Πρωτοπόρα, ανεξάρτητη και με ιδιαίτερη σχεδιαστική ταυτότητα, η ιδρύτρια του Sacai, Chitose Abe, αναλύει στη Vogue Greece τον τρόπο σκέψης και τη δημιουργική της προσέγγιση στη μόδα.
Γεννημένη στην πόλη Gifu της κεντρικής Ιαπωνίας, η Chitose Abe οραματίστηκε την ενήλικη ζωή της στο Τόκιο. Εκεί όπου ίδρυσε το 1999 την επωνυμία Sacai –μια παραλλαγή του πατρικού της ονόματος, Sakai– όταν αποφάσισε να δημιουργήσει μια σειρά πλεκτών, τα οποία σύντομα εδραιώθηκαν στην τοπική αγορά, καθώς ήταν ξεχωριστά σε ποιότητα και σχεδιασμό, παρεκκλίνοντας από τα συνήθη. Με επιμονή και προσήλωση στον στόχο της, κατάφερε να επιβάλει το απόλυτα μοντέρνο brand name του 21ου αιώνα, το οποίο εδώ και δύο δεκαετίες πρωτοπορεί χάρη στη μοντέρνα και ανεξάρτητη πολιτική του.
Όλων αυτών προηγήθηκε μια περίοδος εκπαίδευσης στο πλευρό της Rei Kawakubo στον οίκο Comme des Garçons, όπου εργάστηκε ως σχεδιάστρια, συνεχίζοντας ως πατρονίστ στον Junya Watanabe, στο ξεκίνημά του. «Ήταν μια εκπληκτική εμπειρία, αναγκαία γι’ αυτά που θα ακολουθούσαν, γιατί εκεί έμαθα να εργάζομαι για άλλους. Το να ακροβατώ μεταξύ επιχειρηματικότητας και δημιουργικότητας το βίωσα στην πράξη κάτω από δύο πραγματικά μεγάλα ονόματα. Παρότι υπήρχε άπλετος χώρος για να ιχνηλατήσω τις ικανότητές μου, αυτή η συγκυρία με βοήθησε να αποδεχτώ τη μοναδικότητά μου, κάτι που κατάφερα μέσα και από την καθημερινή εργασία», μου λέει.
Οι συνεργασίες αυτές τερματίστηκαν λόγω της εγκυμοσύνης της και της απόφασής της να αφοσιωθεί στο μεγάλωμα της κόρης της. Η νεαρή μητέρα βρέθηκε ξαφνικά απομονωμένη, αναζητώντας διέξοδο. Ο σύζυγός της ήταν αυτός που την παρότρυνε να ξεκινήσει κάτι δικό της στο σπίτι, να παράγει δηλαδή ρούχα σε μικρές ποσότητες, διεκδικώντας έτσι την ευκαιρία να επιστρέψει σε αυτό που αγαπούσε, χωρίς να βρίσκεται μακριά από το παιδί της. Ωστόσο, της πήρε αρκετά χρόνια μέχρι να δείξει κάποια δουλειά της στο Παρίσι, και αυτό γιατί ήθελε να νιώθει έτοιμη πριν κάνει το μεγάλο βήμα.
«Όταν τελικά έφτασε η στιγμή της ανταμοιβής των κόπων μου, το 2009, η συλλογή συστήθηκε στην Ευρώπη με μια μικρή παρουσίαση. Οι αγοραστές που είχαν έρθει από το εξωτερικό έδειξαν το ενδιαφέρον τους από την αρχή. Η Sarah Andelman, ιδρύτρια και πρώην δημιουργική διευθύντρια της Colette (1997-2017), της διάσημης παριζιάνικης μπουτίκ, έγινε σύμβουλός μου, κάτι που άλλαξε εντελώς τον τρόπο σκέψης μου και με ώθησε να γίνω ακόμα πιο θαρραλέα», θυμάται. Η πραγματική αναγνώριση όμως θεωρεί ότι ήρθε από τους συμπατριώτες της δημοσιογράφους, οι οποίοι ταξίδεψαν στο Παρίσι για να τη στηρίξουν. Ήταν μια σημαντική στιγμή για την ίδια. Πόσω μάλλον που σύντομα κατέστη η ιδανική υποψήφια για να αντικαταστήσει τον Alexander Wang στον οίκο Balenciaga, όταν εκείνος αποχώρησε το 2015, θέση που τελικά ανέλαβε ο Demna Gvasalia, ιδρυτής του brand Vetements. Σήμερα δηλώνει περήφανη που μπορεί να θέτει τους δικούς της όρους, καθώς όλα αυτά τα χρόνια παρέμεινε η μόνη ιδιοκτήτρια της εταιρείας της. Όπως με ενημερώνει, μία από τις βασικές της αρχές είναι να βλέπει πάντοτε μπροστά.
