Μπορεί ένα κομμάτι βούτυρο να αποτελεί ένα υγιεινό σνακ; Τι πρέπει να γνωρίζετε;

«Ένας χουρμάς με με βούτυρο, από διατροφική άποψη δεν είναι κατάλληλο ως κανονικό σνακ», λέει, προσθέτοντας ότι ένα υγιεινό σνακ πρέπει να περιέχει λιγότερα λιπαρά και περισσότερες πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και βιταμίνες. (Σκεφτείτε: χούμους για παράδειγμα, ή ακόμα και έναν χουρμά με αμύγδαλο).

Βούτυρο, λίπος και χοληστερόλη

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, το βούτυρο θεωρούνταν ανθυγιεινό κυρίως λόγω της περιεκτικότητάς του σε κορεσμένα λιπαρά, που μπορεί να συμβάλει σε υψηλότερα επίπεδα LDL (κακής) χοληστερόλης και τελικά σε καρδιακές παθήσεις. Και μαντέψτε τι; Αυτό είναι ακόμα αλήθεια. Και παρόλο που έχουν γίνει κάποιες πρόσφατες μελέτες που υποδηλώνουν ότι το βούτυρο μπορεί να μην συμβάλλει στην καρδιακή νόσο,  οι περισσότεροι ειδικοί (συμπεριλαμβανομένης της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας) συμφωνούν ότι οι άνθρωποι που έχουν θέμα με τη χοληστερόλη τους θα πρέπει γενικά να αποφεύγουν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βουτύρου και άλλων τροφών που περιέχουν υψηλές ποσότητες κορεσμένων λιπαρών.

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2021, οι σχέσεις μεταξύ κορεσμένων λιπαρών και LDL «εξαρτώνται από την πηγή τροφής»—τα κορεσμένα λίπη από τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι ή το τυρί αποδείχθηκαν ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων ενώ τα κορεσμένα λίπη όχι. «Το βούτυρο και το κόκκινο κρέας αποδείχθηκε ότι αυξάνουν τον κίνδυνο», αναφέρει η Healthline.

Έχοντας αυτό κατά νου, πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα φυτικά λίπη εξακολουθούν να είναι πιο υγιεινά από τα ζωικά λίπη. «Η μετάβαση από μια διατροφή πλούσια σε κορεσμένα ζωικά λίπη σε μια πλούσια σε ακόρεστα λίπη φυτικής προέλευσης επηρεάζει τη σύνθεση λίπους στο αίμα, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο ασθενειών», γράφει το Science Daily στην περίληψη της μελέτης του 2024 που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine.

«Τα ζωικά λίπη εξακολουθούν να ενέχουν τον κίνδυνο να σκληρύνουν τα αιμοφόρα αγγεία», επιβεβαιώνει η Maxeiner. «Τα φυτικά λίπη, από την άλλη πλευρά, θεωρούνται τροφή για τον εγκέφαλο».

Βούτυρο ή μαργαρίνη;

Οπότε το να καταναλώσετε ένα ολόκληρο κομμάτι βούτυρο μάλλον δεν είναι καλή ιδέα. Αξίζει όμως να ανταλλάξουμε το βούτυρο με τη μαργαρίνη; Άλλωστε, οι εναλλακτικές επιλογές βουτύρου για vegan δεν περιέχουν ζωικά λίπη, σωστά; “Αν τρώτε μια μικρή ποσότητα, είναι πραγματικά καλύτερο να κολλήσετε με το βούτυρο”, λέει η Maxeiner. «Παρά τα ζωικά λίπη, εξακολουθεί να είναι ένα φυσικό προϊόν, ενώ η μαργαρίνη είναι συχνά εξαιρετικά επεξεργασμένη και περιέχει πρόσθετα».

H Maxeiner σημειώνει ότι η μετάβαση στη μαργαρίνη θα μπορούσε να είναι επωφελής όταν χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες – όπως, για παράδειγμα, κατά το ψήσιμο. Απλώς βεβαιωθείτε ότι η εναλλακτική λύση βουτύρου είναι ένα βιολογικό προϊόν που παρασκευάζεται με υγιεινά έλαια όπως ελιά ή αβοκάντο και προσέξτε τα τεχνητά πρόσθετα και τα υδρογονωμένα έλαια.

