Στο Don’t look up (δεν κατάφερα να το τελειώσω, το ομολογώ) το μόνο που μου φάνηκε ενδιαφέρον ήταν οι γυναικείοι χαρακτήρες: η τρελή επιστημόνισσα, υποψήφια για διδακτορικό αστρονομίας, που ανακαλύπτει τον κομήτη, η μπλεγμένη σε σεξουαλικό σκάνδαλο πρόεδρος των ΗΠΑ, η δημοσιογράφος που πατάει επί πτωμάτων, κάνει σέξ όποτε της έρθει και μετά πετάει τους άνδρες σαν στημένες λεμονόκουπες. Ολες οι γυναίκες της ταινίας είναι δυναμικές, ξύπνιες και αδίστακτες. Ακόμη και η απατημένη σύζυγος δεν αντιμετωπίζει το κέρατο με την στερεοτυπική ηττοπάθεια, αλλά αποφασιστικά, χωρίς κλάψα-με δύναμη. Είναι σαφές πλέον από τον τρόπο γραφής των σεναρίων ότι αυτός είναι ο νέος τύπος γυναικών ή τουλάχιστον η αντίληψη της ποπ κουλτούρας για τις γυναίκες.
Το διαπιστώνω επίσης παρακολουθώντας τη σειρά Succession του ΗΒΟ, που βραβεύτηκε χθες με τρεις Χρυσές Σφαίρες. Σε αυτήν ανασφαλείς, ευάλωτοι άνδρες, αντιμέτωποι διαρκώς με ζητήματα ανδρισμού, σεξουαλικές δυσλειτουργίες και εξαρτήσεις επισκιάζονται από συγκροτημένες, φιλόδοξες και στοχοπροσηλωμένες γυναίκες. Δεν ισχυρίζομαι προφανώς ότι όλες οι γυναίκες είναι έτσι και στην πραγματικότητα. Αλλά σκιαγραφείται από την κινηματογραφική βιομηχανία ένα πορτραίτο των σύγχρονων γυναικών, που απέχει πολύ από την απεικόνισή τους πριν από μια δυο δεκαετίες. Aθλήτριες που διεκδικούν το δικαίωμα στη σιωπή και την ψυχική υγεία, μοντέλα που ανακτούν την ιδιοκτησία του σώματός τους, ποιήτριες που διαβάζουν στίχους τους στην ορκωμοσία του προέδρου, ραπ τραγουδίστριες που μιλούν ακομπλεξάριστα για σεξ.
Προσπαθώ μάταια να ανιχνεύσω αντίστοιχα ίχνη στην ποπ κουλτούρα στην Ελλάδα. Δεν νομίζω ότι η τάση αυτή έχει καταγραφεί ακόμη στη χώρα μας. Με εξαίρεση κάποιες λογοτεχνικές ηρωίδες που συνήθως έχουν δημιουργηθεί από γυναίκες συγγραφείς, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, στη μουσική σκηνή και αλλού δεν έχουν εγκαθιδρυθεί αντίστοιχοι γυναικείοι ρόλοι. Βεντέτες, εκδίκηση, βιασμοί στα ελληνικά σίριαλ, εξευτελιστική αντιμετώπιση των γυναικών στα περισσότερα ριάλιτι σόου, mansplaining και ανοιχτό καπέλωμα από τους άνδρες δημοσιογράφους στις ενημερωτικές εκπομπές, επιλεκτικές ευαισθησίες στα πρωϊνάδικα, εξιδανίκευση της έμφυλης βίας στην τραπ μουσική. Ακόμη και οι αμιγώς γυναικείες εκπομπές αποπνέουν ενίοτε έναν συνδικαλιστικό ζήλο, λες και εμφορούνται από ένα ανέμπνευστο καθήκον. Ο φεμινισμός είναι συνήθως επιφανειακός, δεν έχει αποκτήσει προς το παρόν διαμορφωτικό χαρακτήρα. Δεν προβάλλονται δηλαδή στιβαρά πρότυπα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις νέες γυναίκες. Υπάρχει μια αποσπασματική αντίδραση στον κυρίαρχο σεξισμό που γιγαντώνεται γρήγορα και ξεφουσκώνει με εξίσου μεγάλη ταχύτητα. Το ελληνικό #metoo αποδομείται σταδιακά ως woke υστερία, οι καταγγελίες σχετικοποιούνται («γιατί μιλάει τώρα; ωχ κι αυτή τώρα το θυμήθηκε; καλά, πόσες φορές την έχουν παρενοχλήσει σεξουαλικά;»), η προηγούμενη γενιά εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει και να επικαλείται «την ποινικοποίηση του φλερτ» και την κουλτούρα της ακύρωσης. Είναι κάπως αποκαρδιωτικό όλο αυτό.
