Λαμβάνοντας υπόψη τo αγχωτικό κλίμα που επικρατεί στον κόσμο, η προσοχή μας συχνά στρέφεται σε θέματα προσωπικής ανάπτυξης και ψυχικής υγείας. Ένας τρόπος για να πλοηγηθούμε καλύτερα στα θολά νερά της ζωής, φροντίζοντας το σώμα και το μυαλό μας, μακροπρόθεσμα, είναι να μάθουμε να θέτουμε όρια.
Είτε πρόκειται για το πώς να επικοινωνείτε καλύτερα τις επιθυμίες σας και τις ανάγκες σας και να σέβεστε τις αξίες και τις απόψεις σας, είτε για την αναγνώριση και την προστασία του εαυτού σας από επιβλαβείς συμπεριφορές στη δουλειά, στο σπίτι ή σε άλλες σχέσεις (burnout, εθισμός, κ.λπ.), τα όρια έχουν πολλά πλεονεκτήματα στη ζωή σας. Σας μαθαίνουν να λέτε «όχι», να μην υποχωρείτε για τους άλλους και ως αποτέλεσμα, να σέβεστε καλύτερα τους κοντινούς σας ανθρώπους. Θυμηθείτε τι λέει η Kim Cattral στο Sex and the City: «Αρνούμαι να βρεθώ σε μια κατάσταση όπου δεν διασκεδάζω ούτε μια ώρα». Αυτό σημαίνει το να θέτεις τα όριά σου. Μπορείτε να το κάνετε και εσείς.
Η Vogue ζήτησε από 7 ειδικούς ψυχικής υγείας να μοιραστούν τις καλύτερες συμβουλές τους για το πώς να θέσουμε και να επιβάλουμε όρια.
«Βάλτε τα όρια σας σταθερά, ήρεμα με συμπονετικό και συνοπτικό τρόπο. Εάν χρειάζεστε χρόνο εκ των προτέρων για να αναγνωρίσετε τα συναισθήματάσας, πάρτε τον: δεν υπάρχει βιασύνη. Θα επιστρέψετε στη συζήτηση όταν μπορέσετε να την κάνετε ήρεμα. Και αν τα όριά σας εξακολουθούν να ξεπερνιούνται, βάλτε ένα τελεσίγραφο, όπως: «Αν συνεχίσετε σε αυτόν τον τόνο, θα φύγω από το δωμάτιο και θα μιλήσουμε όταν θα μπορέσετε να επικοινωνήσετε με σεβασμό». Και μείνετε σε αυτό.
«Το πιο χαρακτηριστικό σημάδι ότι έχετε ξεπεράσει τα όρια σας; Ο θυμός και η αγανάκτηση. Αντί να αμφισβητείτε ή να ακυρώνετε αυτά τα συναισθήματα, δώστε προσοχή σε αυτά και χρησιμοποιήστε τα για να κατανοήσετε καλύτερα τα όριά σας. Μην περιμένετε να εξαφανιστεί ο φόβοςσας: τελικά, προσπαθείτε κάτι νέο! Θέστε τα όρια σας παρά τον φόβο, και την επόμενη φορά, θα δείτε, θα είναι λιγότερο εκφοβιστικό».
Most Read Articles
«Αποφύγετε να δικαιολογείτε τα όριά σας, εξηγώντας υπερβολικά. Δεν είναι απαραίτητο να τα κατανοούν οι άλλοι για να τα σεβαστούν. Ειδικά από τη στιγμή που τα όρια σας δεν χρειάζεται να είναι ίδια με αυτά των άλλων».
Lucy Beresford, ψυχοθεραπεύτρια, ειδική στις διαπροσωπικές σχέσεις
«Προσδιορίστε τις αξίες που είναι πιο σημαντικές για εσάς (σταθερότητα, ειλικρίνεια, πίστη, σεβασμός κ.λπ.) και θέστε τα όριά σας ανάλογα. Εάν αμφιβάλλετε ποτέ εάν πήρατε τη σωστή απόφαση για να θέσετε ή να επαναπροσδιορίσετε ένα όριο, μπορείτε να υπενθυμίσετε στον εαυτό σας ότι το κάνετε με βάση αξίες που είναι σημαντικές για εσάς».
«Θέστε τα όριά σας μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο: «Θα ήθελα να είσαι συνεπής όταν μου μιλάς» ή «Θα ήθελα να μου φέρονται με σεβασμό». Με αυτόν τον τρόπο, το όριο προέρχεται από εσάς και δεν αφορά το να κρίνετε ή να κατηγορείτε τους άλλους».
