Η Εύα Μακρυγιάννη ξέρει ότι τα σημαντικότερα κοσμήματα δεν φτιάχνονται μόνο σε εργαστήρια

Ένιωθα, συνεχώς, σαν σφουγγάρι έτοιμο να απορροφήσει κάθε ερέθισμα. Ήθελα να τα μάθω όλα, να φτιάχνω ρούχα, ρολόγια, κοσμήματα. Όλοι είχαν σαν προτεραιότητα την υψηλή αισθητική και την τέχνη κι όχι το εμπόριο. Έτσι, χρησιμοποιούσαν πολύ τη φαντασία τους. Αυτή η πόλη επηρέασε σημαντικά τη ζωή και την αισθητική μου. Ακόνισε τη φαντασία μου και μου έδωσε τη δύναμη να τολμώ.

Ήμουν τυχερή γιατί έμενα στο κέντρο, κοντά στο τωρινό Μουσείο Ορσέ. Τότε ήταν ακόμα μία αποθήκη που γίνονταν πλειστηριασμοί. Ήταν μία εποχή που το Παρίσι προσέλκυε παρά πολύ κόσμο. Σκέψου ότι ήταν η περίοδος των εγκαινίων του Πομπιντού, ενός μουσείου ορόσημου για τη Γαλλία. Για την Ευρώπη. Διανοούμενοι, καλλιτέχνες, σπουδαίες φυσιογνωμίες. Έβγαινες στο κέντρο και τους έβλεπες όλους. Θεοδωράκη, Τσαρούχη. Ζούσαν την καθημερινότητά τους.

Γνώρισα σημαντικές προσωπικότητες. Τη Μαρίνα Καρέλλα, διάσημη ζωγράφο και γλύπτρια και τον συγγραφέα Michel de Grèce, με τους οποίους μας δένει μία φιλία χρόνων. Μέσω της Μαρίνας γνώρισα και συναντήθηκα με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες. Τη σπουδαία γλύπτρια Niki de Saint Phalle, τον σύζυγό της Jean Tinguely, σπουδαίος γλύπτης κι αυτός, τον Ιόλα, τον Τσαρούχη, τον Φασιανό, τον Andy Warhol!

Γενναιόδωροι άνθρωποι, ελεύθερα πνεύματα, με ευαισθησία, αχαλίνωτη δημιουργικότητα και κυρίως αγάπη για την τέχνη. Συναντήσεις, συζητήσεις και εμπειρίες που καθορίζουν πορείες της ζωής. Θα ήθελα να έχω κινηματογραφήσει πολλές στιγμές που έζησα μαζί τους, να παγώσω τον χρόνο σε πολλές εικόνες και κάδρα. Δεν θα ξεχάσω την τυχαία συνάντηση με τον Alain Delon σε έναν έρημο δρόμο του Παρισιού. Μία συγχρονισμένη οπτική επαφή που δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Όπως και τη συνάντηση με τον Warhol. Μου υπέγραψε την αφίσα των εγκαινίων του και συζήτησε μαζί μου ένας από τους διασημότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.

Μία μέρα ένας φίλος μας προσκάλεσε στο καινούριο του σπίτι στο κοντινό Βέλγιο. Μία οικία που είχε σχεδιάσει η Niki de Saint Phalle και είχε το σχήμα ενός τρισδιάστατου δράκου. Η έξοδος, για να καταλάβεις, ήταν μία τσουλήθρα στο στομάχι του δράκου! Ποιος λέει ότι τα σπίτια πρέπει να είναι πάντα τετράγωνα, με τετράγωνα παράθυρα και πόρτες; Εκείνη την περίοδο όλα ανατρέπονταν και είχα την ευκαιρία να τα παρακολουθώ. Να τα βιώνω. Λίγο καιρό αργότερα, έγινε η μεγάλη απεργία των εργατών στην καθαριότητα. Κράτησε ενάμιση μήνα. Είχαν βγει οι καλλιτέχνες του Παρισιού στους δρόμους και για να τους στηρίξουν δημιουργούσαν καταπληκτικά έργα τέχνης και δρώμενα με τα σκουπίδια που βρίσκονταν σε κάθε γωνιά. Υπάρχει καλύτερη απόδειξη ότι η τέχνη υπάρχει παντού;

Στην Ελλάδα επέστρεψα το 1979 μαζί με τον σύζυγό μου. Υπήρχαν οι διέξοδοι της Αθήνας και του Βόλου, αλλά προτιμήσαμε τα Χανιά. Όχι επειδή ήταν ο τόπος καταγωγής μου, αλλά γιατί θεωρήσαμε ότι αποτελούσαν πρόσφορο έδαφος εργασίας, σε συνδυασμό με την ποιότητα ζωής και την επαφή που θα είχαμε ως οικογένεια με τη φύση. Τα Χανιά είναι μία πόλη με φυσικές ομορφιές και στα τέλη της δεκαετίες του ’70 ανέπτυσσε τις δομές της.

