συναισθηματική-εξάντληση-τα-συμπτώμ-251073
©Unsplash

Η συναισθηματική εξάντληση είναι κάτι που εκδηλώνεται φυσικά και δεν λύνεται με την ξεκούραση, τις περισσότερες ώρες ύπνου ή τις διακοπές. Γι’ αυτό πρόκειται και για κάτι πιο βαθύ. Είναι μια κατάσταση στενά συνδεδεμένη με το άγχος και την επαγγελματική εξουθένωση – «ένα από τα στοιχεία της είναι η ψυχική κόπωση, που μαζί με άλλα συναισθήματα, δυσκολεύει την καθαρή σκέψη, την προσοχή και τη μνήμη», λέει η Isabel Aranda, TherapyChat Chief Content Officer – . Με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου, μπορούμε να βρούμε από που προέρχεται όλο αυτό, τα συμπτώματα, οι συνέπειες αλλά και πώς αντιμετωπίζεται σωστά η συναισθηματική εξάντληση.

«Είναι μια ψυχοσωματική κατάσταση έλλειψης ενέργειας και αποθάρρυνσης, που προκαλείται γενικά από υπερφόρτωση πνευματικής προσπάθειας», επιβεβαιώνει η ειδικός. «Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτό -συνεχίζει η Aranda- αισθάνονται μείωση της γνωστικής τους ικανότητας, της ενέργειας και των πόρων τους για να αντιμετωπίσουν την καθημερινότητα. Ως εκ τούτου, εκδηλώνεται με διαταραχές ύπνου, δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις (επεισόδια συναισθηματικής έλλειψης ελέγχου, ξεσπάσματα), λήθη, προβλήματα συγκέντρωσης και επεξεργασίας πληροφοριών (που οδηγεί σε απογοήτευση και έλλειψη ενδιαφέροντος για σχεδόν οποιοδήποτε θέμα). Επίσης με χαμηλή αυτοεκτίμηση που συνδέεται με απαξιωτικές και αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα για τον εαυτό μας».

Συναισθηματική εξάντληση: Τα συμπτώματα και οι τρόποι να την αντιμετωπίσετε-1
©Unsplash

Προέλευση και αιτίες

Η ψυχολόγος Isabel Aranda επισημαίνει ότι «η συναισθηματική εξάντληση συνδέεται με αγχωτικές καταστάσεις, μεγάλες αλλαγές, άλυτες συγκρούσεις και συντριπτικά γεγονότα, που υπερβαίνουν την ικανότητα του ατόμου να τα αντιμετωπίσει». Αν νιώθετε ότι ταυτίζεστε, δεν θα ήταν παράξενο καθώς η πανδημία επηρέασε αρκετά την κατάσταση αυτή και τα αποτελέσματα της έχουν παραμείνει μέχρι σήμερα. Υπάρχουν εκείνοι που κατάφεραν να τα αντιμετωπίσουν, αλλά πολλοί άνθρωποι δεν τα κατάφεραν. Ειδικά εκείνες οι περιπτώσεις που πιέστηκαν να αλλάξουν δουλειά, σπίτι ή τρόπο ζωής.

Εκτός όλων, βρισκόμαστε στην εποχή του χρόνου που η συναισθηματική εξάντληση γίνεται πιο έντονη: «Το φθινόπωρο και ο χειμώνας, ακριβώς λόγω του καιρού και της έλλειψη φωτός μέσα στην ημέρα, ευνοούν περισσότερο αυτό το είδος κατάστασης», επισημαίνει η ψυχολόγος. Αν προσθέσετε σε αυτό τα συμπεράσματα αριθμολόγων και αστρολόγων για το υψηλό ενεργειακό φορτίο του 2022, θα συνειδητοποιήσετε γιατί δημιουργείται αυτή η ψυχολογική φόρτιση.

Συναισθηματική εξάντληση: Τα συμπτώματα και οι τρόποι να την αντιμετωπίσετε-2
©Unsplash

