hard-things-είναι-η-περίοδος-τέτοια-164091

Ξεκίνησα να γράφω το ποστ πολλές φορές. Άλλαξα λέξεις, ύφος, πλατφόρμα, ερώτηση, αλλά τελικά πάντα το έσβηνα πριν το ανεβάσω. Τα σόσιαλ μίντια είναι καλά για να ρωτάς πολλά πράγματα, όχι όμως και λεπτομέρειες για την περίοδο των αναγνωστριών σου -αν έχουν.

Έπρεπε, όμως, να μάθω. Είχαν περάσει 15 μέρες από τον πρώτο μου εμβολιασμό και ήδη από την τρίτη μέρα το σώμα μου είχε μπει σε μια παρατεταμένη προσομοίωση προεμμηνορυσιακού συνδρόμου -τόσο έντονου που εκείνο το πρωί ζήτησα κλαίγοντας σχεδόν ένα τεστ εγκυμοσύνης από τη φαρμακοποιό μας. Το τεστ βγήκε αρνητικό κι εγώ πήρα μια βαθιά ανάσα ανακούφισης και άρχισα να γκουγκλάρω. Ήταν ακόμα νωρίς στη διαδικασία των εμβολιασμών, όμως στα ξένα Μέσα υπήρχαν ήδη άρθρα που ασχολούνταν με το θέμα: τα μισά από τη σκοπιά του «τρελές αντιεμβολιάστριες ισχυρίζονται ότι το εμβόλιο επηρέασε την περίοδό τους -τα στοιχεία δεν δείχνουν τέτοιο συσχετισμό» και τα άλλα μισά από τη σκοπιά του «το εμβόλιο επηρεάζει την περίοδο και οι γιατροί μας βγάζουν τρελές -γιατί δεν υπάρχουν στοιχεία». Τι συνέβαινε στην πραγματικότητα και, ειδικότερα, τι συνέβαινε στην Ελλάδα; Έπρεπε να μάθω.

Αρκετές εβδομάδες πριν απορρίψω το ενδεχόμενο να ποστάρω στα social την ερώτησή μου, η Kate Clancy, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, που είχε μελετήσει το θέμα της εμμήνου ρύσης σε αρκετά διαφορετικά πλαίσια, ρωτούσε στο Twitter αν είχαν παρατηρήσει κι άλλες γυναίκες αλλαγές στην περίοδό τους μετά από τον εμβολιασμό για την COVID-19. Το tweet της είχε πάνω από 1000 retweets και σήμερα, τρεισήμισι μήνες μετά, παίρνει ακόμα απαντήσεις. Η Clancy, μαζί με την πρώην συνάδελφό της, Dr Katharine Lee, ξεκίνησαν μία έρευνα (την πρώτη!) για να ερευνήσουν το θέμα. Γιατί, μέχρι τότε, δεν υπήρχαν στην επίσημη βιβλιογραφία άλλα στοιχεία.

Στο μεταξύ είχαν αρχίσει να στέλνω μηνύματα στις πιο κοντινές μου φίλες. Πολλές δεν είχαν εμβολιαστεί ακόμα, ενώ άλλες είχαν ήδη κοντά στην εμμηνόπαυση και η περίοδός τους ήταν, έτσι κι αλλιώς, στα κάγκελα. Υπήρχαν όμως 11 που είχαν εμβολιαστεί και βρίσκονταν σε 100% αναπαραγωγική ηλικία. Οι 6 από αυτές μου απάντησαν, με μια κάποια ανακούφιση που δεν ήταν μόνες, ότι είχαν εμπειρία αντίστοιχη με τη δική μου: καθυστέρηση, πρόωρη ή πιο βαριά αιμορραγία, πρήξιμο και εκνευρισμό, κάτι. Καμία από τις 6 δεν ήταν κατά του εμβολιασμού. Και οι 11 θα ήθελαν πολύ να έχουν ενημερωθεί εκ των προτέρων για το ότι, εκτός από την κούραση και τον πυρετό, υπήρχαν πιθανότητες να παρατηρήσουν προσωρινές αλλαγές σε κάτι που επηρεάζει την καθημερινότητά τους κάθε μήνα.

