genx-mess-το-ημερολόγιο-μιας-αιώνιας-φοιτήτρ-155504

Μέρα 1

Έχω περάσει μέρες ολόκληρες να διαλέγω τα ρούχα της πρώτης μέρας στο Πανεπιστήμιο. Της πρώτης μέρας αυτού που θα είναι “τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου”. Έτσι λένε οι καθηγητές μου, έτσι με ενθαρρύνουν οι γονείς μου, έτσι πιστεύω και εγώ και το επαναλαμβάνω στον εαυτό μου, κυρίως για να δικαιολογήσω αυτό το μαρτύριο στο οποίο τον υπέβαλα τα τελευταία τρία χρόνια: Εντατικά ιδιαίτερα, άγχος, κλάματα. Στο τέλος της τρίτης λυκείου, ήμουν στα όριά μου, κρύωνα συνέχεια, ακόμα και στον Ιούνιο στο προαύλιο και με έπιαναν συνέχεια ταχυκαρδίες, αλλά δεν τολμούσα να πω τίποτα γιατί όλοι γύρω μου θεωρούσαν ότι πρέπει να περάσεις στο πανεπιστήμιο πάση θυσία —κυριολεκτικά. Το καλοκαίρι μετά τις πανελλαδικές, ακόμα και μετά τα αποτελέσματα, ξυπνούσα με τρόμο ότι κάτι έχω ξεχάσει να κάνω, ένα κεφάλαιο να διαβάσω, ένα γραπτό να παραδώσω. Αλλά δεν πειράζει έλεγα, ακουμπώντας την πλάτη μου στον τοίχο και παίρνοντας βαθιές ανάσες, μιας μεθόδου που είχα ανακαλύψει ότι με βοηθάει στις χειρότερες στιγμές των κρίσεων, αξίζει τον κόπο.

Οι γονείς μου είναι περήφανοι και επιτέλους θ’ ανοίξω τις πόρτες σ’ αυτόν τον μαγικό κόσμο που θα αλλάξει τη ζωή μου. Ήξερα το κτίριο της Σόλωνος που έπρεπε να πάω, συναντήθηκα με μια κοπέλα από το σχολείο μου που είχε περάσει κι αυτή εκεί, πήραμε τον ηλεκτρικό ως την Ομόνοια και περπατήσαμε ανηφορικά την Πανεπιστημίου (ναι, δεν υπήρχε μετρό ακόμα). Μιλούσαμε με ενθουσιασμό για όλα αυτά που θέλαμε να κάνουμε, τους φίλους, τα μαθήματα, τα αγόρια, είχαμε αγωνία μην φαινόμαστε ακόμα μαθήτριες, στρίψαμε σε μια κάθετη, βάλαμε κι άλλο κραγιόν, ξαναστρίψαμε και βρεθήκαμε μπροστά στα σκαλιά της Νομικής. Φοιτήτριες, λέγαμε για τον καινούργιο μας τίτλο και φουσκώναμε από χαρά. 

Πίσω από θυρίδες μας καλωσόρισαν υπάλληλοι που μισούσαν τον εαυτό τους περισσότερο και από την δουλειά τους και μας έστειλαν στα τραπεζάκια των διάφορων νεολαίων να μας συμπληρώσουν τα χαρτιά εγγραφής. Έτσι γινόταν το πράγμα τότε. Τα παιδιά στα τραπέζια συμπλήρωσαν τα πάντα και μας έστειλαν πίσω στις θυρίδες με όλη την χαρτούρα και μια αγκαλιά φυλλάδια για το κόμμα τους.  Τα παραδώσαμε στους υπαλλήλους, εισπράξαμε ένα μουγκρητό και ένα χειρόγραφο πάσο. Μόλις είχαμε γραφτεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. 