Πώς να το διαχειριστείτε

Πρώτα απ ‘όλα, η Isabel Aranda συνιστά να αποκτήσουμε συνήθειες self-care στην καθημερινή μας ζωή και υπογραμμίζει τη σημασία του να σκεφτόμαστε θετικά: «Στη συναισθηματική εξάντληση υπάρχει πάντα ένας νοητικός λόγος που το διευκολύνει αυτό, επομένως πρέπει να κάνουμε έναν θετικό διάλογο με τον εαυτό μας, που αυτό θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την αυτοεκτίμηση μας». Από την άλλη πλευρά, η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη «για να εξισορροπήσουμε την ενέργεια και να αποστασιοποιηθούμε από το θέμα που προκαλεί άγχος»· Επιπλέον, η ειδικός τονίζει ότι «το σώμα μας προειδοποιεί για την υπερφόρτωση που βιώνουμε», οπότε είναι σημαντικό να δώσουμε την απαραίτητη προσοχή και φροντίδα. Τέλος, μας συμβουλεύει να αναλογιστούμε και να πάρουμε αποφάσεις που αναζητούν ισορροπία στη ζωή μας, και να βάζουμε όρια σε αυτά που θέλουμε και σε αυτά που δεν θέλουμε.

«Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το πώς παίρνουμε τη ζωή είναι προσωπική ευθύνη. Για πολλούς ανθρώπους, η δικαιολογία ότι μια κατάσταση είναι κακή είναι αρκετή για να τους κάνει να νιώσουν θύματα των περιστάσεων και να μην κάνουν τίποτα για να αντιμετωπίσουν τη ζωή συνειδητά και σκόπιμα», δηλώνει η Aranda. «Πρώτα πρέπει να σταματήσετε και να σκεφτείτε. Από εκεί, μπορούμε να κάνουμε σωματική άσκηση, την χαλάρωση ή την ενσυνειδητότητα, να ξεκινήσουμε να αποσπάμε την προσοχή μας με άλλες δραστηριότητες ή ανθρώπους ή να κάνουμε ένα διάλειμμα. Αλλά το να γνωρίζουμε πώς να αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας είναι το πιο σημαντικό», προσθέτει.

Έτσι λοιπόν από ό,τι φαίνεται δεν είναι κάτι που μπορεί να λυθεί με περισσότερες ώρες ύπνου ή ρεπό για μια εβδομάδα. «Το να ξεφεύγουμε με τις διακοπές είναι πάντα ένα καλό μέτρο, αλλά πρέπει να μάθουμε να παίρνουμε ψυχικές αποστάσεις από τα προβλήματα γιατί δεν μπορούμε πάντα να ξεφεύγουμε από αυτά μόνο σωματικά», διευκρινίζει η ψυχολόγος.

Συναισθηματική εξάντληση: Τα συμπτώματα και οι τρόποι να την αντιμετωπίσετε-3
©Unsplash

Έχετε την τάση να το αισθάνεστε;

Σύμφωνα με την ψυχολόγο TherapyChat, αυτά είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που είναι πιο επιρρεπείς στο να υποφέρουν από συναισθηματική εξάντληση:

Χαμηλή συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή κακή αυτογνωσία και αυτοδιαχείριση. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που δεν διαθέτουν τους πόρους για να χειριστούν καταστάσεις –παίρνουν απόσταση, τις βάζουν σε προοπτική– ή δεν έχουν τεχνικές διεκδικητικότητας για να ξέρουν πώς να γνωρίζουν τα όριά τους και να τις σέβονται.

Υψηλή απαίτηση από τον εαυτό τους και προσδοκίες για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα. Είναι γνωστό, ότι οι άνθρωποι βιώνουν ψυχολογική εξάντληση λόγω της εσωτερικής σύγκρουσης που μέσα τους υποφέρουν και κάνουν σενάρια για το πως πρέπει να είναι τι και πως θα ήταν τι (για παράδειγμα, η δουλειά τους).

Άτομα που ζουν δύσκολες καταστάσεις, όπως οι μακροχρόνια άνεργοι ή όσοι περνούν από πολύ δύσκολες διαδικασίες διαζυγίου.

Υπάρχουν επίσης μελέτες που δείχνουν ότι όσοι εργάζονται σε επαγγέλματα με υψηλό κίνδυνο απόλυσης υποφέρουν συχνότερα από ψυχική εξάντληση.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν θέσεις εργασίας που από τη φύση τους τείνουν να δημιουργούν αυτήν την κατάσταση εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης ψυχοκοινωνικού κινδύνου. Αυτό συμβαίνει στις δουλειές που φροντίζουν άλλους ανθρώπους, ειδικά όταν βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση, όπως οι άρρωστοι. Ως εκ τούτου, οι επαγγελματίες υγείας (γιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι) παρουσιάζουν μεγάλη πιθανότητα να υποστούν επεισόδια ψυχολογικής εξάντλησης.

Διαβάστε επίσης | Τα 12 beauty advent calendars που μπήκαν στη wishlist της Vogue