Σχεδόν κάθε εβδομάδα βλέπουμε πως δημοσιεύονται νέες μελέτες που αφορούν τα «πλεονεκτήματα για την υγεία» των τροφών που, στην πραγματικότητα, μπορεί να μοιάζουν αλλά να μην είναι τόσο θρεπτικές για εμάς. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι πως ο χυμός φρούτων (που περιέχει μόνο φυσικά σάκχαρα) οδήγησε σε μικρή αλλά σημαντική μειώση της αρτηριακής πίεσης όταν καταναλώνονταν ήπια. Ωστόσο το συμπέρασμα πως ο χυμός φρούτων μπορεί να βοηθήσει στην υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι – δυστυχώς – παραπλανητικό.
Αν ρωτήσετε οποιονδήποτε διατροφολόγο ή ειδικό σε θέματα υγείας θα μάθετε γρήγορα ότι ο χυμός φρούτων –ακόμα και όταν περιέχει μηδενικά πρόσθετα ή ζάχαρη– δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο καλός για εμάς όσο νομίζουμε. Φυσικά, οι χυμοί που είναι εντελώς φυσικοί (ειδικά τα φρούτα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα μούρα) μπορούν να είναι ωφέλιμα για την υγεία μας, αλλά εάν φτιάχνετε ένα smoothie για παράδειγμα, είναι καλύτερο να αναμειγνύετε φρούτα με μερικά λαχανικά, για να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών και να αποτρέψετε τις αιχμές σακχάρου στο αίμα. Οι περισσότεροι από εμάς δεν πίνουμε ούτως ή άλλως τις δικές μας σπιτικές εκδοχές – είναι πολύ πιο πιθανό να στραφούμε σε εύκολα smoothies και χυμούς στο σούπερ μάρκετ.
Όμως δεν είναι μόνο οι χυμοί – πολλά άλλα τρόφιμα και ποτά που αγοράζουμε από το σούπερ μάρκετ θεωρούνται πλέον εξαιρετικά επεξεργασμένα, παρά το γεγονός ότι είναι συσκευασμένα με ετικέτες που δείχνουν τα οφέλη τους για την υγεία. Η ιατρική επιστήμονας και διατροφολόγος για τη δημόσια υγεία, Dr Federica Amati, αποκαλεί αυτό το φαινόμενο «φωτοστέφανο της υγείας». «Είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε όταν τα υπερεπεξεργασμένα (UPF) και άλλα συσκευασμένα τρόφιμα χαρακτηρίζονται ως «καλή πηγή βιταμίνης D» ή «πλούσια σε φυτικές ίνες» για να φαίνεται ότι είναι μια υγιεινή επιλογή», λέει.
«Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν «χαμηλά λιπαρά» ή «χαμηλές θερμίδες», ακόμη και στην ονομασία των προϊόντων για να ακούγονται καλύτερα προσθέτοντας το «light» στη συσκευασία. Τα ελάχιστα επεξεργασμένα και ολόκληρα τρόφιμα δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά: ποτέ δεν θα δείτε μια κονσέρβα φασόλια που να λέει «υγιεινό» ή αγγούρι με «χαμηλές θερμίδες». Τα πραγματικά υγιεινά τρόφιμα δεν χρειάζεται να διαφημίζονται ως υγιεινά. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτές οι τακτικές παραπλανούν τη συμπεριφορά μας», λέει η Dr. Amati. «Είναι πιο πιθανό να επιλέξουμε προϊόντα που υποδεικνύουν ότι είναι «ελαφριά», για παράδειγμα, από εκείνα που δεν το κάνουν».