prom-queen-τα-όχι-που-δεν-είπαμε-165650

Η ανατομία μιας κοινωνικής συμπεριφοράς που κυριαρχείται από το «ναι» σε όλους και σε όλα.

«Γιατί δε θες να φας μπιζέλια με αντζούγιες; Πώς ξέρεις αν σου αρέσει πριν δοκιμάσεις; Δοκίμασε λίγο, κι αν δε σου αρέσει θα σταματήσω να σου δίνω».

Κι έτσι απλά, σαν ανυπόμονο αγόρι στην εφηβεία που προσπαθεί να πείσει την κοπέλα του για στοματικό σεξ, δίδαξα σε έναν μικρό άνθρωπο ότι δεν έχει δικαίωμα στο “όχι”, παρά μόνο αν συνοδεύεται από εμπεριστατωμένο “διότι”. Ουπς.

Ένα µάθηµα όχι απαραίτητα κακό, όταν αφορά το φαγητό, αλλά τροµερά επικίνδυνο αν γενικευτεί. Άλλο το φαγητό και άλλο το σεξ, φυσικά, αλλά µόνο για το πρώτο σού έχουν διδάξει σαφείς κανόνες. Για το σεξ, µούγκα. Από πού, λοιπόν, θα αντλήσεις το σεξουαλικό savoir vivre σου;

Στο τραπέζι της θείας της Κικής θα πάµε ακόµα κι αν δεν πεινάµε, για να την τιµήσουµε επειδή µας κάλεσε. Κι αν δεν µας αρέσει το φαγητό, δεν θα το πούµε, θα δοκιµάσουµε λίγο, θα ανακοινώσουµε ότι χορτάσαµε και, αν µας ξανασερβίρουν, θα τσιµπολογήσουµε χωρίς γκρίνια. ∆εν ήρθε κανένας, όµως, να µας πει ότι άλλο το τραπέζι της θείας Κικής και άλλο το κρεβάτι του κύριου DJ. Και σας διαβεβαιώνω ότι µέχρι πρότινος ο κυρ DJ είχε την ίδια απαίτηση: να εµφανιστούµε επειδή µας κάλεσε, να δοκιµάσουµε ό,τι είχε να µας προσφέρει, ε, κι αν δεν µας πολυάρεσε, να µην το κάνουµε θέµα, να τσιµπολογήσουµε λίγο – νηστικές σίγουρα δεν µπορούσαµε να φύγουµε!

Οδυνηρό flashback στις αµέτρητες φορές που άκουσα από κάποιον τη γνωστή χειριστική ανοησία: «Μα πώς ξέρεις ότι δεν θέλεις, αν δεν δοκιµάσεις πρώτα;». Λες και ο µόνος λόγος για να µην κάνουµε κάτι είναι ο φόβος µήπως και δεν µας αρέσει. Τώρα, στα 42 µου, η απάντηση µάλλον θα ήταν: «Πολλά ξέρω ότι θα µου αρέσουν, αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι θέλω και να τα δοκιµάσω». Όταν όµως είσαι µικρή, άντε να ψελλίσεις «Εεε, δεν ξέρω, απλώς δεν θέλω» και να επιµείνεις µέχρι να σε ξανατουµπάρουν µε κάποια σοφιστεία.

Το «όχι» µάς είναι πολύ δύσκολο κοινωνικά. Στα επτά µου, χτύπησε την πόρτα µας ένας κύριος για κάποιον έρανο. Όταν του άνοιξα και κατάλαβε ότι ήµουν στο σπίτι µόνο µε την πολύ µεγάλη γιαγιά µου, έγινε υπερβολικά φιλικός. Με ρώτησε αν ήθελα να ξαναπεράσει, για να µε πάρει να πάµε βόλτα. ∆εν θυµάµαι τι απάντησα, σίγουρα όµως δεν ήταν «όχι». Στη µνήµη µου έχει µείνει η ανάµνηση της καρδιάς µου να χτυπάει πολύ γρήγορα, να ιδρώνουν τα χέρια µου και να ντρέποµαι. Ζήτησε το τηλέφωνο του σπιτιού µας και του το έδωσα, γιατί δεν ήξερα µε κανέναν τρόπο να του πω «όχι» χωρίς να τον προσβάλω. ∆εν σήκωνα το τηλέφωνο για χρόνια.

