Ας μιλήσουμε για την πολιτική ορθότητα. Βαριά κουβέντα ξεστόμισα το ξέρω. Νιώθω την αδρεναλίνη της Πανδώρας, λίγο πριν αρχίσει το unboxing.
Πολιτική ορθότητα λοιπόν, καινούργια αγαπημένη buzzword, είναι πολύ κρίσιμο να την αναλύσουμε, να την οικειοποιηθούμε και να την προστατέψουμε τώρα, όσο έχουμε ακόμα χρόνο ενώ είναι ακόμα στο χείλος του γκρεμού και κοιτάει κάτω –εκεί που την περιμένει η κατρακύλα της, με κάθε στροβίλισμα και ένα στρώμα αρνητικότητας, μέχρι να καταλήξει στον πάτο, οριακά βρισιά. Ακριβώς όπως ο φεμινισμός, που στις καθημερινές κουβέντες χρησιμοποιείται υβριστικά, απαξιωτικά, ισοπεδωτικά, για να βάλει τέλος σε μια κουβέντα. Να ένα παράδειγμα βγαλμένο από τη ζωή: “μην με αρχίζεις με τα φεμινιστικά τώρα” συνήθως συνοδευόμενο με λεβέντικη κίνηση του χεριού. Δηλαδή, μην τολμήσεις κι αρχίσεις να μιλάς μ’ αυτά τα βαρετά, τα τραβηγμένα, τα υστερικά, όπως –λέμε τώρα– τα ίσα δικαιώματα. Ή τίποτα τρελές ιδέες όπως να πληρώνονται οι γυναίκες όσο και οι άντρες.
Απαράδεκτον, λέει και αλλάζει σταυροπόδι ο συνομιλητής σου, ευχαριστημένος για την εξυπνάδα του ενώ εσύ δεν ξέρεις από ποιο σημείο να πιάσεις τα πολλαπλά επίπεδα παραλόγου που ζεις –και τελικά δεν λες τίποτα. Είναι λοιπόν ο ίδιος άνθρωπος που μετά από λίγο θα ανεβάζει και ένα σχόλιο στο Facebook “ώχου, μας έχει φάει η πολιτική κορεκτίλα” -και ξαναλλάζει σταυροπόδι. (Και ναι, έχω επίγνωση του τεράστιου κλισέ που χρησιμοποιώ εδώ για την θεατρικότητα του θέματος, αλλά δεν απέχει και πολύ από τις πραγματικές μας εμπειρίες, έτσι;)
Πολιτική Ορθότητα, λοιπόν. Μια άλλη τρελή ιδέα που ουσιαστικά προσπαθεί να εμποδίσει την χρήση φράσεων, εικόνων και λέξεων που διαιωνίζουν βλαπτικά στερεότυπα προς συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Πόσο βλαπτικά μπορεί να είναι τα στερεότυπα ρωτάς. Δεν ξέρω, η ιστορία μας δίδαξε ότι μπορούν να αποτελέσουν την βάση όπου θα στηριχτεί ολόκληρη η προπαγάνδα του ναζισμού ή του απαρτχάιντ –είναι ενδεικτικό του παραλογισμού μας ότι μια φορά τον χρόνο, στην επέτειο της Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος ξεθάβονται από τα ιστορικά αρχεία οι γελοιογραφίες από Γερμανικές εφημερίδες που δείχνουν τους πολίτες εβραϊκού θρησκεύματος σαν τρωκτικά, λέξη ακριβώς που χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα με το ένα χέρι προτεταμένο σε χαιρετισμό της σβάστικας και ενώ όλοι ορκιζόμαστε #ΠοτέΞανά, είμαστε έτοιμοι να σκίσουμε τα ιμάτιά μας για να δώσουμε χώρο στα ίδια ΑΚΡΙΒΩΣ σχόλια. Ή το άλλο, το στερεότυπο της υστερικής γυναίκας που ακόμα βγάζει εύκολο γέλιο στις επιθεωρήσεις, κάποτε ήταν πρα-γμα-τι-κό επιχείρημα στο σύνταγμα του ελληνικού κράτους για αρνηθούν στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου. Δεν γελάμε τώρα έτσι;
Σήμερα ξέρουμε το πόσο βλαπτικό μπορεί να είναι το hate speech και είναι τόσο ξεκάθαρο που επίσης διώκεται νομικά. Νομίζεις ότι είναι υπερβολή; Ότι θα έπρεπε να είσαι ελεύθερος να λες ό,τι θες στο όνομα του χιούμορ, της αυτοέκφρασης, της τέχνης; Γιατί όχι και να σπρώξεις κάποιον στις σκάλες του μετρό γιατί απλώς σου φάνηκε αστείο ή avant garde; Και καθώς γελάς βλέποντας τον άλλο να τραυματίζεται και να ματώνει, υποστηρίζεις ότι είχες κάθε δικαίωμα να το κάνεις, γιατί ζεις σε μια δημοκρατική χώρα που προασπίζεται τις προσωπικές ελευθερίες και δεν γίνεται να ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΕΙΣ από την πολιτική κορεκτίλα, καταλήγοντας σε ένα δημοφιλές στα σόσιαλ μίντια φινάλε, ότι ΑΥΤΟΣ είναι ο πραγματικός φασισμός, όταν κάποιος έρχεται και σου λέει ότι δεν επιτρέπεται να κάνεις ό,τι σου κατεβαίνει στο κεφάλι. Όπως σε κάθε πολιτισμένη κοινωνία. Το βλέπουμε όλοι το παράλογο έτσι;