Εν μέσω πανδημίας, οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας μάς κάνουν να αναθεωρήσουμε την άποψη ότι τα σενάριά τους κινούνται απαραίτητα εκτός πραγματικότητας. Και μας διδάσκουν πολλά.
Αν το 2020 γινόταν τραγούδι, το ρεφρέν θα έλεγε «σαν ταινία η ζωή μας». Αυτό ακριβώς που σκεφτόμασταν ή συζητούσαμε με φίλους στο ξεκίνημα της πανδημίας, προσπαθώντας να περιγράψουμε πόσο ασύλληπτη μας φαινόταν η νέα πραγματικότητα που καλούμασταν να ζήσουμε. Αναζητώντας μια κανονικότητα, στραφήκαμε τότε σε απλά πράγματα. Από το να απολαύσουμε ένα φλιτζάνι καφέ μέχρι να πετύχουμε το τέλειο προζύμι ή να απορροφηθούμε από μια ταινία. Οποιαδήποτε ταινία, ακόμη κι αυτές που δεν επιλέγαμε καν προ κορωνοϊού. Και αν, τελικά, όλοι μας μάθαμε κάτι από αυτή την εμπειρία, είναι πώς να τα βγάζουμε πέρα μπροστά στο άγνωστο.
Εν μέσω μιας ιστορικής υγειονομικής κρίσης, οι νέες συνήθειες που απέκτησα προσωπικά για την αντιμετώπιση της κατάστασης περιλαμβάνουν την παρακολούθηση ταινιών με τίτλους όπως Contagion (Μετάδοση) και Πανδημία – και δεν είμαι η μόνη. Στο αποκορύφωμα του lockdown, τον περασμένο Μάρτιο, πέντε από τους δέκα κορυφαίους τίτλους στο Netflix αφορούσαν πανδημίες και φυσικές καταστροφές. Σύμφωνα με την καταγραφή της τηλεθέασης, η σειρά ντοκιμαντέρ της πλατφόρμας Πανδημία: Ο κύκλος του ιού της γρίπης και η ταινία του Roland Emmerich 2012 (2009) βρίσκονταν στις πρώτες θέσεις. Το Ξέσπασμα (1995) του Wolfgang Petersen βρέθηκε στην πέμπτη, ενώ στην ένατη ήταν το περσινό 3022 του John Suits, με θέμα μια ομάδα αστροναυτών αποκλεισμένη σε έναν διαστημικό σταθμό, μετά την καταστροφή της Γης. Ταινίες που μου έμοιαζαν πολύ δραματικές ή υπερβολικές λίγους μήνες νωρίτερα, τώρα τις έβλεπα με άλλο μάτι. Ακόμα και οι πιο τρομακτικές πλοκές μού πρόσφεραν την παρηγοριά ότι τις παρακολουθούσα από απόσταση, γνωρίζοντας ότι θα είχαν ένα τέλος.
Σε πρόσφατη μελέτη, ψυχολόγοι κατέληξαν ότι όσοι επέδειξαν «νοσηρή περιέργεια» ή ενδιαφέρον για ιστορίες τρόμου ή πανδημιών κατά τη διάρκεια του lockdown ανέπτυξαν μεγαλύτερη ψυχική αντοχή. Κι αυτό γιατί, εκμεταλλευόμενοι τη «χαμηλού κινδύνου» εμπειρία παρακολούθησης μιας ταινίας και βλέποντας πώς ανταποκρίνονται σε κάποια κρίση διαφορετικοί άνθρωποι και πώς αναπτύσσουν δεξιότητες προκειμένου να την αντιμετωπίσουν, μαθαίνουμε κι εμείς πώς να αντεπεξέλθουμε σε μια ανάλογη κατάσταση, αν χρειαστεί.