vogue-aναδρομή-η-ιστορία-του-denim-144455
©Getty Images

Η λέξη «jean» ακούστηκε για πρώτη φορά το 1800, χαρακτηρίζοντας ένα βαμβακερό ύφασμα διαγώνιας ραφής για τη δημιουργία παντελονιών. Σύντομα άρχισε να ταυτίζεται με το ρούχο για το οποίο χρησιμοποιούνταν. Τα blue jeans -γνωστά και ως denim– ήταν αρχικά φτιαγμένα από αυτό το βαμβακερό ύφασμα και παράγονταν στην πόλη Nimes, στη Γαλλία. Ακόμα και σήμερα δεν είναι ξεκάθαρο αν η λέξη «denim» προέρχεται από την αγγλική ή τη γαλλική γλώσσα, όμως από τις αρχές του 20ου αιώνα άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως, χαρακτηρίζοντας μια μεγάλη γκάμα από βαμβακερά denim καθημερινά παντελόνια.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-1
©Getty Images

Την πατέντα των πιο αναγνωρίσιμων, κλασικών jeans, με το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα και τις τσέπες που φορούσαν οι εργάτες στην Αμερική απέκτησαν το 1873 ένας ράφτης ονόματι Jacob Davis και ο ιδιοκτήτης μιας αποθήκης υφασμάτων στο Σαν Φρανσίσκο, ο Levi Strauss. Τα μπρούτζινα στοιχεία που κρατούσαν τις τσέπες στη θέση τους τράβηξαν τη προσοχή των εργατών και των ανθρακωρύχων, που συχνά παραπονιόντουσαν για τις τρύπιες τσέπες των παντελονιών τους. Στην αρχή, ο Davis και ο Strauss έφτιαχνα jeans από δυο διαφορετικά υφάσματα, ένα καφέ χοντρό βαμβακερό και το μπλε denim, το οποίο αποδείχθηκε πιο δημοφιλές, ιδίως μετά τη δημιουργία του εμβληματικού 501, το 1890. Μέσα στην επόμενη δεκαετία τα jeans εξελίχθηκαν αρκετά, καθώς ο Strauss προσέθεσε μια επιπλέον πορτοκαλί ραφή στην τσέπη, κάτι που έγινε σήμα κατατεθέν των Levi’s.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-2
©Ralph Morse/The LIFE Picture Collection/Getty Images

Το 1922 προστέθηκαν οι θηλιές για τη ζώνη και το 1954 το φερμουάρ αντικατέστησε τα κουμπιά σε κάποια από τα μοντέλα. Όταν όμως το 1890 η πατέντα των Davis και Strauss έληξε, άλλοι βιοτέχνες εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία. Η OshKosh B’Gosh μπήκε στην αγορά το 1895, η Blue Bell (αργότερα γνωστή ως Wrangler) το 1904, και η Lee Mercantile το 1911. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου η Lee Union-Alls jeans προμήθευε σχεδόν αποκλειστικά όλους τους εργάτες.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-3
©Alain Benainous/Gamma-Rapho via Getty Images

Το Χόλυγουντ έδωσε αίγλη στο blue jean στις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μέσα από τις ταινίες western με πρωταγωνιστές όπως ο John Wayne και ο Gary Cooper. Αυτές οι εικόνες εντυπώθηκαν στο μυαλό των καταναλωτών που αναζητούν καθημερινά και εύκολα ρούχα. Σταρ της εποχής όπως η Ginger Rogers και η Carole Lombard έδειξαν στις γυναίκες πως μπορούν να τα εντάξουν και εκείνες στη καθημερινότητά τους. Στη δεκαετία του ’30 η Vogue αναγνώρισε επίσημα τα jeans και, κατά συνέπεια, τα εδραίωσε στον κόσμο της μόδας αποκαλώντας τα «Western chic», ενώ το 1942 η Αμερικανίδα σχεδιάστρια Claire McCardell πούλησε πάνω από 75.000 κομμάτια του denim «Popover» φορέματός της.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-4
©Getty Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-5
©Sunset Boulevard/Corbis via Getty Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-6
©Getty Images