Επηρεασμένη από τα ερεθίσματα του Παρισιού, ξεκίνησα αμέσως με τη λαϊκή επιμόρφωση (ΝΕΛΕ). Ιδρύσαμε ομάδες νέων, γυναικών και γονέων σε πολλά χωριά. Στόχος ήταν να συζητούν τα μέλη τους για ζητήματα που τους απασχολούσαν, όπως ο επαγγελματικός προσανατολισμός, τα πολιτιστικά ενδιαφέροντα, οι σχέσεις γονέων και παιδιών κτλ. Δώσαμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους να ανοίξουν την ψυχή, το μυαλό, τους ορίζοντές τους. Να ενστερνιστούν ιδέες που μέχρι τότε δεν συζητιούνταν ποτέ.

Λίγο καιρό αργότερα συνάντησα τυχαία έναν Ελβετό φυσιοθεραπευτή με εξειδίκευση στη μέθοδο Bobath. Γνωριμία που γέννησε την ομάδα γονέων που είχαν παιδιά με κινητικές δυσκολίες. Τεράστια ανάγκη της εποχής, καθώς δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στα Χανιά. Ξεκινήσαμε τις επαφές με την ΕΛΕΠΑΠ στην Αθήνα για την ίδρυση παραρτήματος και στην πόλη μας. Η απάντηση ήταν θετική. Τα είχαμε καταφέρει. Είχαν μπει οι βάσεις για το πρώτο φιλανθρωπικό, μη κερδοσκοπικό σωματείο σε ολόκληρη την Κρήτη.

Φέτος, η ΕΛΕΠΑΠ Χανίων μπαίνει στην πέμπτη δεκαετία διαρκούς και αδιάλειπτης προσφοράς, με τον δικό της πλέον ιδιόκτητο χώρο, όπου τα 31 άτομα του εξειδικευμένου προσωπικού παρέχουν ένα ολιστικό πρόγραμμα θεραπευτικής αποκατάστασης σε 170 παιδιά από τους νομούς Χανίων, Ρεθύμνου, αλλά και Ηρακλείου. Σπουδαίο έργο που βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Χανίων, το ΠΑΓΝΗ καθώς και το Βενιζέλειο Νοσοκομείο. Δίνει ελπίδα και λύσεις η ΕΛΕΠΑΠ σε πολλές οικογένειες με παιδιά με ειδικές ανάγκες στην Κρήτη. Και φως. Για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και να προσαρμοστούν στην καθημερινότητα.

Παράλληλα με όλα αυτά, με έτρωγε και η ανάγκη μου να δημιουργήσω. Ξεκίνησα με μαθήματα ζωγραφικής, αλλά με κέρδισαν τα παιδικά μου χρόνια. Βότσαλα, σπασμένα γυαλιά, άρχισα να ασχολούμαι με τα υλικά. Ώρες ολόκληρες τα βράδια, μετά τη δουλειά. Χωρίς ίχνος κούρασης. Γιατί έκανα αυτό που αγαπώ. Θυμάμαι ακόμα μία καρφίτσα που είχα φτιάξει για το πέτο. Το πρώτο μου κόσμημα. Την καλημερίζω ακόμα και σήμερα στον απέναντι τοίχο. Και την ευχαριστώ.