αρά την εγχώρια και διεθνή αναγνώριση, η πρώτη μπουτίκ Sacai στην Ιαπωνία εγκαινιάστηκε μόλις το 2011, στην αριστοκρατική συνοικία Aoyama. Ένα παλιό εστιατόριο, εγκαταλελειμμένο για πολλά χρόνια, με τους τοίχους να έχουν ακόμα τα σημάδια της χρήσης του, μεταμορφώθηκε με τη βοήθεια του νεαρού Ιάπωνα αρχιτέκτονα Sou Fujimoto, ο οποίος οπτικοποίησε τη δημιουργική φιλοσοφία της Abe, αποτυπώνοντας στον χώρο το νεανικό και αναζωογονητικό πνεύμα των ρούχων της. Εμπνευσμένες κυρίως από τη sportswear αισθητική, οι συλλογές Sacai αποτελούνται από διάφορα υλικά, συνήθως αντίθετα μεταξύ τους –πλεκτά, μουσελίνα, οικολογική γούνα, βινύλ– και χαρακτηρίζονται από μια ξεχωριστή κομψότητα, που προκύπτει μέσα από μετασχηματισμούς της κλασικής φόρμας. Η Abe σχεδιάζει ενδύματα που προορίζονται για περισσότερες από μία περιστάσεις, διαχρονικά και πολυμορφικά. Αγκαλιάζοντας τον πειραματισμό μέσα από αμέτρητες δοκιμές στο εργαστήριό της, ό,τι σχεδιάζει βασίζεται στις δικές της ανάγκες. «Ανεξάρτητα από το πόσο καινοτόμο είναι ένα ρούχο, πάντα αναρωτιέμαι αν θα το φορούσα για να πάω σε κάποιο ραντεβού ή για γεύμα. Αν η απάντηση είναι όχι, δεν προχωρώ στην παραγωγή», αναφέρει, δήλωση που ακούγεται απλοϊκή δεδομένης της τάσης της για περίπλοκες κατασκευές.
Οι εξαίρετες τεχνικές που είναι ευδιάκριτες στα ρούχα της προκύπτουν μέσα από απροσδόκητες ερμηνείες μοτίβων, οι οποίες επιτρέπουν στις ιδέες της να εξελιχθούν σε κάτι περισσότερο. Ο αναπάντεχος συνδυασμός όγκων και υλικών οδηγεί σε ένα οργανικό, θα λέγαμε, αποτέλεσμα, μια ακριβή απεικόνιση της εποχής μας, που συνδυάζει ευρηματικότητα και πρακτικότητα. Σε κάθε περίπτωση, η τολμηρή και κάπως περίπλοκη γυναίκα Sacai παραμένει εκλεπτυσμένη, αντανακλώντας με επιτυχία την πολυδιάστατη φύση της σύγχρονης γυναίκας.
Της ζητώ να μου περιγράψει την παιδική της ηλικία και τους λόγους για τους οποίους ασχολήθηκε με τη μόδα. «Η μόδα ήταν ανέκαθεν στη ζωή μου, καθώς η μητέρα μου ήταν μοδίστρα. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ήθελα να ντύνομαι διαφορετικά από τους συμμαθητές μου. Για μένα, το να ξεχωρίζω ήταν αυτοσκοπός. Σήμερα σχεδιάζω ρούχα που θέλω να πιστεύω πως είναι όντως διαφορετικά. Ο τρόπος σκέψης μου παραμένει ίδιος, δεν έχω αλλάξει καθόλου».