«Να είστε προετοιμασμένοι για αρνητικές αντιδράσεις από τους γύρω σας, οι οποίοι μπορεί ακόμη και να προσπαθήσουν να σας κάνουν να νιώσετε ένοχοι που έχετε θέσει ή υπερασπιστεί τα όριά σας».
Michelle Morgan, συγγραφέας και πρέσβειρα για την ψυχική υγεία First Aid England
«Ο καθορισμός ορίων είναι ένα κρίσιμο και αδιαπραγμάτευτο μέρος της διαχείρισης της ψυχικής μας υγείας και ευημερίας. Το συνειδητοποίησα το 2017 όταν έπαθα εξάντληση και νευρικό κλονισμό. Ήταν ένας συνδυασμός παραγόντων: προσπάθησα να κάνω πάρα πολλά, απέτυχα να μιλήσω για το πώς ένιωθα και πώς το αντιμετώπιζα και το πιο σημαντικό, έβαζα πολύ λίγα όρια».
«Το να θέτεις όρια στη ζωή σου μπορεί να σε αναγκάσει να κάνεις άβολες συζητήσεις, αλλά να ξέρεις ότι σχεδόν πάντα αξίζει να υπομείνεις αυτές τις άβολες στιγμές και να συνεχίσεις τη συζήτηση αντί να την αποφύγεις».
«Θέτοντας σαφή όρια και επισημαίνοντάς τα ευγενικά και με συνέπεια στους άλλους, ειδικά στον εαυτό μου, έχω διαπιστώσει ότι υποστηρίζω περισσότερο τους άλλους. Το να έχουμε πιο γενναίες και καλύτερες συζητήσεις για τα όρια είναι καλό για την ψυχική υγεία όλων μας».
«Πρέπει να ξέρετε τα όρια σας. Προσδιορίστε τις συμπεριφορές και τις καταστάσεις που σας κάνουν να νιώθετε άβολα, θυμωμένοι και εμπιστευθείτε το σώμα σας και το ένστικτό σας. Αυτό θα σας επιτρέψει να γνωρίζετε ποια είναι τα όρια σας και επομένως, να κατανοήσετε καλύτερα πότε δεν τηρούνται».
«Δώστε στον εαυτό σας άδεια. Όταν βάζετε όρια, μπορεί να αισθάνεστε ένοχοι επειδή νιώθετε ότι απογοητεύετε κάποιον άλλο. Μην πουλάς τον εαυτό σου και μην δίνεις στον εαυτό σου την άδεια να είσαι ήρεμος. Ο καθορισμός ορίων μπορεί να είναι άβολος, οπότε κάντε το με συμπόνια και επίγνωση».
«Επικοινωνήστε τα όριά σας δυναμικά. Η διεκδικητική επικοινωνία είναι σαφής και αδιαπραγμάτευτη, χωρίς κατηγορίες ή απειλές. Ξεκινήστε τις προτάσεις σας με «αισθάνομαι» και μετά συνεχίστε με συμπόνια και συνέπεια».
Nic Marks, εργοθεραπευτής
«Το πρώτο βήμα για να θέσετε τα όριά σας είναι να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας και να τα αναγνωρίζετε. Όταν εργάζεστε με άλλους, για παράδειγμα, πρέπει να ξέρετε πώς να ζητάτε βοήθεια. Εάν είστε διευθυντής, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μαθαίνετε να αναθέτετε και να εμπιστεύεστε την ομάδα σας».
«Αν δεν έχετε ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, αφιερώστε χρόνο για να καταλάβετε γιατί. Ξεκινήστε εντοπίζοντας τους περιορισμούς σας και αναρωτηθείτε αν υπάρχει τρόπος να λειτουργήσετε διαφορετικά. Υπάρχουν αποδεκτοί χρόνοι για αποσύνδεση; Ποια είναι τα πρότυπα στην ομάδα σας σχετικά με τις άδειες σας; Θα μπορούσατε να επωφεληθείτε από πιο ευέλικτες πολιτικές; Μπορείτε να κάνετε τακτικά διαλείμματα για να επαναφορτιστείτε;»
«Μόλις ξεκαθαρίσετε τα όρια σας, προσπαθήστε να προστατέψετε τον προσωπικό σας χρόνο. Εάν η ώρα εκτός σύνδεσης σημαίνει «δεν υπάρχουν email μετά τις 6 μ.μ.», μείνετε σε αυτήν. Και αν ανησυχείτε ότι οι συνάδελφοί σας θα το δουν ως χαλαρότητα, δεν πειράζει: είναι ένα σημάδι ότι ο καθορισμός ορίων ήταν απαραίτητος. Όταν η ευημερία μας γίνεται προτεραιότητά μας, δεν είναι ασυνήθιστο για τους συναδέλφους μας να το προσέχουν και να αρχίζουν να ακολουθούν το παράδειγμα μας, κάτι που δημιουργεί ένα πιο υγιές εργασιακό περιβάλλον για όλους».