Μέρα 2-38 

Δεν έχουν ξεκινήσει τα μαθήματα γιατί έχει κατάληψη ή απεργία, δεν είμαστε σίγουροι, κανείς δεν μας λέει τίποτα, πανό ανεβαίνουν και σκίζονται, γνώρισα μια κοπέλα από την Κρήτη που οι γονείς της φώναζαν θυμωμένοι στις κλειστές πόρτες ότι μένουν σε ξενοδοχείο μέχρι να εγκαταστήσουν το παιδί τους και τους κοστίζει αυτό το φιάσκο. Προσπαθώ να δω το αστείο του πράγματος, να φανώ cool, να γίνω ένα με τους φοιτητές, αλλά σιχαίνομαι να καθίσω σ’ αυτά τα κολλώδη σκαλιά με τους ξεραμένους αφρούς από φραπέ και αποτσίγαρα και να μιλήσω για το πώς θα αλλάξω τον κόσμο. 

Μέρα 44

Πηγαίναμε κάθε μέρα με το τρένο χωρίς να ξέρουμε αν θα έχει ανοίξει ή όχι η σχολή. Τελικά έτσι απροειδοποίητα, απλώς άνοιξαν οι πόρτες, τοιχοκολλήθηκαν προγράμματα και σήμερα έχω το πρώτο μου μάθημα! Ψάχνω την αίθουσα Παπαρηγοπούλου μέσα σε ένα χάος από κόσμο, αφίσες και πλαστικά ποτήρια καφέ. Κρατάω στο στήθος μου ένα ολοκαίνουργιο ντοσιέ, η άμυνά μου στο χάος. Μπαίνω μέσα στην αίθουσα και κοιτάω ψηλά, στο τεράστιο αμφιθέατρο, όσο φτάνει το μάτι μου, ανεβαίνω τα σκαλιά με ψεύτικο θάρρος, εκεί ψηλά, κοντά στα παράθυρα που είναι τα έδρανα τον καπνιστών και κάθομαι τυχαία δίπλα στους ανθρώπους που θα αγαπώ και θα σκέφτομαι πάντα με τρυφερότητα όσα χρόνια και αν περάσουν: η Αντιόπη, ο Κωστής, ο Δημήτρης, ο Παναγιώτης, η Σοφία, η Κωνσταντίνα, η Άννα, η Χριστίνα, ο Γιώργος, ο Γιάννης, η Δώρα, αχ και τόσοι άλλοι πολλοί. 

Οκτώβριος-Δεκέμβριος

Πάμε σε όλα τα μαθήματα με συνέπεια, κρατάμε σημειώσεις. Μετακινούμαστε σε σύννεφα από μεγάλες παρέες, σμήνη και μελίσσια που πετάνε συγχρονισμένα και κάθονται μαζί στα πίσω έδρανα, πάνε για καφέ και τρώνε στο κυλικείο στα διαλείμματα, αγοράζοντας πάντα λουκανικόπιτες για τους μικρούς Ρομά που φαίνεται να ζουν εκεί μέσα. 

Έξω από την σχολή, όλοι με ρωτάνε πώς μου φαίνεται η ζωή σαν φοιτήτρια και έχουν τέτοιο ενθουσιασμό στη φωνή τους που δεν τολμώ να εξομολογηθώ την τεράστια απογοήτευσή μου. Για τις εγκαταστάσεις, τους καθηγητές, τα μαθήματα. Την έλλειψη ευελιξίας στο πρόγραμμα, την αίσθηση ότι τα πάντα έχουν παγώσει μερικές δεκαετίες πριν και ξέχασαν να συμβαδίσουν με την εποχή τους. Από την γλώσσα στα τραπεζάκια των κομμάτων ως τα ξεπερασμένα μας βιβλία, το Πολιτικό της Νομικής είχε παγώσει κάπου στα 70s –τότε που είχε γραφτεί και το βιβλίο της Πολιτικής Επιστήμης που μας δίδασκαν, μελετώντας σαν τελευταίο φαινόμενο τους χίπις. 

Εξεταστική Φεβρουαρίου

Περνάω όλα τα μαθήματα με καλούς βαθμούς, μόνο εκείνο που δεν πρόλαβα να πάρω το βιβλίο πριν εξαντληθεί. Τώρα κατάλαβα γιατί είδα όλες αυτές τις παρέες να τρέχουν από εκδοτικό σε εκδοτικό με τις τεράστιες μπλε πλαστικές σακούλες, ξέρανε ότι οι εκδοτικοί δεν βγάζουν αρκετά αντίτυπα για όλους μας. Παραπονέθηκα στον υπάλληλο και σήκωσε τους ώμους. Όπως ακριβώς και ο υπάλληλος της γραμματείας, ο υπάλληλος της θυρίδα και ο βοηθός του καθηγητή. Αν υπάρχει κάτι απόλυτα συνεπές στο πανεπιστήμιο είναι ότι κανείς δεν ξέρει τίποτα και κανείς δεν είναι υπεύθυνος για τίποτα. 

