H Aμερικανίδα φιλόσοφος Αγκνες Κάλαρντ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, συζεί με τον νυν και τον πρώην άνδρα της. Μεγαλώνουν από κοινού τα τρία τους παιδιά. Η ανορθόδοξη ζωή τους περιγράφεται σε ένα εκτενές άρθρο στο New Yorker, που αποτελεί σπουδή στο γάμο. Είναι ο γάμος ένας θεσμός που έχει νόημα το 2023; Υπάρχουν εναλλακτικά μοντέλα; Ποιος είναι ένας επιτυχημένος γάμος; Μπορεί ένας καλός γάμος να καταλήξει σε διαζύγιο ή ένα διαζύγιο σημαίνει εξ ορισμού πως ο γάμος ήταν αποτυχημένος; Γιατί παντρευόμαστε; Επειδή μιμούμαστε τους άλλους; Είναι θεμιτό να νιώθουμε μοναξιά μέσα στο γάμο; Αν όχι, είναι δυνατό να εξουδετερωθεί με κάποιο τρόπο η μοναξιά, που είναι εγγενής σε κάθε σχέση; Αυτά και πολλά άλλα είναι τα ερωτήματα που τίθενται χωρίς ικανοποιητική απόκριση. Μέσα στο κείμενο σκιαγραφείται η αγωνία της Αγκνες να απαντήσει φιλοσοφικά, αλλά ταυτόχρονα και μέσα από την ίδια της ζωή, τι μπορεί να σημαίνει ένας άνθρωπος για κάποιον άλλον.
Διαβάζοντας ταυτόχρονα τη βιβλιοκριτική για την ανατομία πέντε λογοτεχνικών γάμων του 20ού αιώνα με τίτλο «Οι ζωές των συζύγων» της Καρμέλα Τσιουράρου, βλέπει κανείς ένα γνώριμο, καταθλιπτικό σχήμα να επαναλαμβάνεται: ένας εγωπαθής σύζυγος που συνθλίβει τις φιλοδοξίες της γυναίκας του. «Ποιος από αυτούς τους γάμους ήταν ο χειρότερος;», αναρωτιέται η Βρετανίδα συγγραφέας και δημοσιογράφος, Ερμιόνη Χόμπι, η οποία υπογράφει την κριτική στους New York Times. Από τον Εϊμις Κίνγκσλεϊ ως τον Ρόαλντ Νταλ, η εικόνα που φιλοτεχνείται είναι εκείνη ανδρών συγγραφέων «με το εγώ τους να έχει μέγεθος ενός μικρού έθνους. Ταυτόχρονα όμως εμφανίζονται ανίκανοι να κλείσουν την ομπρέλα, να απαντήσουν στο τηλέφωνο ή να γλείψουν ένα γραμματόσημο χωρίς την βοήθεια της γυναίκας τους».
Πιστεύω, ελπίζω τουλάχιστον, ότι αυτού του είδους οι νοσηροί γάμοι, έχουν (ή έστω τείνουν) να εκλείψουν. Θεωρώ ότι το 2023 οι άνθρωποι δεν έχουν λόγο να μην κάνουν αυτό που τους ταιριάζει περισσότερο: να παντρεύονται ή να χωρίζουν, να έχουν παράλληλη σχέση ή να επιλέγουν τη μοναξιά χωρίς να μελαγχολούν, να αισθάνονται πληγωμένοι αλλά να προτιμούν αυτό από μια πεθαμένη σχέση ή ακόμη και να επιζητούν την ανακουφιστική ηρεμία ενός άνευρου γάμου. Να συζούν με τ@ πρώην ή να συζούν με τ@ πρώην και τ@ νυν. Whatever works.
Κοιτάω γύρω μου τους (ελάχιστους) παντρεμένους φίλους μου. «Είναι ευτυχισμένοι; Εχουν μια συνωμοσία; Κοιτάζονται στα μάτια και συνεννοούνται; Τους τρομάζει η ιδέα να γεράσουν μαζί; Τα βράδια ονειρεύεται ο ένας να σκοτώσει τον άλλον;», αναρωτιέμαι. Προσπαθώ να διακρίνω. Νεότερη ήμουν πιο απόλυτη. Σήμερα δεν έχω απάντηση.
