Διάβαζα την τελευταία εβδομάδα το βιβλίο “Η αστυνομία της μνήμης” της Yoko Ogawa και αυτό που με τάραξε περισσότερο είναι η απάθεια με την οποία δέχονταν όλοι την εξαφάνιση των πραγμάτων και την βία της αστυνομίας της μνήμης. Η ηρεμία στο γράψιμο, το ήπιο ύφος, η απόλυτα νηφάλια ηρωίδα που ήταν η πιο ανατριχιαστική από όλους. Όχι ψυχρή. Απλώς ήρεμη. Ρεαλίστρια. Ακόμα και όταν κάνει κάτι ηρωικό, το προσπερνάει συγκεντρωμένη στις καθημερινές, πρακτικές λεπτομέρειες.
Προσπαθώ να σκεφτώ τι θα κάναμε εμείς αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Αν θα αντιδρούσαμε με τόση ορμή που θα άλλαζε κάτι ή θα εξαντλούσαμε τις δυνάμεις μας σε μερικές πορείες διαμαρτυρίας, ίσως μια σύγκρουση με τους κακοπληρωμένους ένστολους που αποτελούν τα ΜΑΤ και μετά θα στρέφαμε και πάλι την προσοχή μας στην καθημερινή επιβίωση. Είναι προνόμιο η επανάσταση, αλλά είναι και προνόμιο να μην χρειάζεται να επαναστατήσεις ενάντια σε τίποτα.
Πέρα από την μυθοπλασία, υπάρχουν πολλές ιστορικές στιγμές που ενώ διαβάζω γι’ αυτές το πρώτο που σκέφτομαι είναι “μα, πώς δεν αντέδρασαν”. Πώς το άφησαν να γίνει. Δεν ξέρω ποιοι είναι “αυτοί” που πιστεύω ότι θα μπορούσαν να είχαν αλλάξει το ρου της ιστορίας. Ίσως ο λαός ενωμένος στους δρόμους; Εκεί κάπου σταματάω. Ακόμα και οι πιο μαζικές διαδηλώσεις μπορούν να λυθούν με τη βία. Εκλογές να ανατραπούν. Ισχυρές εξεγέρσεις να πνιγούν. Αλήθεια, τι μπορούμε να κάνουμε που να φέρει κάποιο αποτέλεσμα;
Αυτό ακριβώς ρωτούσαμε η μία την άλλη προχθές στο viber μια ομάδα φίλες που έχω αγαπημένες, όλες Ισραηλινές. Τις γνώρισα στο Princeton, με αγκάλιασαν και με στήριξαν πρακτικά και συναισθηματικά από την πρώτη μέρα της μετακόμισής μου εκεί. Τα παιδιά μας έγιναν αμέσως φίλοι, ενωμένα από την δυσκολία των δίγλωσσων οικογενειών αλλά και την αγάπη για τα Lego. Τσουγκρίσαμε ποτήρια στα Παρασκευιάτικα δείπνα και ευχηθήκαμε Shabbat Shalom, τσουγκρίσαμε αυγά στο ορθόδοξο Πάσχα, στολίσαμε Χριστουγεννιάτικα δέντρα μαζί προς μεγάλο ενθουσιασμό των παιδιών τους, ήπιαμε αμέτρητες ποσότητες αραβικού καφέ, ανακαλύψαμε ότι οι μισές τουλάχιστον έχουν κάποιο πρόγονο από την Ελλάδα και μιλήσαμε για όλα. Ακόμα και για τα δύσκολα. Κυρίως γι’ αυτά. Το δυσκολότερο όλων ήταν φυσικά κατάσταση της χώρας τους.
Δεν είναι υποστηρίκτριες του Νετανιάχου φυ-σι-κά. Δεν είναι οι Ισραηλινές του “ναι μεν, αλλά…”. Δεν θα σου μιλήσουν για την Χαμάς. Αλλά όλες έχουν υπηρετήσει στον στρατό όταν ήρθε η σειρά τους. Το Ισραήλ είναι η πατρίδα τους, την αγαπούν και τους λείπει όταν είναι μακριά. Η κατοχή της Παλαιστίνης είναι ένα διαρκές σημείο τριβής που αποξενώνει ακόμα και οικογένειες. Ακόμα και στις πιο αισιόδοξες συζητήσεις μας, δεν μπορούσαν να σκεφτούν μια βιώσιμη λύση. Αλλά ήθελαν. Μόνο που το έβρισκαν απίθανο με την σημερινή κατάσταση.
Δεν είναι όλοι οι Ισραηλινοί φασιστικά τέρατα. Αλλά είναι όλοι οι Παλαιστίνιοι που υποφέρουν. Όλοι. Ένας ολόκληρος λαός. Αυτό το βάρος της ευθύνης βαραίνει ακόμα και τους πιο προοδευτικούς, φιλειρηνικούς από αυτούς, όπως οι φίλες μου.
Και το βάρος της απραξίας βαραίνει όλους εμάς. Οι ΗΠΑ θα στείλουν πολεμικό εξοπλισμό μερικών εκατομμυρίων στο Ισραήλ τις επόμενες μέρες. Το υπέγραψε ο αγαπούλης Biden που ήρθε να μας σώσει από τους φανατικούς Ρεπουμπλικάνους, μαζί με την πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρο. Μου θυμίζουν τον άλλο αγαπούλη, τον Ομπάμα, που πήρε Νόμπελ ειρήνης στην πρώτη τετραετία του, ενώ όσο ήταν πρόεδρος οι ΗΠΑ συνέχισαν να βομβαρδίσουν οχτώ διαφορετικές χώρες. Οχτώ.
Κι εδώ ερχόμαστε πίσω στις σελίδες του βιβλίου με την ανατριχιαστική αίσθηση αποδοχής. Αυτό που συμβαίνει στην Παλαιστίνη είναι εθνοκάθαρση —λέξη που αναμοχλεύει και το μαζικό τραύμα μας σαν Έλληνες. Γενοκτονία (άλλο τραύμα). Συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας, όπως συνέβη και το Ολοκαύτωμα. Το θέμα είναι αν θα το σταματήσουμε αυτήν την φορά ή θα βρεθούμε να μιλάμε κάποτε σε ντοκιμαντέρ και να σηκώνουμε τους ώμους αδιάφορα δηλώνοντας “δεν ξέραμε” ή “απλώς εκτελούσαμε εντολές”.
Διαβάστε επίσης | GenX Mess: Ποιος νοιάζεται για τα εν δήμω;