Εαρινό Εξάμηνο

Ακούγεται ποιητικό, αλλά είναι πιο βαρετό από το πρώτο. Μια καθηγήτρια ψιθυρίζει στην παράδοση και μας κατηγορεί εμάς ότι δεν ακούμε καλά. Τα μαθήματα είναι αποκομμένα από τη ζωή, την πρόοδο, την πραγματικότητα του διαδικτύου που έχει μπει πια στη ζωή μας. Κάνω την πρώτη μου παρουσίαση με άλλους δύο συμφοιτητές μου μπροστά σε εκατοντάδες άτομα. Είναι για την Διεθνή Αμνηστεία και τρέμουν τα χέρια μου με το αντίγραφο. Είμαι περήφανη για τον εαυτό μου. Αλλά και πολύ βαθιά απογοητευμένη. Τίποτα από την καθημερινότητά μου σαν μέλος του πανεπιστημίου δεν έχει την σπουδαιότητα και την αίγλη με την οποία τόνιζαν οι δικοί μου την λέξη. Δεν γελάω όταν στην μέση του μαθήματος ένα αδέσποτο μπαίνει από την μία πόρτα του αμφιθέατρου και βγαίνει από την άλλη σαν να κάνει περίπατο. Δεν κάθομαι πια στα πίσω έδρανα γιατί μεταφερθήκαμε σε μια αίθουσα που αράζουν τα περιστέρια και βρωμάει από τις κουτσουλιές. Την μέρα που μπαίνουν κάποιοι στην αίθουσα και απειλούν να δείρουν τον καθηγητή, ντρέπομαι που δεν έχω το θάρρος να μιλήσω. Λίγο πριν την εξεταστική βγαίνω έξω στην μικρή πλατεία δίπλα στο κτίριο και ο αέρας μυρίζει ωραία. Άνοιξη στην Αθήνα. 

Φεύγω και δεν κοιτάζω πίσω μου. 

Εφτά χρόνια μετά

Έχει φτιαχτεί μετρό ακριβώς έξω από το πανεπιστήμιο! Μεγάλη πολυτέλεια. Το κτίριο έχει ανακαινιστεί, κάποιοι λένε ότι υπάρχουν ακόμα και τουαλέτες τώρα. Κανονικές τουαλέτες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, για σκέψου! Είμαι σχεδόν 25 χρονών, έχω την δουλειά των ονείρων μου και την ζωή που θέλω, αλλά έχω μαλώσει με τους γονείς μου άπειρες φορές για το πτυχίο που έχω αφήσει. Κουβαλάω πάντα μέσα μου αυτό το σφίξιμο του ανεκπλήρωτου, της εκκρεμότητας που άφησα στη μέση. Η διευθύντριά μου είναι ο άνθρωπος που με πείθει να γυρίσω και μου δίνει άδειες για την εξεταστική με αρκετές μέρες για να διαβάσω. Χρωστάω 35 από τα 40 μαθήματα. Αγοράζω τα βιβλία με δικά μου χρήματα γιατί δεν μπορώ να χειριστώ άλλους ώμους που ανασηκώνονται. Στρώνομαι στο διάβασμα. 