Τα οφέλη του βουτύρου για την υγεία

Δεν υπάρχουν πραγματικά μειονεκτήματα στην κατανάλωση βουτύρου στις συνιστώμενες ποσότητες μιας έως δύο κουταλιές της σούπας την ημέρα – ειδικά εάν ακολουθείτε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή που δεν περιέχει πολλά άλλα κορεσμένα λίπη.

Έχει όμως το βούτυρο κάποια πραγματικά οφέλη για την υγεία; «Οι ερευνητές συζητούν εάν το βουτυρικό οξύ που περιέχει μπορεί να έχει θετική επίδραση σε χρόνιες ασθένειες, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη αποδειχθεί με σαφήνεια και μόνο οι αρχικές μελέτες είναι διαθέσιμες επί του παρόντος», σημειώνει η Maxeiner. “Εκτός από αυτό, το βούτυρο περιέχει διάφορες βιταμίνες όπως D και A, καθώς και μαγνήσιο και ασβέστιο – αλλά για να είμαι ειλικρινής, αυτό δεν είναι σχεδόν σχετικό με τη συνιστώμενη πρόσληψη”, σημειώνει.

Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται να λάβετε πολλές βιταμίνες και μέταλλα τρώγοντας μόνο μια ή δύο κουταλιές της σούπας βούτυρο, και επειδή η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βουτύρου δεν είναι εξαιρετικά υγιεινή, είναι καλύτερα να βασίζεστε στα λαχανικά, πρωτεΐνες, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως και υγιή λίπη για την πλειοψηφία των θρεπτικών συστατικών σας.

Όταν και αν τρώτε βούτυρο, προτιμήστε το ακατέργαστο βούτυρο αγελάδων ελευθέρας βοσκής. «Το γρασίδι έχει θετική επίδραση στην ποιότητα του γάλακτος που καταναλώνουν οι αγελάδες – και, ως εκ τούτου, και στο βούτυρο», λέει η Maxeiner, σημειώνοντας ότι είναι ελαφρώς υψηλότερο σε Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα.

Τι άλλο να ξέρετε για την κατανάλωση βουτύρου;

«Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε νερό, το βούτυρο μπορεί να καεί γρήγορα κατά το τηγάνισμα. Επομένως είναι λιγότερο κατάλληλο για μαγείρεμα», εξηγεί η Maxeiner. «Χρησιμοποιείται καλύτερα ως άλειμμα ή ως προσθήκη μετά το μαγείρεμα, για παράδειγμα για πουρέ πατάτας ή λαχανικά».

Για το τηγάνισμα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε ένα λάδι με υψηλό σημείο καπνού όπως το αβοκάντο ή το έλαιο καρθάμου. Ωστόσο, εάν θέλετε να αφεθείτε στη γεύση του βουτύρου, μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε ghee, που είναι επίσης κατάλληλα για υψηλά επίπεδα θερμότητας.

Η ουσία στο βούτυρο

Αν και ένα υψηλής ποιότητας βούτυρο δεν είναι ανθυγιεινό όταν τρώγεται σε μικρές ποσότητες, η περιεκτικότητά του σε κορεσμένα λιπαρά, η έλλειψη φυτικών ινών και ο υψηλός αριθμός θερμίδων είναι πολύ υψηλά για να κάνουν το βούτυρο ένα υγιεινό σνακ. Επομένως, μείνετε στο να τρώτε το βούτυρο σας στο τοστ και καταναλώστε μια χούφτα ξηρούς καρπούς και ένα κομμάτι φρούτο αντί για ένα ολόκληρο κομμάτι βούτυρο. Και να θυμάστε: μην πιστεύετε όλα όσα βλέπετε στα social media.

Διαβάστε επίσης | Το πράσινο λαχανικό με υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο για να μην νιώθετε μονίμως κουρασμένες