The Water Or The Wave – AMA House: Η Vogue Greece ταξίδεψε στις Σπέτσες για το opening της έκθεσης
Η έκθεση The Water Or The Wave είναι ένα πραγματικά επιτυχημένο εγχείρημα τoυ Ama House, αφού προσκαλεί το κοινό να ανακαλύψει μία πολύ προσεκτικά curated συλλογή έργων και καταφέρνει να βάλει τις Σπέτσες στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη.
Ενώ έχω επισκεφθεί το νησί των Σπετσών αμέτρητες φορές, αυτή τη φορά η επίσκεψη μου ήταν πολύ πιο ενδιαφέρουσα, αφού έγινε στα πλαίσια του opening της έκθεσηςThe Water Or The Wave στην οποία συμμετέχουν οι καταξιωμένες καλλιτέχνιδες Εύα Παπαμαργαρίτη και Paola Pivi. Η έκθεση διοργανώνεται από το AMA House ενώ την καλλιτεχνική επιμέλεια έχουν οι Πάνος Γιαννικόπουλος και Γεωργία Λιάπη.
Φτάνοντας στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών, εντυπωσιάζεται κανείς τόσο από την ομορφιά αλλά και από την επιβλητικότητα του ιστορικού αυτού χώρου. Η αλήθεια είναι πως ο συγκεκριμένος χώρος αποτέλεσε ιδανικό “καμβά” για την έκθεση. O τίτλος της The Water Or The Wave, είναι δανεισμένος από το μυθιστόρημα του Τζον Φόουλς “Ο Μάγος”, το οποίο και γράφτηκε όσο ο συγγραφέας ζούσε στο νησί και εργαζόταν ως καθηγητής στη Σχολή. Ο τέλειος συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο έργο των δύο καταξιωμένων καλλιτέχνιδων, το ίδρυμα AMA House και τον χώρο στον οποίο βρισκόμασταν.
Λίγο πριν ανοίξει η πόρτα για την καλλιτεχνική εγκατάσταση της Εύας Παπαμαργαρίτη “All That Now Flows Through Us”, ο συνεπιμελητής της έκθεσης Πάνος Γιαννικόπουλος και η Άννα Μαρία Λουδάρου, ιδρύτρια του AMA House, μας σύστησαν το έργο και την καλλιτέχνιδα. “Είναι μία πεντακάναλη εγκατάσταση που δημιουργεί ένα περιβάλλον εμβύθισης, ανιχνεύει την έννοια του χρόνου και της ιστορίας μέσα από το σώμα, όχι μόνο το ανθρώπινο, αφού εδώ ο άνθρωπος, το ζώο και η μηχανή, δεν διαχωρίζονται” λέει ο Πάνος Γιαννικόπουλος στη Vogue Greece, και μας προετοιμάζει για μία πραγματικά προσωπική εμπειρία.
Μπαίνοντας στο χώρο της καλλιτεχνικής εγκατάστασης, είναι σαν να σου συστήνεται ένα διαφορετικό σύμπαν. Η οπτικοακουστική εγκατάσταση παραπέμπει σε εσωτερικούς μονολόγους, σκέψεις και συναισθήματα που υπάρχουν μεταξύ του φυσικού, του ψηφιακού και του πνευματικού τοπίου. Ήχος, κείμενο και εικόνες που προβάλλονται γύρω μου με βυθίζουν σε έναν κόσμο που βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη.
Kύματα που σκάνε, απόκοσμες εικόνες της φύσης, και υλικό από το προσωπικό αρχείο που διατηρούσε η καλλιτέχνις στο Ίδρυμα LUMA πλέκουν ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται. “Είναι πολύ προσωπικό το έργο, και ένα μέρος του αφορά διάφορα visual diaries που κρατούσα. Κυρίως αυτά που είδατε στο έργο είναι από το χρόνο που πέρασα στη Νότια Γαλλία, φέτος το Φθινόπωρο, όταν ήμουν resident artist στο LUMA Foundation, και έπειτα είναι όλη αυτή η σχέση με το νερό, με τη ρευστότητα, με τα σώματα που βρίσκονται σε μία συνεχή διαμόρφωση, αναμόρφωση, παραμόρφωση, σβήνονται, ξανά συστήνονται, ξανά και ξανά” μου λέει η Εύα Παπαμαργαρίτη.
Τα ψηφιακά σώματα που προβάλλονται στον κεντρικό τοίχο της αίθουσας βρίσκονται σε μία συνεχή διαδικασία δημιουργίας, αποδόμησης και επαναπροσδιορισμού. “Οι ψηφιακές μορφές που συστήνουν το έργο είναι ελαστικές, εύπλαστες, διαλύονται, ξαναφτιάχνονται, είναι σαν έμβρυα, χάνονται, συστήνονται ξανά, και μεταξύ τους διαμορφώνουν συλλογικότητες, γίνονται ένα, όπως και οι φωνές στο έργο”.