Joan van den Brink, συγγραφέας, προπονητής και εκτελεστικός σύμβουλος
«Ο πιο απλός τρόπος για να θέσετε όρια στη δουλειά είναι να το συζητήσετε . Μη ξεχνάτε ότι στόχος σας είναι να κάνετε το καλύτερο δυνατό. Εάν το αφεντικό σας σάς ζητά να δουλεύετε υπερωρίες ή τα Σαββατοκύριακα πολύ συχνά, αντί να λέει, “Έχω βαρεθεί τις υπερωρίες τα Σαββατοκύριακα” ή “Δεν αντέχω άλλο τη δουλειά” δείξτε περιέργεια και ενσυναίσθηση και ρωτήστε τι το προκαλεί αυτό. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να πείτε, «Έχω παρατηρήσει ότι μου ζητάτε συχνά να κάνω υπερωρίες ή Σαββατοκύριακα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχω αρκετό χρόνο για ξεκούραση και επαναφόρτιση και επομένως είμαι λιγότερο παραγωγικός. Ποιοι είναι οι παράγοντες που το προκαλούν;»
«Τολμήστε να διεκδικήσετε τον εαυτό σας. Το να θέτεις όρια θέλει θάρρος γιατί δεν ξέρεις πώς θα σε αντιληφθούν. Να είστε συμπονετικοί με τον εαυτό σας και τους συναδέλφους σας. βρείτε αυτό που θα σας δώσει και στους δύο αυτό που χρειάζεστε. Αν λαμβάνετε email εκτός των ωρών εργασίας, αντί να τα αγνοείτε, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επιβεβαιώσετε τον εαυτό σας. Θα μπορούσατε να πείτε, «Κάνω ό,τι μπορώ για να είμαι αποτελεσματικός και να παρέχω ό,τι χρειάζεστε, αλλά για να εκπληρώσω τις προσωπικές μου δεσμεύσεις, πρέπει να διατηρήσω μια υγιή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Δυσκολεύομαι με αυτά τα email εκτός των ωρών εργασίας γιατί νιώθω ότι πρέπει να απαντήσω σε αυτά μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Μπορούμε να συζητήσουμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν τρόπο εργασίας που να λειτουργεί και για τους δυο μας;» Ο στόχος εδώ είναι να έχετε την καλύτερη κατανόηση ο ένας του άλλου και να βρείτε λύσεις που λειτουργούν για όλους».
Neil Wilkie, ψυχοθεραπευτής με ειδίκευση στα ζευγάρια
«Για να βάλετε όρια σε μια σχέση, πρέπει πρώτα να τα προσδιορίσετε. Σκεφτείτε τη ζωή σας, την ιστορία της σχέσης σας. Κάντε μια λίστα με αυτά που είναι σημαντικά για εσάς και αυτά που σας συγκινούν. Τι σας ταιριάζει; Τι σε εκνευρίζει; Τι αντιπροσωπεύει ένα κατηγορηματικό «όχι»;.
«Μιλήστε με τον σύντροφό σας. Αφιερώστε τουλάχιστον μία ώρα για να συζητήσετε, χωρίς περισπασμούς, για τη σχέση σας και τα όριά της. Προσέξτε να μην κατηγορήσετε. Επικεντρωθείτε στα συναισθήματα σας. Καθένας από εσάς φέρνει μια λίστα με όρια. Συγκρίνετε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Βεβαιωθείτε ότι ακούγεστε και κατανοείτε. Καθένας από εσάς επιλέγει την περιοχή που χρειάζεται την πιο σημαντική και επείγουσα βελτίωση και συζητήστε τι πρέπει να κάνετε για να διασφαλίσετε ότι τηρούνται τα όρια. Διευκρινίστε ποια όρια είναι απαραίτητα και ποια μπορούν να ανεχθούν κάποια ευελιξία».
«Κάντε ένα τακτικό check-in. Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι τα όρια συνεχίζουν να τηρούνται, διαφορετικά θα ξεχαστούν τελικά. Προγραμματίστε μια εβδομαδιαία συνάντηση, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να συζητήσουν τι λειτούργησε και τι χρειάζεται ακόμα να βελτιωθεί. Συνεχίστε μέχρι να υπάρξει επαρκής βελτίωση».