Μεγαλώνοντας, τα «όχι» µου άρχισαν να γίνονται όλο και πιο ηχηρά – µη φαντάζεστε και θαύµατα όµως. Ο φόβος και η ντροπή είναι τόσο περίπλοκα µπερδεµένα µε την αυτονοµία της σεξουαλικότητάς µας και των «θέλω» µας, κατευνασµένα από την υψηλή αυτοεκτίµηση και την πίστη στις γνώσεις µας, αλλά για πάντα τρεφόµενα από το υποσυνείδητό µας.

∆εν είναι όλα τα «όχι» που δεν ακούγονται σπαραξικάρδια, κάποια είναι σχεδόν κωµικά. Στα 30 µου είπα «ναι» σε µια χαριτωµένη πρόταση γάµου –χωρίς να έχω καµία όρεξη να παντρευτώ και κανένα βαθύ συναίσθηµα για το αγόρι–, µόνο και µόνο επειδή ήταν πολύ ροµαντικό. Μου ήταν αδύνατον να απαντήσω «όχι», βλέποντας πόσο πολύ είχε επενδύσει στην τέλεια πρόταση γάµου. Θα µε χαρακτήριζε κανείς και χαζοβιόλα. Ευτυχώς, χωρίσαµε λίγους µήνες αργότερα.

Πριν από λίγο καιρό, στο tinder, κάποιος µου ζήτησε να µοιραστώ λεπτοµέρειες για το ποιες µεθόδους αποτρίχωσης χρησιµοποιώ και σε ποια σηµεία του σώµατός µου. Ήθελε, βλέπετε, να τσεκάρει αν είµαι εναρµονισµένη µε τα αυστηρά πρότυπά του –δεν είµαι–, χαριτολογώντας ότι έβγαινε µε µια κοπέλα που όταν δεν είχε ξυρισµένα πόδια «την είχε» µόνο για άλλες δραστηριότητες. ∆εν θα το πιστέψετε, αλλά πριν τον ενηµερώσω ότι υπάρχει ένα ξεχωριστό µέρος στην κόλαση για το είδος του και τον µπλοκάρω, του έδωσα την απάντηση που ζήτησε. ∆εν του είπα «δεν σε αφορά», όπως του άξιζε. Του απάντησα, από φόβο µη µε θεωρήσει πουριτανή που έχει πρόβληµα να µιλήσει ανοιχτά για το σώµα της.

Η ντροπή του «όχι» και αυτό το «µα, γιατί όχι;» που καραδοκεί δεν έχουν τέλος. Εκεί που νοµίζεις ότι καθάρισες µια για πάντα και έχεις πλέον τον έλεγχο των επιλογών και της ζωής σου, έρχεται ένα τυχαίο περιστατικό να σε δοκιµάσει και να σου υπενθυµίσει ότι είναι µια µάχη την οποία δεν θα σταµατήσεις ποτέ να δίνεις, ότι δεν µπορείς να επαναπαυθείς στις δάφνες σου, ότι µέσα σου θα υπάρχει πάντα αυτό το µικρό κορίτσι που ντρέπεται για την ξεδιαντροπιά του άλλου.

Ενός λεπτού σιγή, λοιπόν, για όλες τις φορές που δεχτήκαµε να κάνουµε κάτι επειδή ντραπήκαµε να αρνηθούµε, για όλες αυτές που µας ανάγκασαν να αγκαλιάσουµε και να φιλήσουµε κάποιον οικογενειακό φίλο µε ακράτητα χέρια, για τότε που είπαµε «ναι», αλλά αλλάξαµε γνώµη στην πορεία και δεν ξέραµε πώς να το πάρουµε πίσω, για τις φορές που κάποιος µας φίλησε και δεν το κόψαµε αµέσως για να µην τον προσβάλουµε, για εκείνες που είπαµε απρόθυµα «ναι» ώστε να µη µας πουν ξενέρωτους και για τις φορές που δεν προβάλαµε καµία απολύτως αντίσταση, από φόβο για την οικογένειά µας, την καριέρα µας, ακόµα και τη ζωή µας. Για τις φορές που µιλήσαµε και µας χλεύασαν, γι’ αυτές που δεν µιλήσαµε και µας τρώει ακόµα, αλλά, κυρίως, ενός λεπτού σιγή για όλες τις ιστορίες για τις οποίες δεν θα µιλήσει ποτέ κανείς.

Διαβάστε επίσης | Η γυναίκα δημιουργός: Προκατάληψη εναντίον περηφάνιας