Ο χώρος, ο χρόνος, το υποκείμενο και το αντικείμενο στο έργο της Εύας Παπαμαργαρίτη γίνονται αποσπασματικές έννοιες. Οι εικόνες, τα σώματα, ο ήχος και οι λέξεις που προβάλλονται δημιουργούν ένα απόλυτα ενδόμυχο αφήγημα “Πραγματικά είναι σαν έχω σπάσει και τον εαυτό μου σε πολλά κομμάτια. Με έναν τρόπο είναι σαν να βγαίνω και εγώ από τον εαυτό μου και να προσπαθώ να αντιληφθώ μία άλλου τύπου κοσμογονία, μέσα από άλλα σώματα, άλλα όντα”. Και έτσι ακριβώς νιώθω με την έξοδο μου από την αίθουσα, σαν να κατάφερε με το έργο της να μου παρουσιάσει ένα κομμάτι του εαυτού της πολύ δικό της.
Συνεχίζοντας την περιήγηση, ανεβαίνω στο δεύτερο όροφο όπου φιλοξενούνται τα έργα της Paola Pivi. Αυτή είναι η πρώτη της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία και παρουσιάζει μία επιλογή έργων από τα τελευταία 21 χρόνια. Στην έκθεση συμπεριλαμβάνεται και το έργο “I wish I am fish”, το οποίο έχει επιλεχθεί ειδικά λόγω της τοπογοραφίας του νησιού, όπως μας έχει εξηγήσει και η συνεπιμελήτρια της έκθεσης Γεωργία Λιάπη.Η Paola Pivi είναι μία καλλιτέχνις που αγαπά το παράδοξο, έτσι δημιουργεί αμφίρροπες καταστάσεις που προκαλούν τόσο την φαντασία αλλά και τη σχέση μας με το πραγματικό και το οικείο. Μπαίνοντας στην πρώτη αίθουσα, αντικρίζω ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της έργα με τίτλο “I am happy with the ladder”, σε μικρότερο όμως μέγεθος. Όπως μας εξηγεί και ο συνεπιμελητής Πάνος Γιαννικόπουλος, η Pivi δουλεύει με τεράστιους χώρους αναπτύσσοντας σε αυτούς αντικείμενα και ιδέες, για τη συγκεκριμένη όμως έκθεση και ανταποκρινόμενη και στο νησί, λειτουργεί αντίστροφα.
“Η Paola πάντα κατασκευάζει συνθήκες που αρνούμαστε να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι πραγματικές. Χωρίς καμία κρυφή χειρονομία, χωρίς να χρησιμοποιεί photoshop, ανακατασκευάζει ή βρίσκει αυτές τις συνθήκες” μου λέει ο Πάνος Γιαννικόπουλος, καθώς μεταφερόμαστε στη δεύτερη αίθουσα. Αυτό το παιχνίδι μεταξύ του πραγματικού και του απίθανου είναι που άλλωστε κάνει τα έργα της τόσο δελεαστικά.
Ολοκλήρωσα την περιήγηση μου στην αίθουσα προβολής του έργου “I wish I am fish”. Έκει βρέθηκα αντιμέτωπη με ένα τέτοιο παιχνίδι, παρακολουθώντας το φιλμ της περφόρμανς που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2009. Στη διάρκεια του βίντεο γυάλες με χρυσόψαρα έχουν αντικαταστήσει τους επιβάτες μίας εμπορικής πτήσης. Η ίδια η καλλιτέχνις προσπαθεί να απομακρύνεται από τη διαδικασία της επεξήγησης, αφήνοντας τα έργα να δημιουργούν παράδοξες συνθήκες, δίνοντας μας την ευκαιρία να ερευνήσουμε τα έργα της χωρίς τον περιορισμούς μίας σωστής ερμηνείας.
Στον κήπο της Κοργιαλένειου Σχολής, συναντώ και την Άννα Μαρία Λουδάρου και βρίσκω την ευκαιρία να τη ρωτήσω για το ιδιαίτερο καλλιτεχνικό σχήμα της έκθεσης αλλά και για τα μελλοντικά σχέδια του AMA House. Με την Εύα Παπαμαργαρίτη είχαν συνεργαστεί το 2021, και όπως λέει η ίδια τη θαυμάζει πολύ ως καλλιτέχνιδα αλλά και ως προσωπικότητα και έτσι ήθελε να δουλέψει ξανά μαζί της. “Θέλω να σταθούμε πολύ στο κομμάτι των σχέσεων, φτιάχνουμε οικογενειακές σχέσεις, δηλαδή χτίζουμε δεσμούς που θέλω να έχουν συνέχεια” μου λέει ενώ για αυτήν ήταν πολύ σημαντικό ότι κέρδισε την εμπιστοσύνη της Paola Pivi και της Gallery Massimo De Carlo, καταφέρνοντας να φέρει τα έργα της για πρώτη φορά στην Ελλάδα. “Όταν ένας άνθρωπος αυτού του επιπέδου σου δείχνει εμπιστοσύνη, πρέπει και εσύ να κάνεις deliver”.
Η έκθεση The Water Or The Wave είναι ένα πραγματικά επιτυχημένο εγχείρημα τoυ Ama House, αφού προσκαλεί το κοινό να ανακαλύψει μία πολύ προσεκτικά επιμελημένη συλλογή έργων και καταφέρνει να βάλει τις Σπέτσες στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Η έκθεση φιλοξενείται έως τις 13 Ιουλίου στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών.
