μάχη για να βρουν το δικό τους προσωπικό δωμάτιο. Οι γυναίκες στη λογοτεχνία δεν είναι όπως τις φαντάζονται οι άνδρες να είναι. Δεν είναι μόνον για ρομάντζα, είναι και για σκοτάδια. Είναι πολλά πράγματα οι γυναίκες. Τόσα που καμιά φορά δεν τολμάς να τα αγγίξεις ακόμα και εσύ που είσαι γυναίκα. Αν υπάρχει αυτό το είδος, η γυναικεία γραφή, προϋποθέτει την τόλμη να είσαι περήφανη και τολμηρή ως γυναίκα. Η Ρόζαμουντ, η τρυφερή συγγραφέας του «Ψάχνοντας για κοχύλια», του «Σεπτέμβρη» και τόσων άλλων μυθιστορημάτων, έσβησε σε ηλικία 94 ετών. Μας μεγάλωσε μέσα από τις ηρωίδες της και σε κάποιες από εμάς άνοιξε το δρόμο για να γίνουμε κάτι δεν μοιάζει με κανέναν και καμία άλλη. Να γίνουμε με πολύ κόπο ο εαυτός μας.