Γιατί δεν αναφέρει αυτή την παράμετρο κανείς; Γιατί τόσες γυναίκες διηγούνται ότι ρώτησαν τους γυναικολόγους τους για την αναστάτωση στην περίοδό τους, μετά τον εμβολιασμό, και εκείνοι αγνόησαν την ανησυχία τους ή απέδωσαν την όποια αναστάτωση σε άγχος; (Δεν είχαμε άγχος, δηλαδή, τους προηγούμενους 14 μήνες;). Επειδή (επαναλαμβάνομαι αλλά) δεν υπάρχουν στοιχεία.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι, σε πολλές φαρμακευτικές δοκιμές, οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται. Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα κι όταν συμμετέχουν σε αυτές, οι παράμετροι της υγείας τους που αξιολογούνται στην έρευνα δεν φαίνεται να είναι πάντα αυτές που πρέπει. Και η έμμηνος ρύση είναι ένας από τους παράγοντες αυτούς, που παραμένει εδώ και χρόνια ανεξερεύνητος, παρότι αποτελεί μια τόσο σημαντική, σταθερή και ευαίσθητη διαδικασία σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής των περισσότερων γυναικών. Με άλλα λόγια, στις δοκιμές του εμβολίου κανείς δεν σκέφτηκε ή δεν θεώρησε σημαντικό να αξιολογήσει την επίδρασή του στον έμμηνο κύκλο των γυναικών.

Μέχρι τη δεκαετία του ’90, αυτή ακριβώς η ευμεταβλητότητα του ορμονικού μας συστήματος ήταν μια από τις σημαντικότερες αιτίες που η απουσία των γυναικών από τις φαρμακευτικές δοκιμές θεωρούνταν αποδεκτή, ίσως ακόμα και απαραίτητη: οι ερευνητές ανησυχούσαν ότι οι ορμόνες τους θα τους «χαλάσουν» τα δεδομένα. (Ταυτόχρονα ανησυχούσαν ότι, αν κάποια γυναίκα τύχαινε να είναι έγκυος κατά τη διάρκεια των δοκιμών και το φάρμακό τους τύχαινε να έχει την ασφάλεια της θαλιδομίδης, οι συνέπειες θα ήταν, για μία ακόμη φορά, τραγικές.) Ως αποτέλεσμα, η σύγχρονη ιατρική επιστήμη πάσχει από μια σοβαρή έλλειψη κατανόησης των λειτουργιών και των χαρακτηριστικών του γυναικείου σώματος και εμείς υποφέρουμε άσκοπα και σιωπηλά ή, απλώς, παραμένουμε για πάντα στην άγνοια.

Και η άγνοια δεν σημαίνει μόνο κατάπληξη όταν βρίσκεται στο δρόμο μας κάποιο πρόβλημα που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Άγνοια σημαίνει και κακές επιλογές από εμάς τις ίδιες, όταν δεν έχουμε στη διάθεσή μας τα απαραίτητα στοιχεία για να κάνουμε τις σωστές επιλογές. Η έλλειψη δεδομένων και ενημέρωσης ανοίγει το δρόμο σε αστικούς μύθους, τρομολαγνικές προβλέψεις και αβάσιμους φόβους, όπως το ότι το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού επηρεάζει τη γονιμότητα (δεν ισχύει και γι’ αυτό υπάρχουν στοιχεία) και ένα σωρό άλλες θεωρίες συνωμοσίας.

Το γεγονός ότι οι αιτίες του προβλήματος μας ξεπερνούν, δε σημαίνει ότι δεν έχουμε τρόπο να συμβάλουμε στην επίλυσή του. Μπορούμε να μιλάμε, έστω μεταξύ μας, για τις αλλαγές, τα συμπτώματα, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στον κύκλο της ζωής μας, για να μην πνιγόμαστε μέσα στην αγωνία και την ντροπή πιστεύοντας ότι αυτό που συμβαίνει συμβαίνει μόνο σ’ εμάς. Μπορούμε επίσης να ενημερώνουμε για όλα αυτά εκείνους και εκείνες που πρέπει πρωτίστως να τα γνωρίζουν: αν έχεις εμβολιαστεί και βρίσκεσαι σε αναπαραγωγική ηλικία, πάρε μέρος στη διεθνή έρευνα των Clancy και Lee. Aν μετά τον εμβολιασμό (ή τη λήψη οποιουδήποτε άλλου φαρμακευτικού σκευάσματος) παρατηρήσεις αλλαγές στον κύκλο ή στην περίοδό σου (ή οποιαδήποτε άλλη παρενέργεια), συμπλήρωσε την κίτρινη κάρτα του ΕΟΦ. Και αν ο γιατρός ή η γιατρός σου δεν παίρνει στα σοβαρά τις ανησυχίες, τις ερωτήσεις και τις αλλαγές που τους αναφέρεις, αναζήτησε άλλους.

Κι αν χρειάζεσαι επιβεβαίωση ότι δεν είσαι μόνη, πόσταρε την ερώτηση στα σόσιαλ μίντια. Όσο δύσκολη κι αν είναι.

*Η στήλη Hard Things θα μετακομίσει, από την επόμενη εβδομάδα, στο stellakasdagli.com. Από παντού μπορούμε να κάνουμε, μαζί, δύσκολα πράγματα.

Διαβάστε επίσης | Hard Things: Το τέλος των καινούριων αρχών