Εκείνη την περίοδο μία φίλη μου ζήτησε να πουλάει αυτά που έφτιαχνα χονδρική σε όλη την Ελλάδα. Φοβήθηκα, αλλά το τόλμησα. Το εγχείρημα άρχισε να πηγαίνει καλά και ο σύζυγός μου, ο Νίκος, με προέτρεψε να νοικιάσω ένα χώρο σαν εργαστήριο και να δω πιο σοβαρά την ευκαιρία που ανοιγόταν μπροστά μου. Η δουλειά ανέβαινε και ο Νίκος, ως καλλιτεχνική φύση, άρχισε να συμμετέχει όλο και περισσότερο στο εργαστήριο. Σιγά σιγά γεννήθηκε η ιδέα να πάμε ακόμα ένα βήμα παρακάτω και να νοικιάσουμε ένα μαγαζί για να παρουσιάσουμε και να πουλάμε τις ιδέες μας. Οι έντονες καλλιτεχνικές μας ανησυχίες και οι οικονομικές του γνώσεις από το Οικονομικό Αθηνών, είχαν βάλει τα θεμέλια. Το «Τέχνημα» είχε γεννηθεί. Μαζί με μία δύσκολη απόφαση. Να αφήσουμε τις δουλειές μας στο δημόσιο για το ελεύθερο επάγγελμα, για την τέχνη και τη δημιουργία. Απόφαση που δεν έχουμε μετανιώσει ούτε μία μέρα.

Στο «Τέχνημα», μπορεί να βρει κανείς κυριολεκτικά ό,τι περνάει από το χέρι μας και αγαπάει η ψυχή και η φαντασία μας. Σχεδιάζουμε εδώ και 30 χρόνια κοσμήματα, διακοσμητικά για το σπίτι, δώρα που συμβολίζουν προσωπικές στιγμές, είδη γάμου, βάφτισης, καθώς και μοναδικές κατασκευές και ξεχωριστά κοσμήματα ειδικά σχεδιασμένα για πελάτες μας. Μοναδικά κομμάτια που δεν ξαναφτιάχνονται.

Για μένα η κατασκευή δεν έχει όρια. Μπορώ να κατασκευάσω τα πάντα, αρκεί μια εικόνα, ένα αντικείμενο, μια πρόταση σε ένα βιβλίο να μου κεντρίσει το ενδιαφέρον και να ξυπνήσει την φαντασία μου. Νιώθω την ύλη που έχω μπροστά μου, μου αρέσει να την παρατηρώ, να συνομιλούμε και να απελευθερώνω τη φαντασία μου. Η ώρα που κατασκευάζω ένα κόσμημα είναι η ώρα που παίζω σαν παιδί. Η ώρα που το στολίζω είναι η ώρα που αφήνω το παιδικό μου ένστικτο να μιλήσει και να κατευθύνει τα χέρια μου. Αντιδρώ πάντα αυθόρμητα σε αυτό που έχω μπροστά μου. Μία δημιουργική «αναρχία». Ένας κόσμος άνευ κανόνων, όπου κανείς δε μου λέει τι να κάνω, πού και πώς.

Δημιουργίες μας έχουν βρεθεί σε χέρια πολύ σημαντικών ανθρώπων της χώρας μας κι όχι μόνο, όπως του πρώην Πρόεδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου, του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, του Μίκη Θεοδωράκη κ.α. Επίσης, κατασκευές μας έχουν παρουσιαστεί στην έκθεση «Ξόμπλια. Πλουμίδια & Στολίσματα» του Εθνικού – Ιστορικού Μουσείου και σε ατομική έκθεση στη Σερβία.

Εδώ και λίγα χρόνια το «Τέχνημα» φιλοξενεί και τις δημιουργίες της κόρης μας, της Κατερίνας, που κάνει ήδη τα δικά της ανεξάρτητα βήματα ως σχεδιάστρια και έχει καταφέρει να ταξιδέψει επιτυχώς τις δημιουργίες της σε όλο τον κόσμο. Μεγάλωσε σε έναν κόσμο γεμάτο τέχνη, θέατρο, κόσμημα και δημιουργία και αποφάσισε από μόνη της να παραμείνει στην οικογενειακή επιχείρηση. Δεν την αποτρέψαμε να κάνει τη δουλειά αυτή, αλλά ούτε της το επιβάλαμε. Ήταν καθαρά δική της απόφαση. Το δικό της μονοπάτι έδειξε το δρόμο προς την κορυφή.

Το δικό μου μονοπάτι περιλαμβάνει την εξέλιξη των ονείρων μου μέσα από την τέχνη, την οικογένεια, τη φύση, τα ζώα και την προσφορά στην κοινωνία. Ξέρεις, μεγαλώνοντας συνειδητοποιείς ότι το πιο σημαντικό σε αυτή τη ζωή είναι να βρίσκεις λόγους για να ξυπνάς κάθε πρωί. Εγώ ξυπνάω για να παίξω με τα υλικά. Και να δημιουργήσω.

Διαβάστε επίσης | Μαριλένα Παπακώστα: H Ελληνίδα που διαπρέπει στον χώρο του παγκόσμιου Gaming