Ενάμιση χρόνο μετά

Είναι η τελευταία εξεταστική Σεπτεμβρίου. Στις προηγούμενες πέτυχα παλιούς μου συμφοιτητές σαν επιτηρητές και τουλάχιστον δυο βοηθούς καθηγητών που τσίριξαν όταν είδαν το όνομά μου στο γραπτό, γιατί διαβάζουν φανατικά Cosmo. Μου έμεινε μόνο 1 μάθημα. Το έχω δώσει πολλές φορές, έχω κολλήσει. Όταν ζήτησα από τον καθηγητή να δω το γραπτό μου, έκανε πως δεν το έβρισκε. Θύμωσα και του φώναξα ότι έπρεπε να το είχα περάσει τότε που του έδιναν τις λίστες από την ΔΑΠ για να περνάει “τα δικά τους παιδιά”, οπότε δεν έχω πολλές ελπίδες ούτε τώρα. Αργούν τα αποτελέσματα. Δεν τοιχοκολλούνται πια, αλλά ανεβαίνουν στο site της σχολής. Έχει φτάσει Δεκέμβριος και ακόμα περιμένουμε. Πετάω με την Σολέρο στο Λος Άντζελες στις διακοπές των Χριστουγέννων να την βοηθήσω στην μετακόμισή της εκεί. Συνδέομαι με το δωρεάν wifi του UCLA ξαπλωμένη στο γκαζόν κάτω από τον καλιφορνέζικο ήλιο και πατάω το refresh. Αγωνιώ να μάθω αν θα αποφοιτήσω τελικά. Δεν ανανεώνεται ποτέ η σελίδα των βαθμών. 

Θυμάμαι τον δυνατό πόνο ζήλιας που ένιωσα όταν είδα το πρώτο αμερικάνικο campus της ζωής μου. Τις τεράστιες βιβλιοθήκες και τα αναγνωστήρια με τους δερμάτινους καναπέδες. Τους φοιτητές στο γκαζόν με τα λάπτοπ. Τα γέλια και τον τρόπο που περπατούσαν ότι είναι έτοιμοι να κατακτήσουν τον κόσμο. Τι ωραία να είσαι σε ένα περιβάλλον που να σε εμπνέει, σκέφτηκα. 

2006

“Ένατη μπήκες, εννιά χρόνια θα κάνεις να τελειώσεις” μου είπε κάποιος κάποτε, κάνοντας ένα αστείο για το πόσο καλά είχα γράψει και είχα μπει μέσα στους πρώτους δέκα (πήρα και υποτροφία παιδιά, αλήθεια), και πόσο άσχημα τα πήγα μετά. Αποδείχτηκε προφητικό. Αποφοίτησα το 2006, αφού άλλαξε ο καθηγητής στο μάθημα που είχα κολλήσει. Χιόνισε στην Αθήνα και είχαν παγώσει τα πάντα. Ο μπαμπάς μου αστειεύτηκε ότι περίμενε και τυφώνα. Φόρεσα την μπλε τήβεννο και ορκίστηκα να υπηρετώ την αλήθεια και την επιστήμη. Συγκινήθηκα. Δεν γνώριζα κανέναν άλλο στο πλήθος των μπλε καπέλων, αλλά δεν πειράζει, πέταξα και το δικό μου στον αέρα με την ίδια χαρά. Μερικές εβδομάδες μετά πήρα και το email ότι έγινα δεκτή σ’ εκείνο το campus στο Λος Άντζελες για ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα δημοσιογραφίας. 

2021

Διαβάζω δημοσιεύματα για τους “αιώνιους φοιτητές” με τον σαφή συσχετισμό ότι αυτοί φταίνε για τα προβλήματα του πανεπιστημίου. Ξέρεις τι είσαι όμως πριν γίνεις αιώνιος φοιτητής; Είσαι ένας μαθητής που υποφέρει από burnout, σε μια χώρα που η ψυχική υγεία είναι ακόμα αστείο σε καλοκαιρινές επιθεωρήσεις. Είσαι ένα παιδί που έχεις νιώσει από την εφηβεία σου την αδικία του πιο ελιτιστικού συστήματος “δωρεάν” παιδείας: αν οι γονείς σου μπορούν να πληρώσουν τα ιδιαίτερά σου, τότε μάλλον θα περάσεις στο πανεπιστήμιο, αλλιώς καλή τύχη. Σαν καινούργιος φοιτητής συνεχίζεις να νιώθεις αυτήν την διαφορά: η ποιότητα της ζωής σου, η ιατροφαρμακευτική σου περίθαλψη, η διατροφή, η πρόσβαση στην τεχνολογία και τις πηγές, ακόμα και τα βιβλία με τα οποία θα δουλέψεις εξαρτώνται αποκλειστικά από το εισόδημα της οικογένειάς σου. Και η ψυχική σου υγεία, είναι ακόμα κάτι που παραμένει στη σφαίρα του αστείου. Αν πάλι είσαι ο ίδιος γονιός, ε, τότε, ξέρεις, δεν χρειάζεται να στα πω πόσο μόνος είσαι. 

