Διαταραχές του εντέρου: Πώς επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία

«Το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει πολλές λειτουργίες του οργανισμού, ακόμα και τη διάθεση. Τα βακτήρια του πεπτικού σωλήνα παράγουν ουσίες που χρησιμοποιούνται από τον εγκέφαλο για τη ρύθμιση πνευματικών και άλλων διεργασιών, όπως η μνήμη και η μάθηση. Σκέψου πως περίπου το 90% της σεροτονίνης, της ουσίας της χαράς, παράγεται από τα βακτήρια του εντέρου. Για να διατηρούμε λοιπόν το μικροβίωμά μας σε φόρμα, πρέπει να έχουμε καλές διατροφικές συνήθειες». Πώς ορίζονται αυτές; «Το πρώτο βήμα είναι να αποφεύγουμε τις επεξεργασμένες τροφές. Το δεύτερο να επιλέγουμε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια και προϊόντα ολικής άλεσης, τα περισσότερα με πρεβιοτικές ιδιότητες, που συντελούν στην ανάπτυξη των καλών βακτηρίων. Τα φρούτα και τα λαχανικά ιδανικά πρέπει να τα καταναλώνουμε ατόφια και όχι ως χυμούς. Επίσης, πρέπει να προσπαθούμε να προσλαμβάνουμε 30 διαφορετικές φυτικές τροφές την εβδομάδα, πλούσιες σε προβιοτικά, τα οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τα ορίζει ως ζωντανούς μικροοργανισμούς που ωφελούν τον οργανισμό όταν λαμβάνονται στις κατάλληλες ποσότητες».

Η κ. Σταματάκη με ενημερώνει πως η American Gut Study, η μεγαλύτερη δημοσιευμένη μελέτη μέχρι σήμερα για το ανθρώπινο μικροβίωμα, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν σε εβδομαδιαία βάση περισσότερα από 30 διαφορετικά είδη φυτικών τροφών -φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους- είχαν σημαντικά μεγαλύτερη ποικιλία μικροβιώματος από εκείνους που τρώνε δέκα ή λιγότερες.

Μετά την ενημερωτική αυτή συζήτηση, ανέτρεξα στις διαπιστώσεις της κορυφαίας επιστήμονα, διαιτολόγου, αλλά και σεφ Dr Emily Leeming, όπως καταγράφονται στο βιβλίο της Genius Gut που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο. Μελετώντας τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στην επιστήμη του μικροβιώματος, αποδεικνύει με στοιχεία πόσο συνδέεται ο εγκέφαλος με το έντερο και υποστηρίζει ότι πρέπει να βάλουμε τις φυτικές ίνες στη διατροφή μας. «Είναι το κοντινότερο που έχουμε σε superfood», επισήμανε σε συνέντευξή της στην αγγλική Vogue. Επισημαίνει, δε, βασισμένη σε 300 επιστημονικές αναφορές, ότι πολλές πνευματικές παθήσεις μπορεί να ξεκινήσουν από το έντερο ή να επηρεαστούν από αυτά που τρώμε. Στη νόσο Αλτσχάιμερ, για παράδειγμα, παρατηρείται μια επιβλαβής συσσώρευση πρωτεϊνών που αναδιπλώνονται λανθασμένα στον εγκέφαλο και πιθανολογείται ότι ξεκινούν από το έντερο. Ως εκ τούτου, υπάρχουν έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσει κάποιος από Αλτσχάιμερ αν πάσχει από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Εκείνους που πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου τούς προειδοποιεί ότι είναι πολύ πιθανό να έχουν άγχος και κατάθλιψη. Προτείνει λοιπόν έναν οδηγό δέκα βημάτων έξυπνης διατροφής για να τροφοδοτήσουμε τον «δεύτερο εγκέφαλό μας», προάγοντας την υγεία και τη διάθεσή μας από μέσα προς τα έξω.

