Στις διακοπές παρατηρώ τους ανθρώπους που βγάζουν σέλφι. Τις βγάζουν στην Επίδαυρο, στον ποδηλατικό γύρο της Γαλλίας, μπροστά σε έργα τέχνης, στα κλαμπς ή με φόντο κύματα. Στα ασανσέρ και τους καθρέφτες, τις αντανακλάσεις των βιτρινών, στις σκιές των τοίχων. Με άλλους ή κατά μόνας. Ως μελέτη του εαυτού («άσπρισαν τα μαλλιά μου και πάχυνα, μαύρισα») ή ως απλό ενθύμιο («ήμουν κι εγώ εδώ»). Δεν υπάρχει απαγορευτικό σημείο για μια σέλφι.
Η έννοια της σέλφι δεν είναι τόσο σύγχρονη. Το 1839 ο 30χρονος Ρόμπερτ Κορνέλιους, ένας φωτογράφος στη Φιλαδέλφια, αυτοσχεδίαζε με μια σκοτεινή κάμερα και δημιούργησε την πρώτη του νταγκεροτυπία, μια αυτοπροσωπογραφία έξω από το κατάστημα των γονιών του. Χρειάστηκε να ποζάρει 10 ως 15 λεπτά και το τεκμήριο της αρχαϊκής σέλφι διασώζεται μέχρι σήμερα. Στο πορτραίτο του κοιτάει λίγο λοξά, πλην επίμονα τον φακό και τα μαλλιά του πετούν ακατάστατα από δω κι από εκεί.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σέλφι σήμερα τραβούν όλοι και το κάνουν πλέον απροκάλυπτα, μπροστά σε χιλιάδες μάτια: ποζάρουν, σουφρώνουν χίλια, ορθώνουν το χέρι ψηλά κι αυτοαπαθανατίζονται. Δεν υπάρχει δηλαδή η αίσθηση της γελοιότητας, η αιδώς μπροστά στη γνώμη των άλλων, ο ναρκισσισμός έχει νομιμοποιηθεί πλήρως. «Το κάνουν όλοι, άρα γιατί να ντραπώ;», είναι η σκέψη κάθε σελφομανούς.
Στα πρώτα βήματα της σέλφι, θυμάμαι πως υπήρχε μια στοιχειώδης συστολή, ένα προσωρινό έστω κοκκίνισμα κατά τη σύλληψη επ αυτοφώρω. Τώρα, στην εποχή της χειραφέτησης του αυτοφωτογραφιζόμενου, αυτός που αισθάνεται πιο άσχημα είναι εκείνος που παρακολουθεί τη διαδικασία. Είναι αυτός που νιώθει αμήχανα, που αποστρέφει το βλέμμα ενστικτωδώς όταν γίνεται αδιάκριτος μάρτυρας μίας τόσο προσωπικής στιγμής. Νιώθει περίπου σαν να εισέρχεται αφηρημένος στην τουαλέτα και βλέπει κάποιον άλλον, άγνωστο να κάθεται εκεί και φεύγει αμέσως τρομαγμένος λέγοντας «Αχ συγνώμη, αλλά δεν φταίω εγώ, δεν είχατε κλειδώσει την πόρτα». Μόνο που στις σέλφι ουδείς κλειδώνει την πόρτα.
Πάνω από 93 εκ. σέλφι λαμβάνονται κάθε μέρα σε όλο τον κόσμο κι ενώ οι μιλένιαλς ήταν αυτοί που εγκαινίασαν την τάση (μόλις το 2013 μπήκε ο νεολογισμός στο λεξικό της Οξφόρδης), οι εκπρόσωποι της Gen Z κρατούν τα σκήπτρα σε σχέση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες: βγάζουν 3,16 σέλφις την εβδομάδα, δυόμιση φορές περισσότερες από ό,τι οι μιλένιαλς.