Η στάση ζωής της κάνει τα ρούχα της ρεαλιστικά, και αυτό ακριβώς αντανακλά η συλλογή της για τον χειμώνα που έρχεται. Την ημέρα της επίδειξης, στα παρασκήνια επικρατεί ένα μικρό χάος. Μπαίνω στον χώρο μούσκεμα από τη βροχή και βρίσκω τη σχεδιάστρια να παρακολουθεί ψύχραιμη την προετοιμασία των κοριτσιών, ενώ τα φλας των φωτογράφων αστράφτουν. Μισή ώρα αργότερα, όλα είναι έτοιμα για το σόου. Παρατηρώντας τα μοντέλα από μακριά, φαντάζουν μοιρασμένα στα δύο –αυστηρά ανδρικά σμόκιν στο επάνω μέρος, μακριές φούστες από κάτω–, ανατρέποντας κάθε κλασικό κανόνα αισθητικής. Και όμως, μέσα από αυτή τη σχεδιαστική αναρχία προκύπτουν συγκλονιστικές σιλουέτες, ενώ η ηχητική επένδυση, ένα απόσπασμα από την ταινία Gattaca με τη φωνή της Uma Thurman να λέει βαριανασαίνοντας I want to show you something–, απογειώνει την όλη εμπειρία, δίνοντάς της μια κινηματογραφική διάσταση.
Όσο τα κορίτσια περπατούν στην πασαρέλα, η ματιά μου καρφώνεται στα κοσμήματα. Ενσωματωμένα στα ρούχα, φτιαγμένα από πραγματικά μαργαριτάρια και κρύσταλλα, στολίζουν τις μανσέτες, τους γιακάδες, τη λαιμόκοψη, υπογραμμίζοντας τη σύγχρονη ανάγκη για μια αίσθηση πολυτέλειας στην καθημερινότητα, εφάμιλλη με αυτήν της υψηλής ραπτικής, σύμμαχο του απαιτητικού τρόπου ζωής. Μαθαίνω ότι κάποια από τα εμπριμέ και τις στάμπες στα φορέματα είναι φωτογραφίες από το αρχείο της ΝASA. «Είχα την ανάγκη να δω πιο πέρα από την τρισδιάστατη σιλουέτα και να ενσωματώσω σε αυτήν την κίνηση», μου εξηγεί αργότερα η Abe. Πράγμα που κατάφερε, αφού τα ρούχα αλλάζουν μορφή σε κάθε βήμα. «Θέλησα να προτείνω μία, κατά κάποιον τρόπο, φρέσκια σιλουέτα, βασισμένη στην ιδέα της συνεχούς μετακίνησής μας από τον έναν τόπο στον άλλο και στην αναγκαστική μεταμόρφωσή μας μέσα στην ημέρα. Για να το πετύχω, επικεντρώθηκα στα εφέ που δημιουργούνται με υβριδικές τεχνικές και στους απροσδόκητους συνδυασμούς», λέει.
Δεύτερη πηγή έμπνευσής της ήταν η δουλειά του αρχιτέκτονα και designer Alexander Girard, δημιουργού που η Abe ταυτίζει με τη θετικότητα, την οποία ασπάζεται. Υπό αυτή την έννοια, το σόου μοιάζει με ένα βλέμμα στο μέλλον, αφού οι προτάσεις της σχεδιάστριας παρεκκλίνουν ξεκάθαρα από αυτές που την έκαναν γνωστή, χωρίς όμως να έχουν χαθεί αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά της δουλειάς της. Μέσα από αυτό το φλερτ με τον φουτουρισμό, η σιλουέτα Sacai είναι φέτος λίγο πιο δραματική και μυστήρια. Υπάρχει μια ελαφρότητα στα ρούχα, τα οποία, χωρίς να είναι πραγματικά πρωτοποριακά, προκαλούν έντονη την επιθυμία να τα φορέσεις.