Το θέμα είναι σοβαρό και επικοινωνώ με την Κάκια Καφφά, δασκάλα γιόγκα με ειδίκευση στην ηχοθεραπεία, η οποία επιμένει πως η ενέργεια κάνει τη διαφορά. Αναρωτιέμαι αν η γιόγκα βοηθά και στην υγεία του πεπτικού μας. «Στη γιόγκα, το φυσικό σώμα θεωρείται ότι περικλείεται στο ενεργειακό – σαν μια μπαμπούσκα», μου λέει. «Έτσι, οποιαδήποτε πρακτική βασίζεται στην αρχαία αυτή παράδοση επιδρά είτε από το σώμα και τις πέντε αισθήσεις στην ενέργεια είτε από το ενεργειακό μας πεδίο στο σώμα. Μέσα από τη γνώση των βασικών ενεργειακών κέντρων (τσάκρα), το παχύ έντερο συνδέεται με το δεύτερο κέντρο ή Σβαντιστάνα, που βρίσκεται στην περιοχή της λεκάνης. Όταν αυτό βρίσκεται σε ανισορροπία, μπορούν να εκδηλωθούν ορμονικά και γυναικολογικά προβλήματα, αλλά και δυσκοιλιότητα, ευερέθιστο έντερο κ.ά. Μπορούμε να πετύχουμε ισορροπία του παχέος εντέρου μέσω της γιόγκα του Σβατιστάνα (swatishtanna) με καθημερινή εξάσκηση asanas. Ταυτόχρονα, οι καθημερινές συνήθειες που περιλαμβάνουν βάπτισμα στο νερό -το στοιχείο του Σβαντιστάνα-, όπως κολύμπι και αφρόλουτρο, βοηθούν πολύ. Τα αιθέρια έλαια ylang ylang, κέδρου, γαρίφαλου, μαντζουράνας και μύρου, στον χώρο ή στο σώμα μας, αλλά και κρύσταλλοι σαν τον λυχνίτη, το ρουμπίνι, η φεγγαρόπετρα, η καρνεόλη και ο πορτοκαλί ασβαστίτης στα κοσμήματα ή στο περιβάλλον μας μπορούν να λειτουργήσουν θεραπευτικά για το πεπτικό μας σύστημα».

Το τρίτο μου ραντεβού είναι με την ψυχολόγο και ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια Όλγα Μινοπούλου. «Οι επισκέψεις ανθρώπων οι οποίοι παραπονιούνται για σωματικά συμπτώματα χωρίς να υπάρχει πραγματική οργανική αιτία είναι σύνηθες φαινόμενο στα ιατρεία των ψυχολόγων», με διαβεβαιώνει. «Πολύ συχνά αναφέρουν ενοχλήσεις στο έντερο, κάτι που είχε απασχολήσει ακόμα και τον Sigmund Freud, έναν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με το πρόβλημα – το είχε αποκαλέσει “σωματοποίηση”. Η αιτία βρίσκεται στην απώθηση συναισθημάτων, σκέψεων ή οδυνηρών εμπειριών του παρελθόντος, κατάσταση που δημιουργεί ψυχική ένταση, η οποία εν τέλει βρίσκει ανακούφιση με το να εκφορτίζεται μέσω του σώματος. Δουλειά του ψυχοθεραπευτή είναι να βρει και να συνδέσει το απωθημένο υλικό με το σωματικό σύμπτωμα, ώστε το τελευταίο να ανακουφιστεί». Η ψυχολόγος χτύπησε καμπανάκι! Ναι, όλοι οι πάσχοντες από προβλήματα του εντέρου στο γραφείο συμφωνήσαμε πως σωματοποιούμε το στρες, με κάποιους να έχουν βρει ήδη ανακούφιση μέσα από την ατομική ψυχοθεραπεία.

Ολοκληρώνω την έρευνά μου με κάτι πρακτικό: παραγγέλνω το Gut Intelligence Test που γίνεται στο σπίτι μέσα από την πλατφόρμα Viome και βοηθά να κατανοήσουμε περισσότερα για το μικροβίωμα του εντέρου, τον αντίκτυπο που έχει στη συνολική υγεία, αλλά και τα βήματα που μπορούμε να κάνουμε για να ανακουφίσουμε το πρόβλημά μας. Η τεχνολογία αλληλουχίας επιτρέπει να βλέπουμε πράγματα στο έντερο, όπως φλεγμονώδη δραστηριότητα, προβλήματα με τη διάσπαση ορισμένων τροφών, εάν ευκαιριακά μικρόβια προκαλούν προβλήματα -για παράδειγμα επηρεάζουν το σάκχαρο- και πολλά άλλα. Καλή επιτυχία και καλή ανάρρωση!

Διαβάστε επίσης | Rice Water: Το ρυζόνερο είναι το μυστικό για glass skin