Πριν γίνουμε αιώνιοι φοιτητές, ήμασταν σκέτο φοιτητές, με τρομερό ενθουσιασμό και όνειρα που χτύπησαν στον αφισοκολλημένο τοίχο των ξεπερασμένων μαθημάτων και των απόντων καθηγητών (εμείς του Πολιτικού πιο συχνά βλέπαμε τους καθηγητές μας στα πάνελ της τηλεόρασης ή στην Ευρωβουλή, παρά μέσα στο μάθημα), των απαράδεκτων συνθηκών και των σηκωμένων ώμων, του προγράμματος σπουδών που είχε να ανανεωθεί από τότε που πίστευαν ότι το κάπνισμα έκανε καλό και της ακαμψίας των ίδιων των μαθημάτων που σε εγκλώβιζαν σε έναν εκπαιδευτικό μονόδρομο μιας σχολής που είχες διαλέξει μόνο από το όνομα κάποια στιγμή στην εφηβεία σου. Πριν γίνεις αιώνιος φοιτητής έχεις περάσει ώρες εξηγώντας σε αγενείς και abusive ελεγκτές εισιτηρίων ότι δεν έχεις ανανεώσει το πάσο σου γιατί δεν έχει ανοίξει ακόμα η σχολή, παρόλο που είναι Οκτώβριος.

Τώρα λέω ότι φταίνε οι γονείς μου που με έστειλαν τόσο αισιόδοξη και ονειροπόλα στη ζούγκλα και δεν φρόντισαν να με ποτίσουν με αρκετό κυνισμό για να μην πληγωθώ από τον τρόπο που προδόθηκαν όλες οι προσδοκίες μου, από τον τρόπο που είδα να πωλούνται και να αγοράζονται θέματα και βαθμοί, εξυπηρετήσεις και ψήφοι ακόμα μεταπτυχιακά με ευρωπαϊκά προγράμματα. Δεν με είχαν προετοιμάσει για την βαθιά απογοήτευση που θα με τάραζε τόσο βαθιά, αλλά με έστειλαν χαρούμενη νομίζοντας αφελώς ότι θα μπω στον χώρο της επιστήμης, της καλλιέργειας, του πνεύματος. Των Αρίστων που έχει γίνει λέξη-αστείο πια. Ήταν η χειρότερη μορφή παρακμής και προδοσίας σε μια ηλικία που δεν μπορούσα ακόμα να την χειριστώ. 

Μια υποσημείωση: Αν και είχα νιώσει πολλές φορές να απειλούμαι σ’ εκείνο το παλιό κτίριο της Νομικής μετά από μαθήματα που τελείωναν αργά τα βράδια, δεν νομίζω ότι η λύση σε όλα τα παραπάνω είναι η περισσότερη αστυνόμευση των κτιρίων μας. Για τις γυναίκες που βλέπουν ομάδες ΜΑΤ και αλλάζουν δρόμο για να μην ακούσουν τα σχόλιά τους, μόνο πιο ασφαλείς δεν μας κάνει να νιώθουμε η ιδέα ότι θα κινούνται ανεξέλεγκτοι μέσα σ’ αυτόν τον χώρο. Να μια τρελή ιδέα: Ίσως πριν προκαλέσουν κι άλλα προβλήματα και διώξουν και άλλους φοιτητές σαν κι εμένα, να λύσουν κάποια από τα τωρινά; 

Και τέλος πάντων, θα μου πει κάποιος υπεύθυνα, γιατί μετά από τόσα χρόνια ακόμα δεν ξέρω την απάντηση: η περίφημη Αίθουσα Υπολογιστών της νομικής υπάρχει ή είναι αστικός μύθος; Γιατί εγώ δεν την βρήκα ποτέ.

Διαβάστε επίσης | GenX Mess: Οι γυναίκες που έρχονται