Ωστόσο, η δεκαετία του ’50 ήταν αυτή που συνέδεσε τα jeans με την επαναστατική νεολαία. Ο Marlon Brando και ο James Dean έγιναν τα είδωλα μιας ολόκληρης γενιάς, οι αστέρες της rock’n’roll εδραίωσαν το denim ως «cool», ενώ οι hippies και οι διαδηλωτές των 60s και 70s φορούσαν τα jeans ως ένδειξη υποστήριξης στην εργατική τάξη. Από την άλλη, φεμινίστριες και υποστηρικτές των δικαιωμάτων των γυναικών έβαλαν τα jeans τους προκειμένου να προάγουν την ισότητα των φίλων. Μέχρι το 1960 το jean αποτελούσε σύμβολο ενάντια στο κατεστημένο, με αποτέλεσμα αρκετά σχολεία να το απαγορεύσουν.

Στις αρχές του ’80 ο κόσμος της μόδας άρχισε να οικειοποιείται το denim, με τον Fiorucci να παράγει τα Buffalo 70, μια στενή, πιο σκούρα και πολύ πιο ακριβή εκδοχή jean, το άκρως αντίθετο από τις ξεβαμμένες «καμπάνες» που προτιμούσε τότε η νεολαία. Οι λαμπερές προσωπικότητες που σύχναζαν στο Studio 54 το φορούσαν σαν βραδινή ενδυμασία, ο Calvin Klein το ανέβασε στη πασαρέλα του το 1976 -ο πρώτος που το τόλμησε- ενώ η Gloria Vanderbilt λάνσαρε τη δική της πετυχημένη εκδοχή το 1979. Τα designer jeans άρχισαν να γνωρίζουν εμπορική επιτυχία και μέσα από τις πρωτοποριακές διαφημιστικές εκστρατείες τους. Η προκλητική καμπάνια του Calvin Klein με πρωταγωνίστρια την Brook Shields και οι sexy γιγαντοαφίσες της Claudia Schiffer για την Guess το 1980 έδωσαν στο θρυλικό παντελόνι μια πιο τολμηρή παρουσία. Μέχρι τη δεκαετία του ’90 οίκοι όπως Versace, Dolce & Gabbana και Dior είχαν ήδη μπει δυναμικά στον κόσμο του denim.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-7
©Tim Graham/Getty Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-8
©Pascal Le Segretain/Getty Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-9
©Kypros/Getty Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-10
©Victor Virgile/Gamma-Rapho via Getty Images

Μέσα στις δεκαετίες οι διάφορες εκδοχές του jean αγαπήθηκαν και υιοθετήθηκαν από ομάδες διαφορετικής αντίληψης και αισθητικής. Η hip-hop τάση χαρακτηρίστηκε από τα φαρδιά, χαμηλόμεσα παντελόνια, οι hipsters και οι διανοούμενοι προτίμησαν το μαύρο denim, οι pop stars εδραίωσαν τα ξεβαμμένα, σκισμένα jeans, ενώ οι λάτρεις της μόδας ξόδευαν μεγάλα ποσά προκειμένου να αποκτήσουν ένα vintage Levi’s ή ένα κομμάτι ζωγραφισμένο στο χέρι.

Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-11
©Barry King/WireImage
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-12
©Bauer-Griffin/GC Images
Vogue Aναδρομή: Η ιστορία του denim-13
©Karwai Tang/WireImage

Σήμερα σχεδόν κάθε μεγάλος οίκος έχει παρουσιάσει κάποια εκδοχή  του jean στη πασαρέλα του, ενώ πλέον οι τιμές, το στιλ, οι αποχρώσεις και η εφαρμογή ποικίλουν. «Συχνά εύχομαι να είχα ανακαλύψει το blue jean», είχε πει ο Yves Saint Laurent σε συνέντευξή του στο New York Magazine, το 1983. «Διαθέτει έκφραση, σεμνότητα, sex appeal, απλότητα – ό,τι ελπίζω να έχουν και τα δικά μου ρούχα».

Διαβάστε επίσης | Summer Essentials: 9 κομμάτια που θα απογειώσουν το στιλ σας