Δύο ημέρες μετά, ο Jean Paul Gaultier ανακοίνωσε τη νέα στρατηγική του οίκου του, στο πλαίσιο της οποίας κάθε σεζόν οι συλλογές υψηλής ραπτικής του θα σχεδιάζονται από διαφορετικούς δημιουργούς, με πρώτη την Chitose Abe. Κανείς δεν μπορούσε να το φανταστεί, είναι αλήθεια, όμως, αν το αναλύσουμε, πρόκειται για μια παραδοχή από τη Γαλλία πως η Γιαπωνέζα δημιουργός είναι ξεχωριστή. Γενικότερα, η απόφαση αυτή του Gaultier αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τους νεότερους σχεδιαστές να ερμηνεύσουν τους κώδικές του με τον δικό τους τρόπο, επωφελούμενοι παράλληλα από το απαράμιλλο savoir faire του ατελιέ του. Η παρουσίαση της πρώτης συλλογής Gaultier by Sacai –υποθετικός τίτλος– ήταν προγραμματισμένη για τον περασμένο Ιούλιο, όμως λόγω της πανδημίας ακυρώθηκε – όπως εξάλλου και η πολυαναμενόμενη του οίκου Balenciaga, που επιστρέφει στις τάξεις της couture 52 χρόνια μετά τον τερματισμό της από τον ίδιο τον θρυλικό couturier. Αντί για Εβδομάδες Μόδας, λοιπόν, τόσο οι ανδρικές όσο και οι συλλογές υψηλής ραπτικής παρουσιάστηκαν διαδικτυακά, χωρίς μεγάλη ανταπόκριση θα έλεγα. Η πανδημία είχε ήδη αλλάξει τους κανόνες στον χώρο της μόδας, όπως και στη ζωή μας άλλωστε. Εν μέσω αυτής της αναστάτωσης, κατάφερα να έρθω ξανά σε επαφή στα μέσα της άνοιξης με την Chitose Abe, με τη βοήθεια του ατζέντη της, Lucien Pagès. Ήθελα να μάθω πώς σκεφτόταν να αντιμετωπίσει αυτή την πρωτοφανή κρίση.
«Μόλις επιβλήθηκε το lockdown από την ιαπωνική κυβέρνηση, προχωρήσαμε στο άμεσο κλείσιμο των καταστημάτων μας. Ακόμα και τώρα που έχουν χαλαρώσει κάπως τα μέτρα, λαμβάνουμε όλες τις προφυλάξεις για να διασφαλίσουμε ότι οι πελάτες μας μπορούν να κάνουν τις αγορές τους με ελάχιστο κίνδυνο», με ενημερώνει, εξηγώντας μου ότι η ίδια αξιοποίησε τις έξι εβδομάδες της καραντίνας για να καταγράψει ιδέες, να σκεφτεί την επόμενη μέρα, να ασχοληθεί με άλλα θέματα εξίσου σημαντικά, όπως η βιωσιμότητα της παραγωγής της, κάτι που ήδη έχει ξεκινήσει να εφαρμόζει και θα συνεχίσει να το κάνει. Άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από θετική ενέργεια, πιστεύει ότι «όλοι οφείλουν να επιστρατεύουν τη φαντασία τους σε κάθε κατάσταση. Ο μόνος τρόπος εξέλιξης είναι μέσα από τη δημιουργία.
Προσωπικά, με τη δουλειά μου θέλω να αντιμετωπίζω τις σκέψεις ή τους φόβους μου, τη διάθεση στην οποία βρίσκομαι. Μερικές φορές νιώθω πως κάτι που έχω φτιάξει ίσως να μην έχει νόημα ή ότι κάποια ιδέα μου είναι αρκετά ριζοσπαστική για να την αποδεχτεί με ευκολία το κοινό σήμερα. Όμως επιμένω και αφήνω τους ανθρώπους να ανακαλύψουν μόνοι τον τρόπο να εκφράζουν την προσωπικότητά τους μέσα από τα ρούχα που επιλέγουν. Για μένα είναι σημαντική η ισορροπία μεταξύ μιας καινούργιας ιδέας και των κλασικών αξιών, που πάντοτε υπάρχουν στις συλλογές Sacai».
Πέντε χρόνια πριν, σκεφτόταν να επεκτείνει την εταιρεία της. Πλέον, την ενδιαφέρει περισσότερο η αυθεντικότητα. «Ή, πιο σωστά, θέλω να γίνω περισσότερο αποφασιστική και η δουλειά μου πιο ισχυρή και, γιατί όχι, διαχρονική», ξεκαθαρίζει. Στο τέλος μού αποκαλύπτει ότι ανατρέχει συχνά σε παλαιότερες συλλογές της και ότι ποτέ δεν επηρεάζεται από τις τάσεις της μόδας. «Για μένα είναι αρκετό να πει κάποιος ότι η δουλειά μου είναι διαχρονική», επαναλαμβάνει.
